Christelijke wereldbeschouwing - pagina 15
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
15
maar twee
realiteiten,
bewiistzijnsacten, die tot elkander in
zekere verhouding staan. Het in principe aangenomen idealisme laat voor het realisme, ook voor het kritisch en transcendentaal
realisme geen plaats meer over; er
is
geen bewijs meer mogelijk,
dat de kategorie der causaliteit transcendente geldigheid be-
omdat ze wel kracht hebben kan
zit,
maar
bestaat,
eene wereld, die
wereld, wier realiteit eerst nog
eene
niet in
in
bewezen moet worden.
Met
wordt niet ontkend, dat het zjjn alleen door
dit alles
het deiijcen, het object alleen door het subject wordt gekend.
Niemand komt het
in
den
zich zelf niet op straat
staan.
mensch
niet op zijn
Wij kennen de buitenwereld
gewaarwordingen
onze
door
kan zien voorbijgaan, en
kan gaan
eigen schouders alleen
zin te loochenen, dat een
kunnen haar nooit
en
buiten deze
om
dat
buiten zichzelven om, heeft kunnen controleeren,
stelt
ze,
hij
benaderen.
Wie geen
kennis vertrouwt, voor-
aan het weten een onmogelijken en ongerijmden
Want weten relatie
tusschen
wegvalt,
object
subject
door
erkentenis,
object.
Zoodra
een
dan eene
van beide
dat
er
alleen
kennis
is
van het
het subject, verschilt hemelsbreed van de ideadat het subject owmiddelhjk slechts zijn
bewering,
listische
en
zijn
weten meer.
er geen
is
Doch deze
kan nooit anders
juist altijd en
is
eisch.
eigen gewaarwordingen en voorstellingen kent. Object, onmiddellijk
object
voorstellingen
van kennis worden onze gewaarwordingen en eerst
dan,
als wij
aan psychologische studie
ons wijden en over ons eigen zieleleven gaan nadenken. Maar psychologie
is
iets
anders dan „Erkenntnisstheorie". Als wij
de wereld buiten ons waarnemen, dan zijn de gewaarwordin-
gen en voorstellingen, die wij daardoor ontvangen, niet het voorwerp
van
onze
kennis,
maar
zij
zijn
de kennis zelve,
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's