Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 30

24

De algemeenste functie van het geïsoleerde woord is het noemen van een ding, eene werking, verhouding of wat ook. Voorts krijgt het eenen geestelijken inhoud, wanneer het iets noemt als bestaande in de opvatting van den spreker, als een element in zijne gedachten, waaraan hij uitdrukking geeft. Het kan daarenboven aanwijzen, onopzettelijk, allerlei wat omgaat in den spreker, waarvan deze zich meestal niet duidelijk bewust is, bijv. allerlei aandoeningen. Het kan eindelijk ook deze functie hebben, dat het met opzet aanwijst, dat het mededeelt, wat de spreker uiten wil van hetgeen in zijne ziel omgaat ^i). Die functies van het woord openbaren zich het volledigst en het duidelijkst in den gesproken zin, wijl zij daar uitdrukking vinden niet alleen in de klanken op zich zelf, maar in de stembuiging, in het gelaat, in 't bijzonder in de oogen en de gebaren. Wilt Ge U verschillende functies van hetzelfde woord voorstellen, denkt dan — om de uiterste termen van eene reeks te noemen — aan een kind, dat voor den onderwijzer eenlettergrepige woorden moet noemen en zegt: dorst. Men kan niet

zeggen,

dat

het woord in dit verband geen functie

heeft, dat het slechts om den eenlettergrepigen vorm te doen was, want men zou dan voorbijzien dat een woord, niet slechts een klank of klanken, gevraagd was. Maar de inhoud van het woord, de beteekenis, blijft in dit geval geheel buiten de ziel van het kind. Denkt u verder datzelfde kind, wanneer het, te bed liggende, door brandende koorts gekweld, tot zijne moeder roept: dorst en dan in dat ééne woord uitstort, wat zijn gansche ziel denkend, voelend, willend, beweegt. — Wanneer men spreekt over den oorsprong van het woord, kan men daarmede bedoelen, zooals ik reeds zeide, den oorsprong

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen