Ambt en persoonlijkheid - pagina 6
Rede bij de overdracht van het rectoraat aan de Vrije Universiteit
beschaamdheid. Ze liggen gedeeld. Ontzonken, voor een deel aan haar geboorte-adel. Zelfs tot een eenparig getuige is te midden van het krijgsrumoer onbekwaam. En dit moge uit allerlei factoren verklaarbaar zijn, te verschoonen is het niet. Het wordt ons vreemd te moede, wanneer we in zulk een tijdsgewricht binnen enkele dagen het vierde eeuwfeest der Hervorming zullen moeten vieren. Zal er niet meer dan ooit aanleiding wezen, om den vinger te leggen op de wonde plek, het gemis aan internationale kracht? W e stellen hiertegenover de vraag: W a t is het Protestantisme? Kan iemand het op één lijn stellen met de Kerken der Reformatie ? W e zeggen dit niet om de schuld te bemantelen der Kerken, die aan het beginsel der Reformatie zijn trouw gebleven en reden tot verootmoediging te loochenen. Maar tot hetgeen men thans onder Protestantisme saamvat behoort nog een andere categorie dan de Kerk in den geest van Luther en Calvijn gereformeerd. Nimmer mag vergeten, dat het verzet tegen Rome kwam van twee zijden, niet alleen van de zijde der Reformatie maar ook van het Humanisme der Renaissance. En deze beide opposities zijn eer aan elkander tegengesteld dan gelijk. Rome stemt dit niet gereedelijk toe, maar verklaart beiderlei actie tegen haar objectieve macht uit den denzelfden geest van subjectivisme. De groote Roomsch-Katholieke paedagoog O. W i 11 m a n n stelt zekere verwantschap tusschen L u t h e r en K a n t ten aanzien van de sub jecti veer ing der religie. Van de bronnen waaruit K a n t heeft geput, nl. de Aufklarung en het individualisme van R o u s s e a u , oordeelt hij: „Den Rückhalt beider Denkweisen bildet die Gesinnung, der L u t h e r den klassischen Ausdruck gegeben hatte".') Aan L u t h e r wordt voor de voeten geworpen, dat hij het subject van ') O. W i l l m a n n , Braunschweig 1897.
4
Geschichte
des Idealismus, deel III,
bladz. 401,
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1917
Rectorale redes | 44 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 20 oktober 1917
Rectorale redes | 44 Pagina's