Innerlijk beleven en kennen in de structuur der opvoeding - pagina 36

32

Merkwaardig is, hoe altijd weer het Westersche denken strandde op de klip van het alles schematiseerende en doodende intellectualisme, of op die van een alles versubjectiveerende en in emotionaliteiten vervluchtigende romantiek. De Calvinistische paedagogiek zal zich voor beide hebben te wachten. Daartoe dient zij zich los te maken van de rationalistische begrippenverheerlijking, maar evenzeer van een misschien uit reactie geboren angst voor erkenning van de beteekenis van het gewoon verloop van het psychisch proces. Het is mogelijk, dat iemand zoozeer bang is voor romantiek, dat hij meent het leven in een notarieele acte het best te kunnen formuleeren. Daarom moet al dadelijk de groote beteekenis van het intuitieve element in het denken, of wil men het anders uitdrukken, het denken voor zoover het intuitief is, de volle waarde worden gegeven. ^J.^}. Daarbij dient niet vergeten te worden, dat het contact tusschen kind en opvoeder breeder terrein beslaat, dan alleen maar het gebied van het begrijpen van waarden en het overnemen van traditie. De beteekenis van de paedagogiek in haar onderscheiden functies, speciaal de beteekenis van den mensch en van de godsdienstige opvoeding, ligt daar, waar er door een persoonlijk contact, door een te beleven tusschenmenschelijke relatie, rechtstreeks invloed geoefend kan worden door den opvoeder op het kind. ^•^®) En nu vinden we hier een belangrijk gegeven, waar onze opvatting weliswaar principieel staat tegenover die van de „Erlebnis"-paedagogiek, maar toch anderzijds ook de groote waarde van de innerlijke beleving aanvaardt. Er moet bij het kind een onmiddellijk innerlijk beleven mogelijk zijn van de waarde, die wij als volwassenen beleven in de waarheid, die wij het kind meedeelen. Door een sympathetisch gevoel — en ten opzichte van dit punt had Scheler in zijn beschrijving van de sympathie-gevoelens ^^^) gelijk — moeten wij het kind een indruk geven van datgene wat wij zelven gelooven en liefhebben. Dit brengt dan vanzelf mee, dat wij bij het onderwijs geen behoefte hebben aan een alles analyseerende en doodende intellectualiteit. De laatste leidt er slechts toe, dat het kind uiteindelijk kan zeggen: wat weet ik veel bijzonderheden, die knappe menschen in de natuur hebben ontdekt of uit de historie hebben opgedolven. Het onderwijs moet ertoe leiden, dat het kind den eerbied van zijn onderwijzer beleeft voor de grootheid van Gods werk; dat het niet komt tot bewondering voor zijn eigen knapheid, maar tot aanbidding van de grootheid van Hem, Die alle dingen gewrocht heeft om Zijns Zelfs wille. Dit is natuurlijk ook een „Erlebnis", maar dan niet een „Erlebnis", dat als emotionaHteit dienen moet om het kind te brengen tot een subjectieve wereldwaardeering, maar een „Erlebnis",

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen