De invloed van het christendom op het Romeinsche recht - pagina 22

episcopalis vele voorschriften in hun wetgeving overnamen. Aldus zouden de zaken in het Oosten des Rijks zich hebben toegedragen; in het Westen stond het anders. Hoezeer ook daar Tertullianus en Cyprianus leeren, dat de christenen in de eerste plaats aan de lex divina (lex veritatis en lex d|isciplinae) onderworpen zijn, en dat ook het Mozaïsche recht over den inhoud daarvan licht kan geven, zoo werd toch erkend dat zij ook aan het wereldsche recht gebonden zijn, mits dit met de goddelijke wet niet in strijd komt. Zoo werd dan het Romeinsche recht toegepast, met dien verstande, dat niet alle bisschoppen en hun plaatsvervangers genoegzaam rechtskundig waren, (vermeldt Papinianus niet 22) een praeses provinciae, die iraperitia lapsus een onjuiste beslissing gaf?) en dat ook het onderscheid tusschen recht en zedeleer niet steeds in het oog schijnt te zijn gehouden. Ziedaar de voorstelling van Bossowski, waarbij dan verder de hoofdstrekking van zijn betoog is, dat langs den weg der audientia episcopalis heel wat voorschriften van Grieksch en Oostersch en Mozaïsch recht in het Romeinsche recht zijn binnengedrongen; hij bespreekt tal van constituties van Constantijn en plaatsen uit Justinianus' wetgeving, waarvan dit de oorsprong zou zijn geweest. Nu is van dit alles zeer veel betwistbaar en betwist. Men kan intusschen eruit zien, dat ook volgens een schrijver, die waarlijk niet geneigd is op de beteekenis der episcopalis audientia af te dingen, er schijn noch schaduw is van een allengs opbouwen van een eigen autonoom christelijk rechtsstelsel, waarmee in complexu het Romeinsche recht zou zijn verworpen; veeleer, omgekeerd, is dit in toenemende mate toegepast, en is de bisschoppelijke rechtspraak steeds gebaseerd geweest op in de eene of andere rechtsgemeenschap geldend recht. Dit nu stemt overeen met andere gegevens omtrent de houding, door de christenen in den na-Constantijnschen tijd, en ook reeds vroeger, tegenover het Romeinsche recht aangenomen; althans tegenover het privaatrecht, want met het publiekrecht, vooral het strafrecht, met welks heidensch karakter men zoo bloedig had kennis gemaakt, stond het geheel anders; ook met het

20

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen