„Vormen en Manieren”. Deeischen der Wellevendheid toegehcht voor oujze Christelijke kringen door Anthonia Margaretha. J. H. Kok, Kampen, 1921.

BOEKBESPREKING.

„Ja, ziet u", zeide mij eens een dame, „maar wat ik op uw kerk tegen heb is, dat er, de vooraanstaande personen natuurlijk uitgezonderd, zooveel ongemanierde menschen in zijn.

Ik zal hier niet meedeelen, wat ik er op geantwoord heb.

Vanzelf miag een kerk maar „vormen en manieren"', niet worden beoordeeld.

Een levend geloof is meer waard dan een onberispelijke etikette.

En of het getal menschen, die zich aan geen vormen en manieren storen in oaze kerken zooveel grooter ia dan daarbuiten (enkele kleine en meer aristokratische kerken als de Remoustrantsche en Doopsgezinde en de Vrije Gemeente laat ik nu daar) waag 'ik te betwijfelen.

Maar wel is het waar, diat de goede vorm in onze kringen dikwijls veel te wenschen overlaat.

Men behoeft maar eens rustig het binnenkomen en de verdere gedragingen in de kerk gade te slaan.

Zelfs de eerbied jegens den Heere wordt niet steeds in acht genom.en. tiiiS'ife'

Men heeft in onze kringen nog heel Avat aaö': tt'é-3'^' leeren.

Daarom is een boek als van Anthonia Margaretha allerminst overbodig.

Anthonia 'Margaretha heeft zich op het gebied onzer nuttige letteren reeds naam gemaakt.

Ook - dit werk is verdienstelijk géschreven.

Schalksche opmerkingen ontbreken niet.

Zij heeft izich door de op zichzelf wat taaie stof frisoh heengeslagen.

Men kan er ve'el nuttigs in vinden.

Maar natuurlijk beschouwe men het niet als een wetboek.

Dikwijls zag ik voor boekwinkels liggen „het wetboek van mevTo'uw Etikette.

Doch zóó laten we ons door bedoelde mevrouw niet knechten.

Ik , zoU dit boek dan ook het liefst in handen wenschen van opvoeders en als handleiding. Moeders én onderwijzeressen zijn de aang, ewezen personen, om zulk een stof onder het opkomend geslacht te brengen. Vormen ' en m'anieren mioet rnen door róöndelinge opmerkingen en voorbeelden.» aanleeren, niet uit boeken.

Ik' , zie al' éen achtbaar echtpaar voor mij, dat in , den oorlog er bo.ven op is gekomen en nu gaarne in de conversatie der „notabelen" wil meedoen.

Meneer staat voor den ispiegel. Hij heeft uit het hoofd geleerd, wat op bl. 12 staat: „De hoed wordt, indien men aan de linkerhand piasseert, met de rech-, terhaUd afgenomen, wiaama men den rechterarm laat dalen tot de elleboog een stompen hoek vormt. ' Wie 'ter rechterzijde voorbijgaat, groet auet de linkerhand. Parapluie, stok noch sigiaiar mag men houden in de •hand, waarmee men gpoet; deze laatste mag evenmin in den auiond blijven, maar moet tijdig in^ de ' vrijblijvende band genomen worden." Hij maakt met de genoemde voorwerpen in hand en op hoofd allerlei grimassen. Mevrouw controleert. Zij brengt haar heer op niet al te zachte wijze aan het verstand, dat hij in deze dingen wel wat hardleersch is en achter de toonbank een beter figulur sloeg. Maar eindelijk is ook . zij tevreden over zijn vorderingen. Doch dan blijkt, dat beiden reeds zooveel van hun meetkunde hebben vergeten, dat zij een scherpen hoek voor een stompen' hebben gehouden.

Waarmee ik zeggen wil, dat tnianiéren niet uit een boek moeten worden opgpdiept, ook behoeft men (jijn kinderen er niet voor naar „kostscho'ol" te sturen, biaar dat het buisgè, zin en de school de natuurlijke kw6ekplaJa, tsen izijn.

Heeft het iemand daiaraan Ontbroken, ja, dan kan een boek als dat van Anthonia Margaretha als hand-, leiding voor zelfstudie dienst doen.

Maar dan zoeke men geen heil in stipt opvolgen. Anders verwacht ik. ongelukken en proestbuien van balcvischjes.

Indien alles werd g; ehoiuden, wat Anthonia Margaretha hier voorschrijft, zouden we al spoedig in een stijve wereld belanden. Zij heeft er zeer zeker rekening mee gehouden, dat de laatste jaren op vorinen en manieren sterk wijzigend hebben gewerkt. Toch wil het mij toeschijnen, dat zij hier en daar nog wat soepeler had moeien zijn.

En bovenal: dit boek vrajagit om een ander.

Een, waarin het vraagstuk Van de conventie onder de oogen wordt gezien, dat de noodzakelijkheid ervan tegenover het anti-oonventionalisme bepleit, maar tegen alle buitensporigheden en lasten, zwaar om te dragen, , waarschuwt. Vooral behooren daarin de beginselen te worden uiteengezet, die de vormen en manieren moeten bebeerschen. En hoewel dit voor een deel in de neutrale z, óne ligt, zal dan blijken, dat het Christelijk principe' hierop van groeten invloed is.

Kortom, we hebben een boek nooidig met reformatorische lijnen. We moeten van ballast verlost worden. We, moeten meer onszelf worden..

' Misschien wil Anthonia Margaretha hierover , , eens denken.

Ik zou meenen, dat dit juist, , een', kol'fje haar hand.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen