De vrije hand.

II.

Maar welke m'aatregelen stelt prof. Hoekstra voor ' te nemen, tegen wat 'hij een euvel acht?

Hij' schrijft:

De weg om die onbillijkh'eid weg ta nemen, is de volgende: '

De ideputaten vooir art. 19 stellen vast, h'oieveel studiebeuTzven te Vergeven zijn, b.v. zes, d. i. drie voor Kamp-ea en drie voor Amsterdam. Zij roepen nu' eens candidaten dp voor oen studiebeurs aan de Th-eol. Schooil, dan w-eer vooir een studiebeurs aan. de V. UniveTsiteit. D'e alumnus blijft vrij om te studeeren, waar Wij wU. Wil Mj in - Kampen studeeren, dan wacht hrjf tot er een beurs voot Kampen open komt. Verkiest bij 'de V. Univeir'siteit, dan solliciteert hij bij een opiweping ter verkrijging .j-an eén beurs voor Amsteïdam!

De alumnus blitft , Vri| in het. kiezen, maar hij hl.ij ft niet meer vrij: {xi biet uitdeel ©n van de beurzen aan Tiheol. Sch.oiod of V. Universiteit. Bij de tegenwioiordige gtraxis is 'de beslissing, die in Wanden van Depiutaten art. 19 (een billijke verdeeling der beurzentussfch'en Theol. School en V. Univörsiteit) moest liggen, toevertrouwd aan de alumni.

Bij de methode die ik voioirsla .Wordt de vtijhaid • van den alumnus niet aangerand. Hij kan voor diè beurs soUioiteeren, welke bestemd is voor de Sdbopl, - die ihij in overleg met zijb ouders of leermeesters 'kiest.

Weet iemiand ©en anderen, beterpn weg, goed, als deze maar biUijk is. 'De tegenwoordige is niet billijk.

Dit alles is prachtig voorgesteld. Maar wordt hrieirmee heusch de vrijheid van den almn'nus gehandhaafd ?

Stel, 'iem'and is toegelaten aan de Theologische School, maar hij kan zijn studiën niet voiortzetlen zonder steun. Hij klopt bij de deputaten zijner provincie aan, dooh-ontvangt tot bescheid, dat thans de Vrije Universifjeit aan de beurt is en er over één of twee jaar pas een beurs openkonit voor de Theologische School. Wordt hij dan niet p-ïalktisch gedwongen naar de Vrije Universiteit te gaan. Zulke verwikkelingen zijn-niet denkbeeldig, maar kunnen herhaaldelijk voorkomen.

Eien ander voorbeeld. Een jongeling in Zuidof Noord-Hollaind of Utrecht zou gaarne aan de Vrije studeeren, otoidat hij van uit Arhsterdam gemalkkelijk af en toe ©en Zondag in den huiselijten kring tan doorbrengen. Kampen is voor hem te ongelegen. Maar deputaten stellen hem, voor het dilemma: óf laaar Kampen óf wacihten. Natuurlijk - komt dit praktisch bij ziulke nainverm-ogencle jongelingen weer op dwang neer. Want ze kunnen niet wachten. Noem die voorkieur voor de Vrije niet bepaald een ideëele. Mij goed. Maar hij kan zich toch altijd bero-epein op pirof. Hoekstra, die in zijn artikelen betoogt, dat er tussohen beide inrichtingen praktisch weinig, verschil bestaat.

En was bet niet het minder of meer gemakkelijk bereikbare vatn Kampen of Am'sterdam, dat de laatste jarein Mj menigeen den doo-i^slaig gaf?

Prof. Hoelgstra verÖaart niets te willen zeggen ten nadeeel© van de Vrije Universiteit. Welnu, ifcverklaar om-gebeerd niets te willen z'eggen ten nadeele van. de Theologische School.

Ik geloof echter, dat als de kerken over het door hem .aangeroierde punt we)^kelijk' warm liepen, wij binnen korten tijd weer - midden in den Opleiding'sstrijd zouden zitten.

Prof. Hoekstra - oonistaJteerlt, dat er tusschen voorstanders van de Vrije en van Kanipien wederzijds meer w^aardeeiing en vertronwen is gekomen.

Maar is dat niet juist Meraan te danken, dal men deze ibwestie in volle vrijheid zich liet afwikkelen en van .alle m'aatregelen, die kunstmatig in de een of andere richting dreven, zich onthield?

Een bepaling echter, als in den' voorslag' van prof. Hoekstra voorkomt, ziou voorzeker tolt kunstmatigen .aanwas van het studen-lenlal aan Theol. Scho'ol leiden.

Maax komt dat kurastmaitige niet de eer dei-School te na?

De vrijheid der alumini zöu worden gekortwiekt. Maar wreekt alle v©rko> rtiing van vrijheid zich niet op den duur?

Men late dezie 'zaaK gelijk zij is.

De histoTie onzer kerken dringt er toe, dat beide inrichtingien de viije, nohele, broederlijke concurrentie aandurven.

En de vraag: is het billijk', blijve gelijk totnogtoe onaangeroerd.

Want d'Q eene broeder zlal als zjjn meening te kennen geven, z'ooals prof. Hoekstra zelf reeds vernomen heeft: allen, die met kerkelijk gfeld gesteund worden behooren in Kamipen te studeeren, want daar staat de Eigen InrichLing der Kerken. Een' ander zal antwoorden: verreweg de meeste leden onzer kerken stanunen uit de actie van '86 en bovendien hebben velen uit de actie van '34 hun sympathie aan de Vrije verpand, dus zou eigenlijte om. billijk te oordeelen de sympathie den maatstaf moeten aangeven.

Op die-manier zouden v/e weer gewildielu worden in de onverkwiklselijkste geschillen.

Met aJle waardeeiiag voor den broederlijfcten toon, waarop prof. Hoeikstra dezte dingen ter sprake bracht, mteenen wij onze kerken te moeten waarschuwen: gaat, als de vrede u lief is, dien weg niet op.

Deze aangelegenheid redt zichzelf. Als ge den betrokkenen maar de vrije hand laat.

Toch tijdelijk.

Bij het schrijven van ons a, rtifcel over de zaak-Yonldenberg gingen wiji van de immers door al wat eraan voorafging, geriechtvaardigde onderstelling uit, dat Ds Vonkenberg in zijn directeurschap van den Bond van Jongelingsveireelnigingen op Gerefoffmleerden grondslag een arbeid voor z'ijn verder leven. zag.

Daarom cionstateerden wij', dat art. 14 onzer kerkenorde, waar over tij'delijjke onderlaling gesprofcien wordt, op dit geval niet klopt.

We hadden er vrede mee, dat dit artikel op hem was toegepast, omdat-het nog het best den feitelijifcen toestand nabij! kw'am'.

Achteraf blijkt echter, dat Ds Vonkenberg zijii directeursehap wel als tij'delijik . opvat.

„De Heraut" klomt met dezie oniliiulling:

Een geheel andei" aspöct kreeg de zaak echter, toen DB Vonkenbelrg in zijn schWjvien aan de P'articuliëïie Synode verldaarde, dat zijn bedoeling' allerminst was om zijn ambt als Dienaar des VVoords vodr goed neer te leggen, dat hi]"; alleen tij'deliiik de betrekking van Bondsdirecteur had aanganomien, en dat hij te allen tijde zioh aan de bafoeping deï Kerken • ondel'werpön Heef. Had Ds Vonkenberg . dit van meetaf veïklaard, dan zou veel moeilijkheid voorkomen zijn. Want nu bloek, dat de be^ doeling alleen was om leen tijdelijk ontslag te krijgen en dat, wanneer de fceirken liem straks weëï beriepen, hiJ zich verbond deze roeping te zullen opvolgen. Het geval, waiai'op Artikel 14 onzer Kerkenorde doelt, was Her aanwezig.

Natuuriijfc, waar het geval zóó staat, is er van incongruentie tusschen art. 14 en dezie zaak in de verte geen sp^ralce.

Ze zijn voor elfeander geschapen.

Blijft alleen de vraag: waarom werd niet gepubliceerd, dat opi de piarticuliere Synoide znlk een schrijven van Ds Vonkenberg wals ingefeomen? Men had moeten berekenen, dait iie kerken in ©en andere gedachte leefden en van daarait deze k'wlestie moesten beoordeelen.

Opziet steekt hier vanzelf niet achter.

Wel blijkt hieruit, dat men bijl zijn vooirlichliiig door de pers gleen faotoinen onvermeld late, die juist voor de, beschouwing van een zaak' van overwegend bielang zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen