Privaat of Communaal bezit.

Socialisatie of Bedrijfsorganisatie.

XV.

Thans vraagt onze aandacht wat we in het boek' der Handelingen ilezen van de Jeruzalemsche gemeente. Lukas teekent van den toestand, die in deze jeugdige kerk heerschte, een aantrekkelijk tafereel, want hij zegt in Hand. 2:44—47:

En allen, die geloofden, waren bijeen, en hadden ille dingen gemeen.

En zij verkochten hunne igoederen en ha, ve, en rerdeelden dezelve |aan allen, naar dat ©Ik van noode had.

En dagelijks eendrachtelijk in den tempel volhardende, en van huis tot huis broiod brekende, aten zij te zamen met verheuging en eenvoudig'heid des harten.

En prezen God, en hadden genade bij het gansche volk. En de Heer deed dagelijks tot de ge-! meente, die zalig werden.

En in hand. 4:32—37:

En de menigte van degenen, die geloofden, was ' één hart en één e ziel; en niemtód zeide, dat iets van hetgeen hij had zijn eigen ware, maar alle dingen waren ]hun gemeen.

En de Apostelen giaven met groote k'racht ge-: tuigenis van de opstanding van den Heer .lezus; • en er was groote genade over hen allen.

Want er was ook niemand onder hen, die gebrek had: want zoo velen als er bezitters waren ran landen of huizen, die verkochten zij, en brachten den prijs der verkochte goederen, en leiden dien aan de voeten der Apostelen.

En aan een iegelijk werd uitgedeeld, naar dat elk van noode had.

En Joses, van de Apostelen toegenaamd Barnabas (hetwelk is, overgezet zijnde, een zoon der vertroosting), een Leviet, van gebooTte uit Cyprus, alzoo iij eejien akker had, verkodht dien, en bracht het geld, en Heide het aan de voeten der Apostelen.

Hoe moet dit „communisme” beoordeeld?

Heeft deze toestand sociale beteekenis?

Valt hier te denken aan een sociale beweging?

Velen hebben dit gemieend, en in de verhoudingen te Jeruzalem gezien een model van maatschappij-vorm. Men heeft uit deze gemeenschap de conclusie getrokken, |dat voor den Christen slechts één vorm van bezit gelden mag, n.l. de communistische, en de aanbidders van het socialistisch comniunisme hebben zich op de gemeente van Jeruzateni beroepen, om hun communïsme te verdedigen. Over al deze opvattingen zal ik' niet in den breede uitweiden, pet zou imij te ver voeren de ^er uiteenloopende gevoelens uitvoerig te besprel^en, en ik wil mij daarom beperken tot enkele op'fflierkingen. In de eerste plaats zij er op gewezen, ^^ van een comtaunisme, zooals het socialisme y% in de Jeruzalemsche gemeente geen sprak'e 'S. Daartegen strijdt allereerst, dat, terwijl de revo-. IttÜooaire gedachte afschaffing van 'het privaat-be-^i' insluit, in de eerste christelijke kerk de privaat-^'gendom wel terdege gevonden werd en geoodoofd *a-s. 'Dit blijkt a. uit hetgeen Petrus zegt tot Ananias: .Zoo het land gebleven ware, bleef het l^iet uwe? en verkocht zijnde, was het "'et in uw m'a, cht (Hand. 5:4); b. uit het feit, dat Maria, de mioeder van Johannes Marcus, een eigen huis in Jeruz; alem' had (Hand. 12:12), en c. uit Hand. 4:32. Daar staat niet, dat niéts, , van hetgeen iemand had, zij n eigen was, Imlaar, dat niemand zei die, dat iets van hetgeen hij had etc. Hier is dus alleen sprak'e van de ibeschouvdng van het aardsche goed, en van 3e practische beschikking daarover.

Ten tweede js er dit verschil, dat, terwijl het oomimunisme der socialisten ehk'el dw-ang kent, en dit stelsel hierop neerkomt, dat de niet-bezitter van heden eens wisselen wil met den bezitter, . in Jeruzalem' geen zweem Van dwang gevonden werd. Daax werden lallen gedreven door den drang der christelijke liefde; daar offerde men zijn goed om^ Jezus' wil; daar kwam' de gemeenschap der goederen voort uit de eenheid van geloiof, en de eenheid van 'hart en ziel, en daar sprak mien niet, zooals de revolutionairen doen: al het u w e is het m' ij n e, talaar al het mijne is het uwe. En eindelijk, terwijl de socialistischie comtaunisten, tenminste de minst-egoïstischen onder hen, dit idea.al koesteren, 'dat allen tenslotte evenveel krijgen, was de eerste christelijke gC'mieente ook hieraan vreemd. Het ging er om aan allen evenveel te geven. Men beijverde zich niet den aimie rijk te maken. Van een gelijkmiatige verdeeling vindt m'en geen spoor, en Lukas zegt ons jalleen, dat ieder kreeg, of liever, - dat uitgedeeld werd naar dat elk van noode had, en het resultaat is niet, dat allen evenveel bezaten, miaar dat er niemand was, die gebrek had.

Meerdere axgum'enten zal ik niet noemen.

Het bovenstaande heeft, naar ik hoop, in het licht gesteld, dat het beroep der socialisten al zeer 'Ondeugdelijk js, en tevens, dat elke beschouwing; , die jn het verhaal van Lukks sociale en econoimische gegevens (mieent te ontdekken, niet op goede gronden rust. M.i. is hier van een maiatschappijvO'rm geen isprake. Ee'U economisch stelsel is hier niet te zoekien. Lukas biedt geen sociale theorie, en poch 'een stelsel van verbruik noch van producti'e is uit idezen to'estand te concludeeren. We [hebben hier te doen Jm'et de Kerk van Christus, en piet het liefdeleven, dat in die Kerk gevonden werd. En dan wijst alles er op, dat ons hier geteefcend wordt een ideale oefening van barlmh.artig, heid. Lukas vertelt ons, hoe de kracht des iGeestes zich ook openbaarde in een sch'OO'n en rijk betoon van barmhartigheid, en hoe 'de 'eenh'Cid van geloof, van hart en ziel als vanzelf taet zich (mieebracht, dat imien bezorgd was voor en voorzag in elkaars nooden. Daarvoor pleiten M.i. 'de uitdrukkingen: paar dat elk van noode had; 'de uitdeeling geschiedde dus alleen aan hen, •die no'od hadden; voorts: er was niemand onder h'en, die gebrek' had; het ging er dus om het igebrek te verhelp'en, en 'eindelijk: zij brachten den p r ij s der verkochte g o e-d'Oren, 'en leiden dien aan de voeten der A p o s t e Ie n. Wjaarom het ge'ld aan de apostelen gpgeven? Orhdat toen de apostelen ook nog de tafelen bedienden en het diaconaat vervulden. Later werden er pas .afzonderlijke diakenen verkozen, omdat de apostelen het met den dienst der tafelen te dru'k kregen (Hand. 7), maar voordien doen zij 'dienst als diaÈenen. En om die reden ontvangen zij den prijs der verkochte goederen.

Alleen zoo loopt alles zuiver.

In de eerste gemeente heerscht dus de volgende toestand. Onder de vele leden, (de gemeente telt reeds spoedig over de vijfduizend zielen), zijn, wat te verstaan is vele armten, en tegenover die armen ontwaakt een geest van saamhoorigheid en mededoogen, die ons nog .steeds beschaamt. De rijken beschouwden hun igoed als het bezit van de gansche gemeente, om daarmede 'de nooden der behoeftigen te vervullen. Ze deden gaarne van hun eigendom afstand, lom alle gebrek uit te bannen. Niemand zeide, dat iets van hetgeen hij had, zijn eigen was, d.i. nieniand hield, wanneer er nood was, aan zijn eigendomsrecht vast. Alle egoïsme was uitgebannen, en de gegoeden verkochten zelfs hun bezit, om den prijs te kunnen geven aan de apostelen. En om dien kbstelijken toestand te illustreeren, vertelt Luklas van Barnabas i), die zijn akker verkocht, om toet de opbrengst de behoeftigen te kunnen helpen. Bij hem overwint dus de christelijke liefde de gehechtheid a, an zijn bijzonder eigendom, en hij wil alles missen, waar de Meester het Van noode Jhieeft. Van een aanvaarden van een anIaTatschappelijfc stelsel is dus igeen sprake, doch hier openbaart !zich de vrucht des Geestes, die niet het jminst is liefde en overgegevenheid.

Meer kan ik in deze geschiedenis niet lezen.

Ook hier vind ik geen sociologische uitspraak ²).

Over privaat-of colmmunaal bezit' wordt geen oordeel igeveld.

Wat het zijn moet, en dan in strikt socialen zin, particuliere of gemeenschappelijke eigendom' van b.v. den bodem, zegt de toestand te Jeruza.leni niet, en wie er toch een maatschappelijke theorie uithaalt, doet m.i. de 'Schrift 'geweld aan. Iets .geheel anders is, of in deze dingen geen algemeene begjinselen liggen opgesloten, die ons bij de beschouwing vian de stoffelijke verhoudingen kunnen leiden. Die vraag mloet zeer zek'er bevestigend beantwoord, want deze Schrift leert ons duidelijk, dat 'de Geest Gods wederbarend inwerkt in ons aardsch en stoffelijk bestaan. Dat kan ook niet anders. De < xeest spreökt immers van Zichzelf niet, mlaar neemt het alles uit Christus, en het eigendomsrecht van den Heiland 'omspant inimers onzen geheelen persoon en ons gansche bestaan. Dit is •onze 'eenige troost, dat wij mtet lichaaih en ziel het eigendoto' 'des Heeren zijn, - en Hij zorgt niet alleen voor onze geestelijke b'eho'eften, maar evenzeer voor lonze natuurlijke nooiden. Dat is reeds in Israël. Daar breekt de 'genade de kracht der zonde ook op maatschappelijk terrein. Daar gaat de Heere in sabbatjaar en jubeljaar de sociale disharmonie tegen, en wanneer nu op den Pinksterdag de Trooster neerdaalt, openbaart Hij Zijn heiligende kracht ook in het stoffelijk leven der gemeiente. Anders zou Hij geen Trooster zijn. Ook hier worstelt Hij tegen de gevolgen der ongierechtighe-id. Dat is de prediking, die van Jeruzalem's „comimunism'e" uitgaat.

Ook in lonze stoffelijke verho-udingen moet de kracht - des 'Geestes openbaar worden.

Wij hebben een roeping niet alleen voor de nooden der ziel m|aar odk voor die van het lichaam: , en deze zijn alleen Ie vervullen, wanneer wij, evenals de eerste christelijke 'kerk één van hart en één van ziel zijn. De heilige liefde taoet ons binden. De solidariteit des Geestes mO'Ot ons saamsnoeren. Dan hangen we niet egoïstisch aan ons aardsch bezit, imlaar staan jhet gaarne voor de arm'cn af. We beijveren 'Ons om de schrijnende contrasten weg te nemen. Wij zoeken de scherpe contrasten uit Christus' kerk te verbannen, en wij zullen in heel het InJaatschappelijk leven er naar staan, dat, voor zooveel wij vermogen, de disharmonie wijke yoor socialen vrede.

Dan wordt ook in ons de Vrucht des Geestes op-enbaar.

Dan brandt in ons het heilig ' Pinkstervuur.

¹) Zie de Schriftoverdenking in dit nummer.

2) Vgl. Van Leeuwen, a.w. blz. 57-61; Dr J. C. de Moor, „Genade voor genade", blz. 312-314; Dr B'. W|ielenga, .^Van Golgotha naat Jeruzalem'' bte. 453 e. v. •

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen