Welken weg het op moet.

Dominee Kolfhaus van Vlotho zou niet geschreven hebben, indien hij de eerste aflevering had gerecenseerd in de „Reformirte Kirdhen-Zeitung'' van de ui tg ave: e i n e h e i 1 i g e, a 11 g e m; e i-ne christlioh'e Kirche, wat de recensent Lauffs, Baxmen, daarvan miaakte in Wr 17 van genoemd blad. Doch laat ik den lezer even öp' de hoogte helpen, waarover ik het hteb. Onder den titel: eene heilige, algemeene christelijke kerk, verschijnt te München een verzaïnieling v, angeschriftjes waarin de Protestantsche Eerkten buiten het Duitsche rijk' , kort worde'U beschreven en wel door mannen, 'die tot die onderscheiden kerkgem'eenschappien behooren. De eerste aflevering gaat over het Protestantisme in Nederland en wordt behandeld in tien hoofdstuk'feen geschreven door even zooveel vertegenwoordigers der Verschillende groepen. Lauffs van Barmen bespreekt den tnho'ud en knoopt'daaraan een paar beschouwingen vast. Had Kolfhaus 'dit boe'kje gterecenseerd, hij zou tot andere gevolgtrekkingen zijn (geko'mten en dat wel offl' 'de eenvoudige reden, , dat deze u, itnemende 'kenner van de Gereformeerde Kerken builen Duitschland, ons land en onze kerkelijke toestanden kent uit eigen ervaring. Lauffs staat volstrekt ' niet onvriendelijk gezind tegenover ons land en evenmin tegenover onze kerken. Hij heeft de mtededeelingen, 'gedaan ' door onderscheiden vertegenwoordigers van ons kerkelijk leven, riauwkeurig nagegaan.

Hij heeft die voor geheel vertrouwenswaardig genomen. Hij iging af op de cijfers in de genaem'de opstellen gegeven en hij trok zijn conclusies. Dat deed hij niet voorbarig; dat deed hij evenn; in op gewaagde wijze len toch is waartoe }iij concludeerde in vele opzichten niet juist. In deze rubriek vfees ik aan het slot van mijn artikel in Nr 33 read's op het feit, dat Lauffs niet genoeg georiënteerd is op het gebied van ons kterkelij'k' leven. Toch kon hij geen objectievex oriëntatie kiezen dan die van het genoemde gesdhxiftje. Waar wringt hem' dan de schoen? Hij mist, naar ik Vermoed, de kennis, die Kolfhaus bezit, te weten, die Van persoonlij'ke kennisneming. Ik 'mlag niet veronderstellen, dat hij tegenover onze kerken minder syüi'pathiek zou staan 'dan tegenover „die Landeskirche" of tegenover de Christelijke Gereformeexde Kerk. Hij noemt haar naam goed; hij vermeldt haar school. De naam onzer kerken noemt hij verkeerd; hij m'aakt geen miel'ding van de 'Theol. fac. der V. U. noch' van de Theol. School. Wat hij schrijft over de verhoudingscijfers der ondeischeiden 'geoxganiseerde arbeiderspartijen staat mede .in verband met het feit, 'dat 'hij 'daarvan' las, miaax zijn kennis niet putte uit nadere kennismaking. Vóór mij ligt zijn artikel; op den rand maakte een broeder uit Utrecht aantee'fceningen; deze zijn even zoovele juiste corrigendai. Ifc kan het g'eheele artikel niet weergeven 'on 'dus ook niet de correcties hier mededeelen. Het een en ander dient mij 'Omi te k'o-men op wat ik aan het hoofd van dit artikel schreel: welken we'g het op moet. Lauffs sdhreef een V r ij g o e d artikel en toch bleek mij daaruit, dat de uitgave: 'ec'ne heilige, algemeene christelijke kerk, hoe objectief daarbij ook te werk wordt gegaan, niet genoegt om voldoende o-p de hoogte te 'geraken o-mtrent buitenlandsche kerkelijke toestanden. Reeds vroeger wees i'k' er op' hoe moeilijk liet is 'Oen vrij. zuiver beeld zich te scheppen van ho't kerkelijk leven in een vxee-mden kring. In ieder •geVal is lezen daarover niet toereikend. De viVa vox Iglaat verre uit hoven het geschrift. Eigen ' kennisneming is veel beter dan oimtrent de toestanden in 'den vree: mde te lezen, hoezeer dit ook' is aan te bevelen. Welken weg het dan oo'k op moet.... dien, waaro'p reeds mteerdere buitenlanders 'den voet heb'ben gezet. Persoonlij'ke kennisnalaSdng, van ons Imiet 'het buitenland en van ihet buitenland «liet ons! Die we-g wordt steeds doox me'orderen betreden. Het is een zeer oude weg! Vroeger was er. een zeer groote uitwisseling. van Hooigleexaren 'en studenten. Het latijn als taal der 'geleerden bevorderde dit gebruik. Buitenlandsche studenten studeerden hier in groeten getale. Zeer veel Hongjaren o.a, . te Harderwijk en Franeker. Van de vroegste tijden af gingen onze studenten naar buitenlandsche Hoo'gescholen. En het waren niet 'de minst belovende jongelui. Wij kunnen niet genoeg de bxoedexs steunen, die beoogen om hier Hongaarsche studenten te laten studeeren. De Hongaarsche gereform'eerden hebben in den loo'p der tijden vele b'eurzen g'ekreigen aan zeer vele buitenlandsche Hoogescholen 'on "daardoox hebben het rationalisme, de neologie en de Vermittelungs^theologie ingang 'gevonden aan de Hongaarsche Hoogescholen. Thans worden werken van onze uitnemendste theologen vertaald; wordt veel geschreven voor en verteld aan de Hongaarsche gereformeerden van ons 'kerkelijk leven. Dit is niet voldoende! Hongaarsche studenten nioeten onze mannen hooren, ons kerkelijk leven van nabij leeren kennen! Dat heeft al veel gloieds uitgewerkt! Dat kan nog veel inleer onder Gods zegen uitwerken. Hiex zijn reeds een paax studenten. Andexe studenten willen gaarne kbmten. Wij m'oeten hen daartoe in staat stellen. Hier waren reeds predikanten; 'mieex idezer predikanten mioeten kunnen ko'mienl Welk een zegen 'heeft nu reeds afgeworpen het feit, 'dat Prof. Se bes tij en O'nze kringen zoo goed kent! Met hoeveel voldoening hebben wij veraom'en, dat Ds Alexander Cs e key benoemd, is tot Hoogleeraax aan de Universiteit te Diebreczen-l 'Zij zijn 'geen vreemden in de gereformeerde dogimlatie'k' en ethiek! De benoeming van Csekey is ©ene (gebeurtenis! Hij kent Schotlau'd hteel gO'ed; hij is bekend Imtet Prof. Earth' Van Göttingen. Doch hij kent ook de Vrije Universiteit; hij kent onze oude 'Gereformteerde theo'logie, ook die van den latexen tijd. Dien weg moet het op! Dat zal en kan de rijkste vrucht afwerpe'n vo'or de gerefor'mteerden over vele landen verspreid. Laten wij dien weg opzien! Laten wij dien weg opgaan!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen