GEESTELIJKE ADVIEZEN.

Do eerste vraag, tot beantwoording waarvooT ik me zet, na de ongewoon-lange pauze in deze rubriek, behoort tot de allermoeilijkste, waarmee het cliristelijk, waarmee speciaal het gereformeerde denken, door alle eeuwen heen te worstelen had, en ook wel te 'worstelen zal houden.

Ze geldt het probleem van den eeuwigen on onveranderlijken Raad Gods en het schrikkelijk feit der zcnde, met heel zijn nasleep van geestelijke en lichamelijke, van tijdelijke en eeuwige ellende.

Want dat i s het probleem, - waarmee B. te V. bezig is, als hij vraagt: hoe aan de ééne zijde de zonde gezegd kan worden door God gewild te zijn, en andererzijds toch de verantwoordelijkheid des menschen voor zijn val in zonde, als een vrijwillige daad, kan worden gehandhaafd.

B. kan de verzoening hier voor zijn denken niet vinden.

Daarom neigt hij er toe achter de eerste der twee termen een vraagteeken te zetten, en ts betwijfelen, of het wel juist is te zeggen, dat God de zonde gewild, d.w.z. in zijn eeuwig raadsbesluit ])epaald heeft.

Niemand, die zich ooit ernstig bezig hield met het geweldige vraagstuk, dat hier aan de orde wordt gesleld, ook de vrager zelf niet, zal van mij eem ernstige poging verwachten, er de oplossing van te geven.

Behalve, dat het ver boven m'n kracht gaat, is hot daarvoor ook hier niet de plaats.

Toch wil ik gaarne een enkele O'pmerking maken, die den vrager mogelijk van eenigen dienst kan zijn.

De eerste moet dan zijn, dat ik hem niet volg op den weg, dien hij inslaat.

Wij, christenen, moeten niet zoo maar eens op 't gebied der hoogste geestelijke dingen, twee voorstellingen of ideeën poneersn, om met ons denken uit te maken, of ze al of niet met elkaar te verzoenen zijn, en zoo niet, welke van de twee dan x'oor do andere moet wijken.

Zoo gaan ralionalistische wijsgeeren te werk, vooï wie do menschelijke rede, ook in de hoogste vraagstukken, het eerste en laatste woord heeft.

Natuurlijk verdenk ik er B. geen oogenblik van, dat hij rationalist is. Wat ik bedoel is alleen wie het ni e t is, voor de met h o d e der rationalisten te waarschuwen.

Wij, B. en ik, gaan anders "te werk.

Wij hoeren eerbiedig, aan, wat God ons in Zijn Woord, aangaande Zichzelf en de geestelijke dingen openbaart.

Ook wat Hij ons openbaart omtrent het bestaan van een eeuwigen, alle dingen omvatlenden Raad bij Hem, en ónze zedelijke verantwoordelijkheid voor onze daden.

Hebben we Zijn Woord daarover verstaan — dan zetten we het één naast het ander.

En dan gelden beide voor ons als volkomen waarachtig.

Dan staat het voor ons vast, dat het een niet met het ander in strijd kan zijn.

Want 'God is even waarachtig in het een als in het ander.

En Hij spreekt zichzelven nooit tegen.

Natuurlijk dringt ons dan de begeerte, om dat ook in te zien, lot het pogen, om bij het licht van het Woord, de eenheid van beide te ontdekken.

Vinden we haar, dan is daarmee de schat onzer chiistelijke kennis en de stof om onzen God te verheerlijken verrijkt.

Vinden we haar n i e t, dan herinneren we ons de begrensdheid der openbaring, de beperktheid en de verduistering van ons verstand, en laten van wat in zijn hoogere eenheid zich voor ons niet laat naspeuren, het een zoowel als het ander als volle, door 'God ons geopenbaarde waarheid gelden.

Gaan we nu naar dezen heiligen regel des geloofs te werk ten opzichte van de twee waarheden waarom de gestelde vraag zich beweegt, dan komen we uit de moeite.

Want — bewijsplaatsen behoef ik voor B. niet aan te voeren — dan leert ons de Schrift wel nauwelijks iets zóó duidelijk en zóó nadrukkelijk als deze twee dingen: Ie dat er bij onzen 'God een eeuwige, alles-omvattende, onveranderlijke Raad is, die zich in al wat gebeurt en gedaan wordt, verwerkelijkt, en 2e. dat de heilige God nooit of te nimmer auteur van de zonde is, en dat wij, menschen, de volle verantwoordelijkheid dragen voor al wat we doen.

En zoo duidelijk als de H. Schrift deze twee dingen ons leert, zoo onuitroeibaar vast liggen ze ook voor ons onmiddellijk bewustzijn.

Het ons ingeschapen G-ods-besef brengt onheryöëp& rfk fnéë.' dat"6öïïn-aïle dingen oppermachtig regeert; en het geweten stelt ons onverbiddelijk verantwoordelijk voor onze daden.

Niet aUeen aan Gods Woord, maar ook aan onze godsdienstige en zedelijke beseffen moeten we geweld plegen om één der twee termen op' zij te dringen.

En toch — de conclusie is, zooals B. verwachtte — en toch gelukt het ons nooit de hoiogere eenheid dier twee te ontdekken.

We mogen dat zeggen op den dubbelen gi*ond: ten eerste, dat de H. Schrift geen enkele poging doet om haar ons te toonen, en ons daarmee te verstaan geeft, dat haar te grijpen uitgaat boven de macht van onze tegenwoordige kennis; en ten tweede, dat al wie met deze gebrekkig© kennis geen vrede wilde nemen, maar het probleem met zijn denken tot oplossing wilde brengen, altoos weer eindigde met een der twee termen te loochenen, d.w.z. met óf God geen God, óf den mensch geen mensch te laten.

Overigens is er hier veel te zeggen, dat, in afwachting van klaarder kennis hiernamaals, het berusten in het kennen-ten-deele vergemakkelijkt.

Daarvoor verwijzen we B. o.m. naar E V'otO' op Zondag 21 e.a. pL, naar Prof. Bavinck's Dogmatiek, Deel II: „de Raad - Qods", en „de Voorzienigheid", Deel ni: de zonde, en Dr Dijk's , , de Voorzienigheid".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen