Synode-Indrukken.

IV.

Het Leerboek.

Het. Leerboek doorliep sinds de Synode Leeuwarden een lijdensgeschiedenis. van

De Proeve van 1923 vond te Utrecht geen gunstig onthaal.

De opdracht der Deputaten werd daar gewijzigd. In 1927 te Groningen kwamen de Deputaten met leege handen.

Voor de Synode van Arnhem hadden zij' e©n nieuw ontwerp, althans voor de catechisatie der grooteren, gereed.

De kritiek was bijna algemeen.

Sommiger kritiek droeg zelfs sporen van felheid. Er werd ook kritiek uitgebïacht, die ongemotiveerd ©n onjuist was.

Het leek mij dan ook een daad van barmhartigheid, toen de commissie voorstelde, om op dit spoor niet voort te gaan.

Maar toen begon er weer een lljdensgeschiedenisje.

Over wat binnenskamers al zoo te berde werd gebracht, zwijg ik.

Doch wat naar buiten openbaar werd, was dit. De commissi© stelde voor geen nieuwe Djeputaten te benoemen, maar te wachten, tot iemand eens een leerboek schreef, dat de alg©m'eené goedkeuring wegdroeg.

Daartegenover stelden anderen voor om' wel Deputaten te benoem©n, wier taak het is tot heit schrijven van zulk ©en leerboek op te wekken, en als er één of m©erdere bij hen werden ingezonden, dit te beoordeelen. Zulk ©en Deputaatschap is wel een unicum in ons kerkelijk leven. Het vertoont het karakter van ©en jury.

En nu werd het ©en getob'.

Eerst staakten de stemmen over beid© voorstellen.

Het stond 27 tegen 27. Twee Synodeleden waren afwezig.

Later werd de Proeve herhaald.

Het jury-voorstel won het met één stem. Thans was de verhouding 27 tegen 26. Drie Siynodéleden ontbraken. Waren allen op hun post geweest, dan zou de uitslag misschien anders zijn uitg©vallen. Neen, het ging niet voorspoedig. Gelukkig betreft het; hier geen kwestie van buitengewoon gewicht.

Alleen zijn velen wellicht g©neigd de jury-Deputaten t© b©klagen.

Zij zullen weleens naar elkander moeten schrijven of telefoneeren: br. N., ziet gij nog niets Komen? In het wooi'd van prof. Hoekstra schuilt trouwens wel ©enige waarheid, dat wanneer een engel uit den hemel een leerboek concipieerd©, het nog niet-bij allen genade zou vinden. :

Zelfs geloof ik, dat het werk van een engel uit den hemel door ons zondige menschen nog ongunstiger zou worden .ontvangen dan de Proeve, die thans werd verworpen.

Totaal-indmk.

Nu de Synode is geëindigd, is het mogeUjk', bij benadering een totaalindruk te geven.

Die te laten vooropgaan vóór we in nader© détails afdalen, heeft iets voor.

Zoo kan men de bijzonderheden bezien in het licht van het geheel.

Daardoor worden d© indrukken over de afzonderlijk© handelingen allicht zuiverder, al Mijven ze natuurlijk subjektief.

Een eerst© vraag is wel deze: behoort de Synode van Arnhem in 1930 tot de groot© Synodes? Na de ineensmelting van 1892 hebben w© niet heel veel groot© Synodes gehad.

Hiertoe kunnen m.i. slechts gerekend worden die van Middelburg in 1896, van Utrecht in 1905, en van Le©uward©n in 1920.

Vanz©lf laten we de Synode van Assen buiten beschouwing. Deze was in alles buitengewoon. Kan de jongste Synode zich hiermee meten?

Daarop mo©t, dunkt mij, ontkennend worden geantwoord.

Ontegenzeggelijk zijn er belangrijke beslissingen genomen.

Maar de behandeling van de voornaamste punten laat ©en niet al te bevT©digenden indruk achter. Naar het ons voorkomt, heeft de vrees te v©el stemmen gehad.

Op één punt moest zij haar invloed inboeten, n.l. op dat van het vrij© kerklied.

Overigens deed zij zich geducht g©lden.

Dat zij onder de maat bleef ligt niet aan het werken.

Er is gewerkt aJs een paard. Het recreatianism© (woord door ©en der Synodeleden gesmeed) had geen gelegenheid zich te ontwikkelen.

Van den Synodalen auto-tocht, schoon in uitzicht gesteld, is niets gekomen.

Er zijn zelfs afgevaardigden geweest, di© gedurende hun vijf-weeksch verblijf niet eens den Rijn hebben gezien. ,

In deze gaat d© Synod© met een vrij geweten uit. Maar d© indruk van meerderen was, dat ©r t© onmethodisch is gew©rkt.

Bij het scheiden van de markt werd er ©en verstandig besluit genomen, n.l. om in het vervolg ©en typiste aan te stellen, di© de konklusies van alle commissoriaJe rapporten tikt en vermenigvuldigt. Als di© nu maar vroeg genoeg worden rondgedeeld, kan dit e©n b©zonk©n oordeel bevorderen en het improvisorische minimaJiseeren.

Daarmee is men ©r ^chter nO'g lang niet. Wat wij aan het begin van d© Synode voorspelden is uitgekomen.

Aan de commissies is te voren te weinig tijd gegund.

T© vroeg ving d© Synod© m©t haar puMi©k© zitting©n aan.

Zoo kwam liet, dat de commissies nog in de laatste week moesten vergaderen.

En treft men Üan een praeses, die er esn. handje van heeft, om fle rapporten, wanneer de discussies daarover te ingewikkeld worden of hem niet bevallen, naar de commissies terug te zenden, dan is Leiden geheel in last.

Een enkele maal lokte dit dan ook verzet uit.

Hier dienen verbeteringen te worden aangebracht.

Dezo Synode had een bepaalde signatuur.

Kort uitgedrukt kan men zeggen: zij droeg de signatuur van den praeses.

De praeses had het agendum geheel in zijn hoofd.

Hij beschikt over een grooto mate van scherpzinnigheid, welke, hoe moe hij er soms ook kou uitzien, hem geen oogenblik verliet.

Daaraan paart zich bij hem een bewonderenswaardige handigheid.

Telkens wist hij zijn zin binnen te halen.

Want hij was geen voorzitter, die verbergde, wat hij zelf gaarne wilde.

Integendeel, op sommige momenten openbaarde hij dat met woorden, armen en beenen tegelijk.

Zijn houding van de laatste drie weken verschilde zeer van die in de eerste twee.

Hield hij zich eerst meer op den achtergrond, later stelde hij zijn opinie meer op den voorgrond.

Dikwijls oefende hij kritiek op rapport of konklusie vóór nog iemand aan het woord was geweest.

Zelfs gebeurde het, dat hij kortweg het „ad patibulam" .uitsprak, zonder de Synode verder te raadplegen, in de onderstelling ongetwijfeld, dat indien zij bezwaar had tegen zijn oordeel, zij zich wel zou uiten.

Toch zou ik niet gaarne willen, dat dit op onze Synodes regel werd.

Ik voel meer voor de gewoonte, dat de praeses de vergadering laat spreken en zelf zooveel mogelijk zwijgt.

Ik geloof ook, dat dit voor een goeden gang van zaken gewenscht is.

Men voorkomt zoodoende ook ontevredenheid bij hen, die het gevoelen van den praeses niet deelen. We hopen Ds Schouten nog vaker in hetpraesesgestoelte van onze Synodes te zien.

Hij heeft er de kwaliteiten voor.

Maar op het aangewezen punt korrigeere hij zich,

HEPP.

ligt 'de wending of volta bij het einde van het octet. En dan is er ook eenzelde harmonisch verband tusschen de beide deelen, als formeel "door het rijm wordt gevormd, want ze verhouden zich tot elkaar als praemisse en conclusie. In de twee quatrinen wordt een gedachte geponeerd, in de terzinen krijgt die gedachte gestalte, hetzij door vergelijking, hetzij door „egenstelling. Vele sonnetten beginnen immers hun octet met: gelijk, waarna dan de sextet inzet met: Zóó; ten voorbeeld herinner ik aan het bekende sonnet van Helene Swarth:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen