uit de Pers.

Lieflijke tonen klinken nu en dan nog over en weer, om met heiligen weemoed de kerkelijke vereeniging van die belijders des Heeren, die in belijdenis, liturgie, taal en begrippen van kerkregeering één zijn, in te roepen.

Zoo klonk ons schoon in de ooren wat de heer J. R. Bouwman van TJithuistermeede in de Bazuin schreef:

»Met het oog op de spreuk: Waar een wil is, daar IS ook een weg, " denk ik dikwijls, als ik let op het ™e geschrijf over vereeniging van Chr. Gereformeerden en Doleerenden, dat we steeds verder van vereeniging afraken. Wil men die dan niet? Zeer zeker, wordt geantwoord. Doch dan denk ik. dat men het met wil met geheel de kracht der ziel. Zoodra men wi)st op de groote voordeelen. die er uit zouden voort Vloeien, zegt spoedig iemand: )iDit is een utiliteitsidée " a'sot zoo'n idéé contrabande ware Asdodisch heet het, men geneigd is tegemoet te komen. concessie te geven, of eepigszins Als het beginsel «Hebt elkander hartelijk lief' en het: «Niemand zoeke dat zijns zelfs IS maar te redden is.

Neem ik in aanmerking hoeveel gaven God de Heilige Cieest in de gemeente van onze dagen uitstort, dan Y^u •', . "'^'' ^^'^' '6 moeten denken van dat alles. Zou de Heilige Geest dan zelf geen vereeniging willen? Zou de klove te groot zijn? Zou het niet kunnen strekken tot verheerlijking van den Koning der gemeente?

Dat wil er bij mij niet in. Dan troost mij de gedachte, dat onze meest vermaarde mannen het misschien nog ernstiger verlangen dan ikzelf zooals wijlen vader Brummelkamp, vader v. Velzen Dr. Bavinck en meer andere achtenswaardige professoren en leeraren. Maar inzonderheid weet ik dit uit het getuigenis des Heiligen Geestes zei ven, i Cor. 3 en 4 en Gal. 5. Bij het overdenken van die woorden van den apostel Paulus kom ik tot de gedachte: Men wil de vereeniging voorshands nog niet; men wil liever voortdurend elkaar te lijf om weinig of niets.

Nog wil ik wijzen op sommiger goeden wille. Toen voor een paar jaar de meeting te Amsterdam plaats had, sprak Ds. Brummelkamp van Groningen: »Ikgelooi, dat als God ons een man gaf als Jozua, die zeide: Zon! sta stil te Gibeon. en gij, maan! in het dal van Ajalon, dat we nog wel op dezen dag zouden ver eemgen."

En lag het aan hem. het was ook al lang geschied. Maar er werden daar ook andere tonen vernomen, waardoor men temoede werd, alsof men nog een Methusalems-leeftijd van vereeniging verwijderd was. Als de vereeniging er door verhaast kon worden, Mijnh. de Redacteur, ik zou gaarne nog meer ruimte van uw blad vragen.

Echter er is ook al zooveel over geschreven door bevoegder hand dan de mijne. Dit troost mij evenwel, ik heb mij niet gemengd in een zaak, die mij niet aan gaat. Ze gaat ons allen aan. Booze engelen in de lucht en booze menschen in de wereld verblijden zich hartelijk er over, dat Christenen zoo knap zijn, elkaar om nietigheden te negeeren en te plukhaven. Goeden enge len en den liefde en eendracht willenden Christenen smart het; vraag dat maar aan vader v. Velzen.

Van harte hoop ik dat de Heere de gemeente geve. dat'"dV'vèreenrglng%usschën DoTe^^^^^ in ' • dit ' ' jaar 1890 plaats hebbe, dat er meer inwendige aandrang mag komen, om in waarheid Psalm 133 te kunnen zingen, dan zal zich een weg tot vereeniging wel laten vinden.

Dit geve God Amen".

Dat Amen herhaalt ook ons hart.

Maar hoor nu, hoe in datzelfde Bazuinnummer een Zeeuwsche wanklank u al dit genot bederft.

Daar ligt op het eiland Walcheren een dorp Grijpskerke. In dat dorp was het van Christ. Geref. zijde nog niet lot kerkformatie gekomen. De leden die de Chiist. Geref. kerk er telde, waren ingedeeld bij de kerken van Serooskerke. Ml ddelburg enz. Sinds kwam de Herv. Gemeente er tot reformatie. En desniettemin stichtten de Christ. Geref. er nu een eigen kerk.

n't; zouden hier geen captie op gemaakt hebben; maar de Zeeuwsche Kerkbode achtte het geraden, de vraag te stellen, hoe dit nu kon, daar immers Ds. Littooy verklaard had, dat het niet recht was voor God, een kerk te stichten van eene der beide formatiën, waar er reeds ééne der andere formatie was.

Hierop nu heeft de Chr. Geref. classis van Walcheren dit antwoord ingezonden, dat Ds. Littooy ter kennisneming in de Bazuin deed opnemen.

Gaarne wil voornoemde classis UEerw. en uwe lezers hierop broederlijk dienen.

Veroorloof haar daarom in uw blad het volgende op te merken.

Ten ie Dat gij u in betrekking tot Hommerts kennelijk vergist hebt.

De quaestie te H. toch. waarover zooveel geschre ven is, ging niet over het «stichten" of «vrijmaken" der Kerk Uwerzijds; — maar wel over den eisch, die Uwe classis aldaar stelde, bij de vraag van onze en Uwe gemeente, om plaatselijk te vereenigen. —

De Chr. Ger. gemeente te Hommerts, die lang vóór (i) de Ned. Ger. (Dol.) bestond moest — zoo luidde de eisch, haar Afgescheiden standpunt prijs geven, en zich aldus — zou er van vereeniging sprake kunnen zijn, - zich in de Ned Ger Gemeente oplossen

Genoemde eisch nu ontnuchterde de br. te H. en bracht vele pennen in beweging.

Wat de broeders Beuker en Littooij door hun amendement beoogden, bleek nu volstrekt noodig te zijn, namelijk, dat Uwerzijds die eisch zou prijs gege ven worden.

Ten 2e. wijzen wij er op, dat het amendement B.— L, met zijne overwegingen, ten doel had, het formeeren van een gemeente, waar reeds een gemeente is, wederzijds, zegge wederzijds, te doen ophouden. Alleen waar een kerkeraad der »Ned. Herv." tot de reformatie overging, zou het voortaan ook mogen geschieden. Echter niet, zooals het bij voorbeeld te Neuzen en Zaamslag en op zoovele andere plaatsen van Uwe zijde plaats had.

Dat Gijlieden daar, waar in onze gemeente, naar luid van de Concept acte en de wederzijds aangeno men artikelen, «een wettelijke openbaring van het lichaam van Christus is, zelfs met 10 20 of 50 van de 4 a 4000 leden wel een gemeente naast de onze zoudt mogen «stichten", maar dat wij zulks niet zouden mogen doen", zie, dat weerspraken wij.

Het amende-nent wilde, dat in die gevallen noch wij, noch Gijlieden het doen zouden; het wilde rid derlijke en wezenlijke erkenning van elkanders gemeenten, als wettige plaatselijke openbaringen van het lichaam van Christus

Niet wij, die het aldus wilden, maar Gij en de Uwen, die het alzoo niet gewild hebt, zijt oorzaak, dat die misstand ook voortaan plaats heeft. Bij Ulieden is de schuld, dat wij te Grijpskerke, waar we lang vóór de Doleantie drie, viermaal zooveel leden had den als Gijlieden er thans ingeschreven hebt, eindelijk een gemeente gaan forraeeren. Eindelijk, want reeds jaren was er sprake van, en werkten de leden aldaar in dien koers, — getuige hun kerkgebouw, dat er im mers was, vóór aan het Uwe gedacht werd.

Door er om de redenen door U aangegeven, geene gemeente te formeeren, , zouden wij juist in strijd msx de bedoeling van het amendement handelen.

De quintessens van het amendement toch was het U te betwisten, dat de historische lijn gansch niet over onze, maar uitsluitend over Uwe kerken loopen zou.

Immers, hielden wij op zelfs in dergelijke gevallen gemeenten te formeeren terwijl Gijlieden, zonder te vragen of er reeds een «wettige openbaring van het lichaam van Christus" is, er meê doorgaat, — dan lieten wij met de daad de historische lijn alleen over Uwe kerken loopen en trokken mitsdien ons amende ment in.

Dat nu kunnen en mogen wij niet.

Met de meeste hoogachting. Mijnheer de Redacteur ! hebben we de eer te zijn, na broedergroete - de classis der Chr. Ger. gemeenten in Walcheren

Namens dezelve,

C. STEKBTEE, scriba.

Veere, 7 Jan, 1890."

Is het ons geoorloofd hierop een enkele kantteekening te maken, dan betreft dit drieërlei:

1°. dat de Christelijke Gereformeerden contractueel zich in niets tegenover ons verbonden hadden en dus tegenover ons volkomen vrij waren. Dat zij echter met algeraeene stemmen op hun Synode (op zeer enkele na) alle des tijds bestaande Nederl. Gereformeerde kerken als wettige kerken hadden erkend; dus ook die van Grijpskerke. En dat zij, hunnerzijds, het voor een krenking van elkanders recht hadden verklaard, indien men in zulk geval toch een andere kerk formeerde. De bedenking is dus niet ontleend aan het contract, maar is een argumentum ad hominem op hun standpunt;

2». dat de vraag niet was of er te Grijpskerke leden van een andere Christelijks

(1) La«s voor - dat is een klein abuis Een klein abuis, omdat, hoezeer dan niet te Hommerts en te Dieren, zulks wel op zeer vele andere plaatsen het geval was. Daarenboven heeft dit ook te H. en te D alleen op het formeeren betrekking, want de Gereformeerden waren er ook op die plaatsen lang vóór d.e Ned. Ger. als zoodanig zich openbaarden.

Gereformeerde kerk te Serooskerke of elders woonden, maar alleen of er te Grijpskerke zelf zulk een kerk met den dienst des Woords en der Sacramenten geïnstitueerd was, hetgeen volgens dit schrijven blijkt niet alzoo geweest te zijn; en

3°. dat ook dit voorval weer toont, hoe noodig het is niet te lang te wachten, eer men vereenigt. Men vergist zich, zoo men waant, dat het daardoor gemakkelijker wordt. Het wordt met den dag moeilijker.

En wat nu Grijpskerke betreft, geve God de Heere beiderzijds veel genade, om niet te zondigen tegen den eisch der broederlijke liefde.

KUYPER.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen