De Martelaren.

CII

POTHINUS.

Marcus Amelias, de Stoïsche wijsgeer, zat op den troon van het Roraeinsche rijk. Alomme heerschte voorspoed in de landen, aan zijn scepter onderworpen en de vijanden hadden eerbied voor zijn heldenzwaard. Op het historieblad staat hij dus geteekend als een der uitnemendste vorsten van het machtige Rome, die bovendien om zijne rechtvaardigheid en zachtmoedigheid geroemd mag worden. Daar was slechts een soort van menschen die hij haatte, en wreed behandelde, de Christenen namelijk. Tegen hen ging dan ook bij den aanvang zijner regeering het edict uit: »Ons is ter oore gekomen, dat de wetten van den staat door hen, die in onzen tijd zich Christenen noemen, geschonden worden. Laat de zoodanigen vatten en straft ze met verschillende martelingen, indien zij weigeren de Goden te offeren; doch doet het zoo, dat rechtvaardigheid zich met gestrengheid pare, en dat de straf ophoude, wanneer het doel, het uitroeien der misdaden bereikt is." Het Christendom wilde de keizer vernietigen, omdat het misdadig was, daar het onverzoenlijk stond tegenover den staatsgodsdienst. Om den ijver der heidenen aan te vuren, beloofde hij de aanklagers de goederen van hunne aangeklaagden, die ter dood gebracht werden.

Het spreekt van zelf, dat door dit alles voor de kerk van Christus op verschillende plaatsen een bange tijd begon. De ergste vervolging heeft in het jaar 177 plaats gehad in de kerken van Lyon en Vienne, die van hetgeen haar toen overkwam een treffend verslag hebben gegeven in een brief aan de kerken van Klein-Azië.

Aangaande den toestand der genoemde kerken hebben wij geene nauwkeurige beschrijving. Dit alleen blijkt, dat de kerk van I^yon eenen bisschop had, eenen man van negentig jaren, die zijne kudde bij het woord van God hield en haar voorging in de trouwe belijdenis van den Naam des Heeren, ondanks verdrukking en zwaard.

"Waarschijnlijk had Vienne geen afzonderlijken bisschop, maar deelde zij Pothinus met Lyon. Wel had zij diakenen, want onder de martelaren dezer vervolging wordt de diaken Sanktus genoemd.

Dat de heidenen uit deze steden al sints eenigen tijd tegen de zoogenaamde vijanden hunner goden opgeret waren was duidelijk. Gaandeweg nam hun woede toe. De Ciiristenen werden, als zij in het openbaar verschenen, beschimpt en mishandeld, hunne huizen geplunderd. Verscheidene van de meest bekenden werden zelfs gevangen genomen en in den kerker bewaard, totdat de keizerlijke legaat zou aangekomen zijn, die over de Christenen vonnis zou vellen. De legaat kwam en de beschuldigingen begonnen. Allerlei misdaden o.a. van het dooden en eten van het vleesch en bloed hunner kinderen (wellicht ziet dat op het Avondmaal) en van bloedschande (de christenen waren gewoon elkaar broeders en zusters te noemen, ook de gehuwden) werden hun ten laste gelegd, en door hunne slaven en slavinnen, uit vrees voor hun eigen leven, bevestigd. Wee dengene, die hunne verdediging op zich dorst nemen. Dit ondervond een jongeling van goeden huize, met name Vettius Epagathus. Bij het hooren der lasteringen tegen de Christenen uitgebracht, voelde hij zich geroepen zijne broeders en zusters in den geloove — hij was ook een christen — te verdedigen.

Men liet hem echter niet spreken. Slechts vroeg men hem, of hij Christen was en toen hij dit beaamde, werd hij als de pleitbezorger der Christenen bij hen in den kerker geworpen.

Geen wonder, dat onder zulke mishandelingen en folteringen een tiental bezweek. De meesten echter werden > uit de bron van levend water, dat uit het hart van Christus vloeit, gedrenkt en versterkt, zoodat geene vrees werd gekend, waar de liefde des Vaders was, geen pijn gevoeld, waar de heerlijkheid van Christus is." Onder de martelaren die onder de folteringen, hun aangedaan, bezweken zijn noemen wij in de eerste plaats de grijze bisschop, Pothinus. Zwak van ouderdom en eene ..ziekte, waarvan hij pas hersteld was, werd hij voor de rechtbank des keizerlijken legaats gesleept. Op de vraag van dezen: »Wie is de God der Christenen? " antwoordde hij onverschrokken: »Gij zult Hem leeren kennen, als gij u dat waardig betoont!" Dit woord bracht beroering bij hen, die den rechterstoel omringden, Zij begonnen met elkaar te wedijveren, hoe zij hunne woede aan den eerwaardigen grijsaard konden koelen. Half dood werd hij in den kerker geworpen, waar hij na twee dagen stierf.

SANKTUS.

Deze martelaar was, zooals wij reeds gezegd hebben, diaken van de kerk van Vienne. Onmenschelijke smarten moest hij dragen van zijne vervolgers, daar men hoopte hem tot bekentenissen te brengen, die eenen schandelijken naam op de Christenen zouden brengen. Hij was echter niet te bewegen, om zijn naam te noemen, of ook het volk en de stad, waarvan hij oorspronkelijk was. Zelfs niet, of hij een slaaf of een vrije was. Op alles, wat hem gevraagd werd, antwoordde hij niets anders dan: »ik ben een Christen." De landvoogd werd door deze standvastigheid zoo verbitterd, dat zij gloeiende koperen platen op het bloote lijf legden. Maar hij bleef »standvastig bij de belijdenis", zooals de gemeente later schreef aan de kerken van Azië, «besproeid en versterkt uit de hemelsche bron van het water des levens, 't welk uit Christus voortvloeit."

Ten slotte was Sanktus' lichaam ontoonbaar, het geleek niet meer op een menschelijk lichaam. De vervolgers lieten hem eenige dagen met rust, doch toen begon opnieuw de foltering en pijniging, die echter hst gevolg niet had, dat men er van gehoopt had. Hij herstelde onder de volgende pijnigingen.

»Na dit alles werden de martelingen, waardoor Sanktus en de andere martelaren omkwamen in .allerhande soorten verdeeld." Sanktus werd met eenige anderen in den circus gebracht en den wilden dieren voorgeworpen, nadat hij te voren rondgeleid en met geesfels geslagen was.

MATURIS.

Onder de andere martelaren, die met Sanktus voor de wilde dieren geworpen werden, behoorde ook Maturus. Nog slechts kort te voren was hij uit het heidendom overgegaan tot de kerk van Christus. Toch betoonde hij eenen Etandvastigen moed, die hem den dood met blijdschap deed tegemoet gaan.

DE GAAY FORTMAN.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen