Het Kerstfeest der oude kerk.

„Christus en de Apostelen hebben omtrent de viering van feesten geen gebod gegeven, maar dat overgelaten aan de vrijwillige openbaring van dankbare gevoelens, voortgebracht door de weldaden Gods". Zoo schreef in de 5e eeuw een der oudste geschiedschrijvers van Jezus' kerk op aarde. Jaren zijn er dan ook verloopen, dat de Christenen buiten den Sabbathdag (den dag van 's Heilands opstanding uit de dooden) geene feestgetijen hadden. „Het is een Joodsch denkbeeld", hooren wij den beroemclen kerkvader Chrysostomus zeggen in eene zijner leerredenen : „om slechts driemaal in het jaar voor God te verschijnen, want tot de Joden was het gezegd: Drie reizen in 't jaar zult gij mij feesthouden; maar van ons wil God, dat wij ten allen tijde voor hem verschijnen zullen. En bij hen was de afstand der plaats de oorzaak, dat slechts zoovele samenkomsten plaats konden hebben. Want de godsdienst was toenmaals bij ééne plaats bepaald, daarom waren er ook maar weinige tijden van samen komst, want te Jeruzalem moest men God aanbidden en elders niet; daarom gebood God hun driemaal des Jaars voor Hem te verschijnen en de afstand van plaats diende hun tot verontschuldiging. Maar ons is het geboden j/«< & feest te vieren, want wij hebben altijd feest. En opdat gij moogt erkennen, dat het voor ons altijd feest is, zoo zal ik u het onderwerp der feesten opnoemen en gij zult bekennen dat het eiken dag feest is. Het eerste van onze feesten is het Kerstfeest. Wat is het onderwerp van dit feest ? Dat God op aarde verschenen is en met de menschen omging. Maar dit bestaat te allen tijde, want Hij zegt: „„Ik ben met u al de dagen tot aan de vol­ einding der wereld."" Wij kunnen dus te allen tijde kerstmis vieren." In denzelfden geest sprak deze redenaar ook over Paasch-en Pinksterfeesten.

En naar aanleiding van de woorden: Cor. 5:8: Zoo dan laat ons feesthouden", zeide dezelfde welsprekende mond eens: Alzoo is de tegenwoordige tijd een feesttijd, want als hij (Paulus) zegt; Laat ons feest houden, zegt hij dit niet, omdat het toen Paschen of Pinksteren geweest was, maar om aan te toonen, dat voor de Christenen elke tijd een feesttijd is vanwege de alles te boven gaande voortreffelijkheid der hun verleende goederen. Want welk goed is den Christenen niet ten deel gevallen ? De Zoon Gods is om uwentwil mensch geworden. Hij heeft u van den dood bevrijd. Hij heeft u tot het koninkrijk der hemelen geroepen. Waarom zoudt gij, die zoo groote dingen gekregen hebt en nog gedurig verkrijgt, niet uw gansche leven als - een feest vieren ? Niemand zij dus droefgeestig vanwege armoede, krankheid, vervolging, v/aat wij hebben enkel feest. Daarom spreekt de Apostel Paulus: „Verblijdt u in den Heere ten allen tijde!"" Niemand trekt op feestdagen morsige kleederen aan. Zoo moeten ook wij niet doen; een bruiloftsfeest toch is het, eene geestelijke bruiloft (Math. 22:2); want het koninkrijk der hemelen is gelijk aan eenen koning, die voor zijnen zoon eene bruiloft aanrichtte. Als nu een koning een bruiloft aanricht, eene bruiloft voor zijnen zoon, wat kan er grooter zijn dan zulk een feest ? “

Geen anderen toon laat de bekende kerkvader Augustinus hooren, als wij hem hooren zeggen : »In het huis Gods is het een gedurig feest, want hier wordt niet feestgevierd over iets vergankelijks, maar een eeuwig feest, het koor der Engelen, de tegenwoordigheid van Gods aangezicht, vreugde zonder vermindering. Dit feest bestaat zonder begin of eind. Van deze eeuwige feestvreugde klinkt ik weet niet welke zoete nagalm in de ooren onzer harten, zoo namelijk de wereld dezen nagalm niet overschreeuwt. Die in het huis Gods wandelt en de wonderen Gods bij de verlossing der geloovigen beschouwt, zijn oor wordt verrukt door die feesttoonen des hemels." Dit is het edelste standpunt, waarop de kerk van Christus zich niet uitsluitend is blijven handhaven. In den loop der jaren werden bepaalde feestgetijen vastgesteld, waarop enkele groote gebeurtenissen uit 's Heilands menschwording werden overdacht, 't Laatst ontstond het Kerstfeest, dat men in het westen omstreeks het midden der 4e eeuw geregeld begon te vieren en in het oosten enkele tientallen van jaren later. Niet dat toen eerst de aandacht van de gemeente des Heeren op zijne geboorte was gevestigd. Reeds in de tweede eeuw begonnen de kerkvaders met een onderzoek naar den geboortedag des Heeren. Van den eersten Adam was de dag zijner schepping nauwkeurig bekend, zou men den geboortedag van den tweeden Adam niet te weten kunnen komen? Dat pogen is niet gelukt. Sommigen noemden den 2oen Mei; anderen den iQen of 20sten April; anderen den gen Januari; anderen weer den zgen December. En de laatstgenoemden hebben het pleit in de kerk gewonnen, want de 25e December is de gedenkdag van 's Heilands geboortefeest geworden en gebleve.! voor de geheele Christenheid in Oost en West en Noord en Zuid. Tot handhaving van dezen dag als Kerstdag werkten twee dingen mede. Vooreerst, dat juist in de laatste dagen van December heidensche feesten bestonden, waarin vrije en slaaf gelijk gesteld werden, 't Waren dagen van ongebondenheid, die door de Christelijke kerk niet beter konden worden uitgewischt uit de gedachten der menschen, dan door de viering van een Christelijk feest, waarin op Hem gewezen werd, in Wien dienstbare noch vrije is. Ook het lengen der dagen, op den 2sen December reeds zichtbaar, werd later symbool van de heeriijkheid van het Kerstfeest, 't Meest zal echter wel meegewerkt hebben tot de handhaving van den Kerstdag het steeds helderder zich bewust worden in 's Heilands gemeente van wat onze Catechismus aangaande Christus' ontvangenis en geboorte samenvat in deze woorden : „Dat Hij onze Middelaar is en met zijne onschuld en volkomene heiligheid mijne zonde, waarin ik ontvangen en geboren ben, voor Gods aangezicht bedekt." Op het Kerstfeest predikte Augustinus eens : „Verheugt u, gij rechtvaardigen, want het is de geboortedag van den Rechtvaardigmaker; verheugt u, gij zwakken en kranken, want het is de geboortedag van den Heiland; verheugt u, gij gevangenen, want het is de geboortedag van den Verlosser; verheugt u, gij knechten, want het is de geboortedag van den Heere; verheugt u, gij vrijen, want het is de geboortedag van den Bevrijder; verheugt u allen, gij Christenen, want het is de geboortedag van Christus." „Een fijne en diepe gedachte", heeft iemand naar aanleiding dezer woorden gezegd, „dat ofschoon de herinnering aan de geboorte van den Verlosser van den eenen kant dezelfde gewaarwordingen in de harten van alle Christenen voortbrengt, dat toch wederom door de herdenking van de geboorte van Hem, die allen alles werd, om aller behoeften te vervullen, de gemoederen der geloovigen op verschillende wijze kunnen bewogen worden, naarmate van de onderscheidene omstandigheden, zielstoestanden en behoeften, waarin zij zich bevinden.“

Doch niet alleen op den Kerstdag stond de kerstgeschiedenis voor den geest der geloovigen. Ook op andere tijden. Dat bewijst de volgende geschiedenis. De kettersche (Ariaansche) Vandalen van N.-Afrika vervolgden de geloovigen aldaar op eene vreeselijke wijze. Eens werden 7 hunner door allerlei beloften tot ontrouw aan Gods Woord bewogen. Toen zij hieraan geen gehoor gaven, werden zij, met ketenen beladen, in een afzichtelijk kerkerhol opgesloten. Eindelijk daaruit gevoerd naar de gerichtplaats, gingen zij den dood te gemoet, zingende : „Eere zij God in de hoogste hemelen, vrede op aarde, in menschen een welbehagen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen