Gelijk te verwachten was,

Amsterdam, 4 Februari 1910.

Gelijk te verwachten was, heeft De Tijd terstond vuur gevat op onze bewering, dat met de Reformatie geen nieuwe Kerk is gesticht, maar alleen de reeds eeuwen bestaande hebbende Kerk tot reformatie is gebracht. Met name drijft ze den spot met onze bewering, dat onze Kerken niet pas zijn ontstaan in 1834 of 1886; dat haar ontstaan zelfs niet dagteekent uit de 16: eeuw, maar dat ze zoo oud zijn als de Christelijke Kerk in ons vaderland. „Men kent, zoo zegt ze, de eerste geloofsverkondigers, die hier de Christelijke Kerk hebben gegrondvest. Zij allen, zooals bijv. de H. Willebrordus, de H. Bonifacius, die hier het geloof verkondigd hebben in gehoorzaamheid aan den Paus van Rome, die de H. Mis opdroegen, de heiligen vereerden enz., schijnen dus volgens Z)^ Heraut reeds gereformeerd te zijn geweest. En als zij gereformeerd waren, dan natuurlijk ook de Paus die ze zond."

Nu schijnt het ons vrij overbodig dit dispuut, dat reeds in 16: eeuw haarüja is uitgesponnen, hier weer op te nemen. Een Roomsche kan natuurlijk nooit toegeven, dat de Reformatie geen nieuwe Kerk heeft gesticht, maar alleen de bestaande Christelijke Kerk van dwalingen heeft gezuiverd. Alleen kon verwacht worden, dat een orgaan als De Tijd hoog genoeg stond om ons niet het dwaze argument voor de voeten te werpen, dat Willebrordus en Bonifacius toch niet „gereformeerd" waren. Willebrordus en Bonifacius zijn in ons land de stichters der Christelijke Kerk geweest, en . wat we alleenstaande hielden, was dat die Christelijke Kerk in de i6ï eeuw door de Reformatie v/el in vorm, maar niet in wezen is veranderd. Niets anders was door ons gezagd, of bedoeld. En al begrijpen we volkomen, dat De Tijd op haar standpunt dit nooit toe kan geven, ze behoeft ons daarom toch niet de belachelijke meening toe te schrijven, dat Willebrordus en Bonifacius volgens ons „gereformeerd" zouden geweest zijn. Indien ik beweer dat onze Nederlandsche Staat met de Unie van Utrecht gesticht is geworden, dan gaat het toch niet aan te zeggen: dus beweert ge, dat Nederland reeds in de 16: eeuw een Koninkrijk is geweest.

Maar al is aan De Tijd deze dwaze conclusie te vergeven, onbegrijpelijk is het, dat De Hervorming zich haast deze argumentatie van De Tijd over te nemen, om aan te toonen, dat de „theorie der doleantie" nu toch onmogelijk is gebleken. Want het gaat hier niet om de „theorie der doleantie", maar om de grondgedachte, waarvan heel het Protestantisme is uitgegaan. Zelfs heeft de Hooge Raad in zijn vonnis van 29 Februari 1856 openlijk verklaard ditzelfde standpunt in te nemen. Hij verklaarde toch, „dat de Christelijke Kerk door de Hervorming, welke zij in de zestiende eeuw in de Vereenigde Nederlanden onder toestemming en met medewerking van den summus imperans onderging, hare bezittingen naar beginselen van recht niet verloor, omdat zij, schoon onder anderen naam, als Christelijke Kerk bleef bestaan."

Is het juist, dat in de 16; eeuw een nieuwe Kerk ontstond, dan vervalt daarmede ook het recht op alle kerkegoederen. Dat recht kan alleen worden gehandhaafd, wanneer men aanneemt, gelijk de Hooge Raad deed, dat de Christelijke Kerk van vóór de Reformatie, na de Reformatie bleef voortbestaan in de Gereformeerde Kerken.

Heeft De Hervorming dit wel bedacht, waar ze ditmaal zoo gul met Rome in coalitie trad?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen