Buitenland.

Duitscliland. De predikant Graue te Berlijn schreef dezer dagen een artikel over „de verandering van den Godsdienstigen toestand door den oorlog". Op een oogenblik, waarop de Duitsche Christenheid op hare knieën ligt, zoo schrijft een Christelijk blad in Duitschland, en smeekt dat God zich ontferme, de schuld van het Duitsche volk genadig vergeve en het tot belijdenis van het EvangeUe brenge, heeft de predikant Graue den moed om in het Protestantenblatt de natie aan te raden, den'God van den Bijbel te laten varen, boete en bekeering belachelijk te noemen en hi plaats van den levenden God, die over alle natiën heerscht, het afgodsbeeld van een „Duitschen God" op te richten. Hij schrijft:

„En nu zal ook de Christen die de Duitsche taal spreekt, moed vatten, om uit het Oosten op te duiken (d.w.z. het geloof dat uit het Morgenland kwam te laten varen) en zijn geloof aan God als Duitscher te hebben. De crisis op Godsdienstig gebied met den daaruit voortvloeienden kerkelijken strijd en de onverschilligheid der onkerkelijken, vond haar grond niet in de tegenstelling van de moderne wereldbeschouwing en de verouderde dogma's, maar hierin, dat wij meenen aan Jezus en zijn Apostelen s schuldig te zijn in onze Godsdienstige gevoelens en voorstellingen Semitisch te wezen. Duitsche g vroomheid zal ons gewis innerlijk aan Jezus binden, maar toch zoo, dat daaruit het doel ge­ i boren wordt om God op onze eigene manier te h ervaren en te aanbidden. Niet als een volk dat den ondergang der wereld verwacht, gelijk de eerste Christenen, maar als eene natie die zich gereed maakt om de wereldheerschappij uit te oefenen en die ook door nederlagen niet meer haar geloof aan zich zelve kan verhezen. Ook niet als verbrijzelde zielen die tusschen zonde en genade hangen en hangen, maar als menschen. die bereid zijn hun plicht te doen, hunne zwakheden erkennen en bestrijden, maar zich niet te lang met berouw bezwaren, wijl dit in elk geval in dit wereldhistorisch moment tijdver­ e spilling zijn zou. Als het volk van de orde, z want dit wil onze aanbidding Gods zeggen, dat wij ook den Goedertieren Algeest niet buiten de wereld in nevel en hemelhooge verte zoeken, maar in wet en noodwendigheid, in geweten en gemoed, in de lotgevallen van het vaderland en van ons persoonlijk leven, kortom, in de werkelijke wereld. Als heiligen hebben de andere volken hen vereerd, die wonderdoend nabij de b Godheid schenen te staan; de Germanen hebben hen als heksen en toovenaars verbrand, wijl zij hen niet konden verdragen en hen in het geloof aan de trouw Gods hinderden. Alleen wanneer God altijd en in alles getrouw is, een h God'van orde, kunnen wij Hem vertrouwen en u vermogen wij te arbeiden".

Gelukkig, dat in de Christelijke pers deze uiting besliste tegenspraak vindt. Geen wonder, want Dr. Graue schrijft in den geest van allen, die in deze dagen zich als vijanden van Duitschland openbaren. g

Engeland. Het antwoord van eenige Godgeleerden aan Prof. Harnack

Wij deelden mede, wat Duitsche voormannen inzake de zending bij wijze van protest in zake den oorlog die thans woedt, in het midden brachten. Eenige Engelsche theologen hebben hierop geantwoord. Wij ontkenen aan dat antwoord het volgende:

Na betuigd te hebben hoeveel sympathie zij voor Duitschland gevoelen, wijl zij zich bewust zijn onnoemelijk veel aan de Duitsche Theologie, Philosophie en letterkunde verpUcht te zijn, zeggen zij:

Daarbij hebben wij niet de minste^sympathie voor eenig streven om Duitschland teisoleeren, of zijne wettige uitbreiding hetzij op handelsof koloniaal gebied te beperken. Wij hebben beslist getuigd tegen het streven van vijanden van Duitschland om anti-Duitsche achterdochtige en kwaadwillige gevoelens bij onze landgenooten op te wekken.

Maar wij zijn overtuigd, dat alleen hoop kan gekoesterd worden op een duurzamen vrede en op een goede verstandhouding onder de volken, wanneer de heiligheid van verplichtingen die men bij verdrag op zich heeft genomen, ongeschonden gehandhaafd bUjft. Wij kunnen nooit hopen het recht boven de macht te stellen, wanneer gewichtige internationale verdragen door een belanghebbende macht verscheurd worden. Deze verplichtingen worden te meer door ons geacht bindend te zijn in het geval van gewaarborgde neutraliteit. Want de voortdurende uitbreiding der neutralisatie komt ons voor een der zekerste middelen te zijn om den oorlog van den aardbodem te doen verdwijnen. Al deze overwegingen hebben te meer bindende kracht, wanneer de rechten van een klein volk door een groote wereldmacht bedreigd zijn. Wij gelooven daarom, dat, toen Duitschland weigerde de neutraliteit van België, die het zelf gewaarborgd had, te eerbiedigen, Engeland èn volgens de internationale wet èn volgens de zedenleer geroepen was het Belgische volk te verdedigen. De Duitsche RijkskanseUer heeft zelf den 4den Aug. erkend, (iit het protest van de Luxemburgsche en Belgische regeeringen «gerechtvaardigd» was en dat Duitschland «verkeerd» en «in tegenspraak met de eischen van het volkerenrecht» gehandeld had. Zijn eenige verontschuldiging was , , noodzakelijkheid, het pleit van den tyran".... Wij gelooven oprechtelij k, dat Engeland in dit conflict strijdt voor concientie, gerechtigheid, Europa, menschehjkheid en duurzamen vrede.

Deze overtuiging is bij ons te meer gevestigd door de voorgeschiedenis van den tegenwoordigen ongelukkigen oorlog. Door zijn bondgenoot Oostenrijk, toe te staan voorwaarden aan Servië te stellen, die geheel onbestaanbaar zijn met de onafhankelijkheid van dezen kleinen staat, gaf Duitschland er bewijs van, de rechten van kleinere staten te minachten. Een minachting van de souvereine rechten van grootere staten werd getoond in den eisch, dat Rusland zijne strijdkrachten zou demobiUseeren. Het had Duitschland toch vrij gestaan, Rusland's mobilisatie te beantwoorden met een tegen-mobilisatie, zonder tot een oorlog over te gaan.

Vele landen hebben gemobiliseerd om hunne grenzen te verdedigen, zonder den oorlog te verklaren. Indirect tegenover Servië, en direct tegenover Rusland, was Duitschland de aanvaller. En deze politiek van ongerechtvaardigden aanval werd nog duideUjker openbaar door den inval in België.

Engeland is niet door een tractaat verbonden om Servië of Rusland te verdedigen. Maar het is gebonden door de heiligste verplichtingen België te verdedigen, welke verplichtingen door Frankrijk zijn erkend. Wij zijn in ons hart gegriefd doordat wij in de opvolgende handehngen van Duitschland eene minachting zagen van de vrijheid der staten, groot of klein, hetwelk in strijd is met de beschaving. Niet op ons land rust de blaam van ontrouw geworden te zijn aan de beschaving of de conscientie of de menschelijkheid.

Ongetwijfeld ziet gij den feitelijken toestand geheel anders in. Gij denkt wellicht dat wij geheel misleid zijn. Maar wij willen u verzekeren, als mede-belijders en als Godgeleerden, dat onze beweegredenen niet vatbaar zijn voor de ingebrachte beschuldiging."

Het stuk eindigt met de betuiging vanhooge achting voor de personen en waardeering van de diensten aan het Christendom der protesteerende Duitsche geleerden. Het is onderteekend < door elf predikanten en doctoren in de Godgeleerdheid, als W. B. Selbie, F. T. Forsyth, enz.

Ook dit stuk nemen wij zonder commentaar over.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen