Feller dan in de beide

Amsterdam, 1 Dec. 1916.

Feller dan in de beide voorgaande winters woedt ditmaal de strijd op de slagvelden van Europa voort. Van een positie-oorlog, waarbij nu en dan slechts een kleine aanval geschiedt, om den tegenstander niet te laten indommelen in zijn welverschanste loopgraven, is thans geen sprake. Er wordt, behalve aan de grenzen van Rusland, dat na zijn krachtig offensief in Gallicië thans vrijwel tot uitputting schijnt gekomen en niet eens instaat bleek het benarde Rumenië bijtijds ter hulp té' snellen, op alle punten meenens gevocjiten. Al hebben de Novemberregens de loopgraven in het laaggelegen Sommegebied in slijkpoelen veranderd, de Fransche en Engelsche legers gaan onvermoeid voort met hun pogen om door den ijzeren ringmuur, door Duitschland in het vijandelijk gebied opgetrokken, heen te breken. En al heeft de sneeuw de bergen bedekt, Hindenburg's troepen trokken zegevierend over de Karpathen de vlakte van Wallachije binnen, '^ het 'Italiaansche leger geeft den kamp op het Karstplateau niet op en het Ententeleger in Macedonië, na Monastir veroverd te hebben, poogt de Bulgaren van de omliggende hoogten te verdrijven om in Servië binnen te dringen.

En niet alleen dat zoo, trots de belemmeringen van den winter, het krijgsbedrijf op de slagvelden met onverzwakte woede wordt voortgezet, maar ook de volkeren achter het front spannen zich tot het uiterste in om voor den veldtocht van het volgende jaar een macht te kunnen ontwikkelen als nog nooit te voren. Duitschland voert den oeconomischen dienstplicht in en stelt daarmede heel het volksleven in dienst van den oorlog. In Engeland wil men tot den B laatsten beschikbaren man naar het front zenden, 'om door troepenmeerderheid de overwinning op den tegenstander te behalen. En in Frankrijk werkt men met w koortsachtigen ijver in de munitiefabrieken, om wat nien aan manschappen te kort komt, door oorlogsmateriaal te vergoeden. Het is, alsof de oorlogvoerende natiën voelen, dat het zoo niet langer voortduren d kan. Het sociale leven wordt geheel ontwricht. Handel en nijverheid staan stil. De schuldenlast "is al zoo hoog, dat niemand weet, hoe na den oorlog die last zal te dragen zijn. De nood aan levensmiddelen en brandstoffen doet zich al nijpender gevoelen. En de Gff"ers aan menschenlevens zijn ZQO reusachtig groot, dat langer voortzetten van den oojlog op een vernietiging der volkskracht zou uitloopen. In stee echter van tot een eervollen vrede te komen, die thans zeer wel te verkrijgen ware, wil men nog eens in het komende jaar alle kracht in het werk te stellen om tot een beslissenden slag te komen, waardoor men de ihacht van den vijand te vernietigen hoopt, om hem dan een vrede te dicteeren, waarbij alle winst alleen ten eigen bate komt. Of bij die komende worsteling ook ons land gespaard zal worden, is een vraag, die wel ernstige zorg mag baren. Er zijn teekenen, die er op wijzen, dat het gevaar voor ons volk eer toe-dan afneemt. En dat de groote Mogendheden, wanneer haar eigen belang dat medebrengt, geen vrijheid of zelfstandigheid van de kleine volken ontzien, heeft het voorbeeld van België en Griekenland maar al te droef geleerd.

Maar meer nog dan die bezorgdheid voor ons eigen vaderland, stemt de gruwel van dezen oorlog, waarbij Christen-natiën elkander uitmoorden, het hart tot steeds dieper droefheid. Indien er nog een hooger motief achter dezen wereldoorlog school, dan zouden de ontzettende offers aan goed en bloed niet te vergeefs gebracht zijn. Maar ieder weet, dat het niet zoo is. Trots de schelklinkende leuzen van het opkomen voor gerechtigheid en vrijheid, 'voor het lot der kleine natiën, voor het heilig houden van verdragen en het eerbiedigen van het volkerenrecht, gaat de strijd om niets anders dan om de vraag, wie de hegemonie in Europa uitoefenen zal. Dat is de zondige hartstocht, die de volkeren tot dezen oorlog gedreven heeft en die tot het bitter einde hen volhouden doet. Wat baat het, of in Duitschland, in Frankrijk, in Engeland en in Italië al enkele stemmen opgaan, die op staking van den oorlog aandringen, omdat het volk den te zwaren last schier niet meer dragen kan, zoolang een oorlogszuchtige pers door ophitsende taal den volksgeest vergiftigt en regeeringspersonen het land afreizen om tot voortzetting van den oorlog het volk aan te zetten ?

Zoo naderen we onder de donkerste vooruitzichten ons Kerstfeest, dat opnieuw den Engelenzang uit Efrata's velden, het Eere zij God in den hooge, vrede op aarde, in den menschen een welbehagen, over dei aarde zal doen klinken. En al weten we, dat dit alles in hoog geestelijken zin is bedoeld en he( kindeke van Bethlehem die eere aan God heeft toege-.bracht, dien vrede in de harten heeft uit-gestort en dat welbehagen Gods in menschen heeft geopenbaard, toch schrijnt 't het • hart en vloekt het tegen dien Engelenzang in, wanneer nu, nadat bijna twintig eeuwig Christus' Kerk bestaan en over de volkeren geheerscht heeft, in stee van dien vrede op aarde, de schrikkelijkste oorlog onder de Christennatiën gezien wordt, een oorlog waarbij het welbehagen in den mensch schier tot een bespotting schijnt geworden en de diepste aandrift niet de eere Gods, maar alleen eigen machts-' verheffing is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen