GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Buitenland.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Buitenland.

12 minuten leestijd Arcering uitzetten

Duitschland. Pleidooi voor eene belijdende Vrije Kerk. Gebed voor Keizer en Keizerin.

De predikanten Glage en Dr. Budde, beiden predikanten bij de Evangelische Landskerk te Hamburg, hebben hunne stem verheven voor eene vrije belijdende kerk. Dr. Budde schreef:

»Lang genoeg hebben wij ernstig conscientiebezwaar gehad over onzen, zij het ook lossen, band aan eene kerk, waarin ja en neen gelijk recht hadden. Lang genoeg hebben wij voorde vraag gestaan, of het niet plicht zou zijn met deze kerk te breken. Wij wachtten op duidelijke vingerwijzingen des Heeren. Nu zijn deze ons ten deel gevallen. Wij hebben de Landskerk niet verslagen. God heeft het gedaan door de toornige woede der revolutie. Nu zou het voor ons een niet te verontschuldigen verloochening der waarheid, ja eene verloochening van onzen Heiland Jezus Christus zijn, wanneer wij opnieuw met de loochenaars van den offerdood en de opstanding van Jezus Christus wilden samen doen. De Kruiskerk, dit hoop ik beslist, zal zich aan deze verloochening niet schuldig maken; zij zal zich niet opnieuw aan het verwijt bloot stellen, met de geloovigen een juk aan te trekken. Het is een dwaasheid te gelooven, dat men door een democratisch stemrecht een kerk stichten kan. Wanneer in een stad alle mannen en vrouwen van 20 jaar af een kerkeraad kiezen, wanneer de zoo gekozen kerkeraad de predikanten kiest en deze predikanten niet verplicht worden het Evangelie zuiver te verkondigen en de sacramenten volgens hunne instelling te bedienen, dan mag men zich niet aanmatigen een op zulke wijze tot stand gekomen organisatie eene Christelijke kerk te noemen. Dat is dan veeleer eene vereeniging naar de wijze dezer wereld. Zoo kan men wei een een Staatscreatuur vormen, maar niet eene kerk. De kerk van Christus is er, zij is eens en voor altijd gegrond op het eerste Pinksterfeest door den Heiligen Geest, gebouwd op de belijdenis van Christus als den Zoon des levenden Gods. Elke organisatie van haar uitwendigen verschijningsvorm moet dezen grondslag tot voorwaarde hebben. Waar deze grondslag ontbreekt, kan men, gelijk in de rijken dezer wereld, wel veel organiseeren, maar dan organiseert men een rijk der wereld en niet eene kerk. Noemt men zulk een creatuur (Gebilde) eene kerk, dan zeilt men onder een valsche vlag, en daaraan zal de Kruiskerk niet mede doen. riet gevolg daarvan zal zijn, dat wij niet, gelijk.tot hiertoe nog geschied is, onze kerkelijke belastingen zullen kunnen betalen. Voor een doel, waarbij de belijdenis der kerk niet hoog gehouden wordt, kunnen de menschen van de Kruiskerk voortaan geen geldmiddelen ter beschikking stellen. De ure der scheiding is gekomen. Eene vrije belijdende kerk, zich aansluitend aan het geloof onzer reformatorische vaderen - dat is thans ons parool. Het is te hopen, dat niet alleen" de > Kapellenleute« (dat wil zeggen de lieden die tot de Kapellenkirche behooren, welke van rechtzinnige zijde naast en in uitwendig verband met de Landskerk gesticht werden), maar alle Evangelische Christenen zich zullen aaneensluiten*.

Het opmerkelijke van deze oproeping is, dat de Landskerk te Hamburg reeds weggevallen is. Zoover is het met de andere Duitsche landskerken nog niet. Wie weet hoe spoedig het daartoe komt. Maar definitieve beslissingen omtrent de toekomst der Landskerken zijn behalve te Hamburg nog niet gevallen. Wij hopen van harte, dat, al wil men van Staatswege den bestaanden toestand handhaven, de elijders des Heeren in die kerken uit hetgeen chter ligt tot het besluit zullen komen, dat het 00 niet langer mag. Duitschland kan nog maar ltijd niet tot rust komen. De vernielende brand er revolutie slaat nu eens hier en dan weder aar uit. Als men zeggen kon: maar de kerk es Heeren verstaat hare roeping orn te midden an zooveel ellende het zout te zijn dat bederf eert. Doch het feit, dat altijd door de groote eerderheid van de mannen der kerk als het are uitgezien wordt naar het voortbestaan der andskerk, doet ons vreezen. Wel wil men van ositieve zijde de belijdende kerk, maar dat die n de Landskerk niet tot haar recht komen kan, ordt niet ingezien. En daarom zijn wij beducht, at de Evangelische Kerk van Duitschland zwak al blijven.

Er werd onlangs in Duitschland een Bond esticht om te bidden voor Keizer Wilhelm II n Keizerin Augusta. In den oproepingsbrief ordt herinnerd aan het vele goede en groote, at het vrome huis der HohenzoUerns heeft tot tand gebracht. Wij willen dit niet verkleinen, aar alleen doen opmerken, dat toen hofprediker töcker meer vrijheid en zelfstandigheid voor e Evangelische kerk vroeg, hij door Wilhelm II ls hofprediker ontslagen werd. Dit lag hierin, at de gewezen keizer de gedachte van iSouveeiniteit in eigen kring" niet koesterde, maar vertuigd was, dat hij als koning van Pruisen ok het ambt van Oppersten Bisschop der Landserk moest uitoefenen.

Laat ons echter niet vergeten, dat hieraan ook uther schuld heeft. Immers stelde deze groote eformator, dat de Kerk wel zich zelve behoorde e regeeren door haar ambtsdragers, maar omat hij de gedachte had, dat de stof (das Zeug)

voor de legeering der Kerk in zijn dagen niet aanwezig was, zoo meende hij dat de leiding der Kerk aan de-vorsten der landen moest toevertrouwd worden, tot tijd en wijle de Kerk zich zelve zou kunnen regeeren. Die tijd is echter, gelijk te denken is, nooit aangebroken. Calvijn daarentegen werd uit Geneve verbannen, omdat hij zich verklaard had tegen maatregelen die de Overheid in zake de Kerk genomen had.

Maar dit daargelaten, is het niet zonder grond, dat vele Christenen in Duitschland gevoelen, dat de Kerk veel aan den gewezen keizer en zijne gemalin te danken heeft.

Nu is er een voor Duitschland smadelijke vrede gesloten, een vrede dit den keizer aan zijn verbitterdste vijanden dreigt over te leveren, die tegelijk aanklagers en rechters over hem willen zijn. In dien toestand vraagt men zich af, of er dan niets voor keizer en keizerin te doen is. Slechts ééne zaak is overgebleven. Daarop wijst de keizerin als zij spreekt: > De muren van het slot Amerongen zijn hoog, maar hooger zijn de muren des gebeds". Daarom moeten predikanten, leiders van »Gemeinschaften" en dergelijke bij de Godsdienstoefeningen, bedestonden en bijbeloefeningen in hunne gebeden den keizer en zijne gemalin gedenken. Men hoopt ook dat velen in de vijandelijke landen reden tot nadenken over hun gedragslijn zal gegeven worden, wanneer zij hooren, dat veJe duizenden levende en besliste Christenen voorbidders achter keizer Wilhelm staan.

Ook wordt verzocht, als men zich aan dien Gebedsbond aansluit, gelden te verzamelen voor het volgende doel. Het is bekend welke sommen het keiz^rspaar voor Christelijke en weldadige doeleinden schonk. Opdat aan die Christelijke inrichtingen en vereenigingen in dezen noodtijd de gaven niet geheel zullen ontbreken, en opdat het keizerpaar althans eene vreugde, de vreugde van het geven, zou overblijven, moet men daarvoor gelden verzamelen.

Wij kunnen ons slechts in het tol stand komen van dien Bond verheugen. Mocht het er toe leiden om ook de schuld van Volk en Overheid en Kerk voor het aangezicht des Heeren te belijden.

Frankryk. Wederopbouw. Geleden verliezen.

In een maandelijksch overzicht in de Revue Chrétienne schrijft de redacteur J. Viénot, dat bij de pogingen om weer op te bouwen, de Fransche Kerken uit de Reformatie voortgekomen niet achterstaan. De verschillende Kerken, die uiteengedreven waren, verzamelen zich weder. Door den oorlog ernstig bezocht, tellen zij hare dooden, brengen hun nagedachtenis een eerbiedigen groet en doen een beroep op de zelfopofferende liefde der levenden om het werk der dooden voort te zetten. De Synodale vergaderingen hebben reeds plaats gehad \ zij hebben alle dezelfde zorg betoond om het leven der Kerken mogelijk te maken door den predikanten, die de ware proletarièrs van den nieuwen tijd geworden zijn, stoffelijke bestaanszekerheid te verschaffen. Zij benoemden afgevaardigden voor de Algemeene Vergadering van Protestanten, die in November te Lyon zal gehouden worden.

Wanneer op die vergadering niet anders besproken wordt dan de tractementsquaestie der predikanten, om te trachten van de regeering een verbetering van de bezoldiging der leeraars te verkrijgen of om middelen te beramen om de gemeenten zelve tot meerdere offervaardigheid aan te sporen, kan daartegen geen bedenking rijzen. Maar wanneer de bedoeling is om voor alle Protestanten een vereenigingspunt te scheppen, dan wordt de arbeid der officieuse synodale organisatie, die zijn beslag kreeg toen door de wet op scheiding van Kerk en Staat de Evangelischen of orthodoxen zich nauwer in een synode aaneensloten, daarmede te niet gedaan.

Dat dit niet het geval zijn zal, vreezen wij, wijl de heer Viénot schreef: »De ideeën van vrijheid, broederlijke samenwerking, gemeenschappelijk handelen met eerbied voor afwijkende overtuigingen hebben zóó aan kracht gewonnen — vooral onder de jongeren en onder hen, die den oorlog hebben medegemaakt, en die de oorlog tot nadenken heeft gebracht — dat wij er veel goeds van verwachten". Wij vragen: staan Roomschgezinden, die de Godheid van Christus belijden, niet nader tot de orthodoxe Protestanten, dan de liberalen of modernen die deze grondwaarheid loochenen ?

De Algemeene Synode der Evangelische Gereformeerde Kerken heeft besloten haar Theologische faculteit van Montauban naar Montpellier over te plaatsen. Er waren er die op de Synode te Neuilly pleitten voor een overplaatsing naar Parijs, hetgeen reeds in 1834 door Guizot en Frederic Monod gewenscht werd. De Synode der vereenigde Geref. Kerken, het vereenigingspunt van liberalen en modernen, is te Nlmes gehouden. Men besloot daar tot een belangrijke vermeerdering van de predikantstractementen, die 35 jaar geleden den afgevaardigde Viette deden zeggen: »de predikanten leven van den honger".

Ook de algemeene Synode der Luthersche kerken is te Parijs saamgekomen om te arbeiden aan den opbouw der gemeenten, die zij vertegenwoordigt.

De heer Viénot verwacht veel voor de kerken van den terugkeer der gemobiliseerden. »De demobilisatie brengt hen ons terug, gerijpt door den oorlog, die 5 jaar geleden hun Kerken verlieten om hun burgerplicht te doen. Zij hebben ons iets te zeggen, iets te brengen. Onze zonen, die zijn teruggekeerd, zijn niet langer de kinderen, die zij waren bij hun vertrek. Zij komen met nieuwe ervaringen terug, een scherpen blik op de werkelijkheid, en verlangen om zich te geven aan iets wezenlijks. Zij zullen een stem in het kapittel hebben. Wij wachten hoopvol op de stem der gedemobiliseerden".

Mochten die verwachtingen niet teleurgesteld worden!

De heer Viénot memoreert nog het overlijden Tan twee vooraanstaande mannen in het Fransche protestantisme: M. G. Fischbacher, de bekende uitgever die 40 jaar lang vele werken van Protestanten uitgaf, en de hoogleeraar Gaston Bonet Maury. a

De verliezen, die de Protestantsche Kerken door den oorlog geleden hebben, zijn hoog. Van de vier-honderd-vijftig predikanten. Evangelisten en studenten in de Godgeleerdheid, die dienst deden in het leger — geen enkele Godsdienstleeraar is in Frankrijk van den krijgsdienst vrijgesteld — vielen 34 predikanten, terwijl twee vermist zijn; zeven Evangelisten vonden den dood, terwijl 47 studenten gevallen zijn en drie vermist worden. In het geheel 93, dat is bijna 2J van de honderd. Bovendien vonden 156 predikantszonen den dood, benevens 3 predikantsvrouwen. e d i p

Engeland. Een pleidooi Duitsche zendelingen. voor de s t d

De Society of Friends (Kwakers) heeft den 9den Mei een stuk gezonden aan de Engelsche afgevaardigden naar de vredes-conferentie, hetwelk luidt: > Doordat wij vernomen hebben, dat men voornemens is alle Duitsche zendelingen gedurende een bepaalde reeks van jaren uit de Britsche koloniën te sluiten en hunne uitsluiting ook uit andere landen gedurende hetzelfde tijds-, t n m v z v verloop te verzekeren, is ons verzoek, deze aangelegenheid aan een commissie van vertegenwoordigers der zendingsgenootschappen van alle landen en van vertegenwoordigers der regeering op te dragen. Meer dan, 200 jaar hebben de Duitsche zendelingen edel werk gedaan, niet alleen in dienst van hunne eigen genootschappen, maar ook in dien van Engelsche en internationale genootschappen, en zij hebben trouw en onberispelijk zelfs gedurende den oorlog gediend. Wanneer men deze mannen van het recht berooft, Christus en de Kerk tegenwoordig op dezelfde manier als vroeger te dienen, zou men aan de zaak der verbonden Mogendheden afbreuk doen, gelijk men ook de Duitsche Christenheid zou schaden en den Volkenbond in den wortel treffen. Want indien deze Bond niet op het zedelijk en geestelijk fundament van het Christelijk geloof opgebouwd wordt, als de Bond niet aan i Vrede en welgevallen op aarde € gelooft en aan de mogelijkheid, dat Gods wil geschiedt gelijk in den hemel alzoo ook op de aarde, dan heeft hij geen grond en zal dan ook noodwendig zijn doel missen. Elke Duitsche zendeling die men zijn levenstaak laat volbrengen als belijder der religie, die ons leert overal waar wij zijn het beste te zoeken, zal een|bron van verhoogde kracht zoowel voor het eigen als het vreemde land zijne

Tot het kwaad is "inmiddels ten volle besloten. Maar de Heere is de machtige om het ten goede te wenden. Eere zij echter de Society of Friends^ dat zij het zoo moedig voor de Duitsche zendelingen opnam. In geen enkel Engelsch of ander blad hebben wij ooit een feit vernomen waaruit bleek, dat de Duitsche zendelingen gedurende den oorlog zich incorrect tegenover Engeland of een der verbonden mogendheden hebben gedragen. Daarom is het doen der Enge'sche regeering, ja van de geheele Vredesconferentie, tegenover de Duitsche zendelingen zoo on-Christelijk.

Rusland. Zedelijke verwording. De Christüche Volkswacht van Juli 1919 schrijft over de in Rusland ingevoerde veelwij verij: »Van beteekenis voor de ontzettende zedelijke verwording is het volgende document, dat door een blad De Anarchist van Briansk gepubliceerd wordt: iBevel aangaande de socialiseeriüg der vrouwen. Comité van het departement Murzilowsk. Aan den kameraad Grejoric Savelief. Voor de behoeften van den in de streek van Murzilowsk (district Briansk) gelegerde artillerie-divisie wordt den kameraad Savelief het recht gegeven, naar zijn goedvinden 60 vrouwen en jongedochters, voor zoover dit getal uit de boeren en gegoede families genomen worden kan, op te nemen en aan de kazernes te leveren. De president der Sovjets: Skomeikine< .

Ook in andere afdeelingen, bijv. te Samara, werden decreten uitgevaardigd, welke de > nationaliseeringc van vrouwen en dochters uitroepen em deze gedwongen op den weg der prostitutie drijven. Hoezeer de Bolsjewiki zich aan kinderen en de aankomende jeugd bezondigen, s onbeschrijfelijk. »Kindergroepen wassen als addestoelen uit den grond, en de »genatioBalieerdec en »onteigendec kinderen is daarin een reurig lot beschoren. De leiders dezer groepen, de opzicht uitoefenende schoolopzieners, zijn en deele huisknechten en straat werkers, die iet lezen noch schrijven kunnen. Bij den algeeen heerschenden hongersnood is hetnoodige voedsel voor de kindergroepen niet te vinden, zoodat zij ondervoed zijn en lijden aan rachitis en bloedarmoede c.

En^jlan zijn er in Nederland nog mannen en vrouwen die het als een heuglijke gebeurtenis zouden begroeten als »de revolutiec ook in Nederland zijn intrede deed!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 7 september 1919

De Heraut | 2 Pagina's

Buitenland.

Bekijk de hele uitgave van zondag 7 september 1919

De Heraut | 2 Pagina's