De verhouding tusschen het recht, den staat en de overheid - pagina 21

23 leende gunst noch physiek geweld of lichamelijke macht is? Immers vinden wij de basis van het recht, waar wij voor het oogenblik meer bijzonder het oog vestigen op dat gedeelte van het recht waar van een onderworpenheid aan een den mensch verleend gezag geen sprake is en wij ons dus bewegen op het gebied van het privaatrecht, in de door den Schepper in den mensch gelegde eigenschappen. Ik noemde zooëven de opvatting van het recht als in zijn ontstaan en bestaan van den Staat af hankelijk onjuist ook uit historisch oogpunt. Ter toelichting van deze stelling wijs ik u, bij de vele voorbeelden die zouden kunnen gebruikt worden, op de eigenrichting en het jus vitae ac necis van den pater familias in het Romeinsche recht. In het oudste Romeinsche recht bestaat een nauw verband tusschen recht en geweld, met dien verstande echter dat de lichamelijke kracht zich nooit tegen het recht kan keeren. Door de lichamelijke kracht wordt tot het geoccupeerde een dergelijke betrekking geschapen dat zij door de omgeving moet geëerbiedigd worden en geen bloot lichamelijke kracht die betrekking mag schenden of vernietigen. Wordt die betrekking tot het object bedreigd, dan is de lichamelijke kracht daar om haar tegen inbreuken te verdedigen. Men zou deze physieke kracht den bast, den harden dop, en de door haar beschermde betrekking of het recht zelf de kern van de vrucht kunnen noemen. »Die persönliche Thatkraft", zegt v. Jhering i ) , was »die Urheberin" en daarom ook »die Schützerin des Rechts", Zij is niet het naakte physieke geweld, maar »die Persönliche Thatkraft" wordt door het rechtsgevoel tot eene zedelijke macht verheven: het is een kracht d i e n s t b a a r aan de rechtsidee. i) Geist des röm. Rechts I . 4e Aull. £ 1 2 .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen