Godsdienst en godgeleerdheid - pagina 31

35 mogen en moeten onderzocht worden, maar dit onderzoek kan nooit de beoefening der godgeleerdheid vervangen of vergoeden. De studie van het historisch en psychologisch verschijnsel der religie is zonder meer geen theologisch vak, heeft van zichzelf op eene bijzondere faculteit geen aanspraak, en rechtvaardigt niet den naam van theologie, dien zij nog hier te lande geheel ten onrechte draagt. Godsdienst en godgeleerdheid onderstellen iets anders en iets meer. Zij rusten beiden hierop, dat God bestaat, dat Hij zich openbaart, en dat Hij uit die openbaring voor den mensch in mindere of meerdere mate kenbaar is. Neem deze onderstellingen weg, en beide storten als een kaartenhuis ineen. Uit den mensch toch is de godsdienst noch historisch noch ook psychologisch te verklaren; men brengt het dan nooit verder dan tot eene afleiding van de religie uit causaliteitsdrang of uit noodgevoel, en dus tot de hypothese van een Opperwezen tot verklaring der wereld of tot een „Wunschwesen" ter bevrediging van 's menschen behoeften. Maar wat zal men op dit standpunt zeggen tot hem, die meent eiken godsdienst te kunnen ontberen en in de cultuur eene overrijke vergoeding vindt? In het algemeen is er nu weinig tegen in te brengen, dat de wetenschap in haar geheel en iedere wetenschap in het bijzonder van eenige onderstellingen uitgaat. Feitelijk is dat toch het geval, hoe stout men het ontkennen moge. Zuiver empirisch gaat niemand te werk. Positivistisch in strengen zin is geen enkele wetenschap. De wetenschappelijke onderzoekers brengen bij het onderzoek altijd zich zeiven mede; hoe hoog ontwikkeld zij wezen mogen, zij zijn en zij blijven menschen, met een hoofd niet alleen maar ook met een hart, met allerlei sympathieën en antipathieën, met onderscheidene

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen