Het calvinisme en de kunst - pagina 79

11 l i n e fois s u r c e t t e v o i e il a pu c o m p r e n d r e l a r e l i g i o n de la d o u l c u r , le G h r i s t i a n i s m e v e r i t a b l e , i n t e r p r e t e r la B i b l e c o m m e a u r a i t f a i t u n L o l l a r d , r e t r o u v e r le C h r i s t e t e r n a l p r é s e n t a u j o u r d ' h u i c o m m e a u t r e f o i s , a u s s i v i v a n t d a n s u n c e l l i e r ou u n e a u b e r g e d e H o l l a n d e q u e s o u s le s o l e i l de J e r u s a l e m , le C o n s o l a t e u r et le G u é r i s s e u r des m i s é r a b l e s , s e u l c a p a b l e d e l e s s a u v e r , p u i s qu"il e s t a u s s i p a u v r e et e n c o r e p l u s t r i s t e q u ' e u x " Gf. TAIXE, Pliilos o p h i e d e I ' a r t (niet te verwarren met zijn P l i i l . de T a r t d a n s l e s P a y s Bas). Paris 1865. p. 71 v. v. ''•') TRAHNDOBFF.Aesthetik. Berlin, Mauser. 1827. II. 262. Cf.HARTMA^-N, Stell u n g d e r B a u k u n s t ini S y s t e m d e r K u n s t e , in zijn A e s t h e t i k . Lcipz. 1888. I. 473. Ook over onze stadhuizen en particuliere woningen wordt hier niet met onderschatting heengegleden; maar, hoe hoog men ook den roem van onze hollandsclie bouwmeesters stelle, altoos komen ze a c h t e r Europa en onze schilders gingen Europa voor**") MOTLEY in zijn R i s e of tlie D u t c h R c p u b l i k . London. Beeton, 1859. Part. II. Gh. VII (ad annum 1572). p. 251, geeft een ontzettende schildering van de plundering van Mechelen, na de inneming van Bergen door de Noircarmes, waarbij de Roomsche soldaten van het Spaansche leger erger in de Roomsche kerken huishielden, dan de ruwste Geus ooit deed, en schrijft dan: „ T h e icon o c l a s t s of 1586 h a d d e s t r o y e d m i l l i o n s of p r o p e r t y for t h e s a k e of an i d e a , b u t t h e y h a d a p p r o p r i a t e d n o t h i n g Moreover they h a d s c a r c e l y i n j u r e d a h u m a n b e i n g ; c o n f i n i n g t h e i r w r a t h to g r a v e n i m a g e s . T h e S p a n i a r d s a t M e c h l i n h a d s p a r e d m a n n o r wom a n . . . . All t h e c h u r c h e s , m o n a s t e r i e s , r e l i g i o u s h o u s e s of e v e r y kind, w e r e c o m p l e t e l y sacked. E v e r y v a l u a b l e a r t i c l e w h i c h t h e y c o n t a i n e d , t h e o r n a m e n t s of t h e a l t a r , t h e r e l i q u a r i e s , c h a l i c e s , e m b r o i d e r e d c u r t a i n s , a n d c a r p e t s of v e l v e t or d a m a s k , t h e g o l d e n r o b e s of t h e p r i e s t , t h e r e p o s i t o r i e s of t h e h o s t , t h e p r e c i o u s v e s s e l s of C h r i s m a n d e x t r e m e o n c t i o n , t h e r i c h c l o k i n g a n d j e w e l l e r y a d o r n i n g t h e e f f i g i e s of t h e H o l y V i r g i n , a l l w e r e i n d i s c r i m i n a t e l y r i f l e d by t h e S p a n i s h s o l d i e r s . . In b r i e f a l l t h e h o r r o r s w h i c h h a d b e e n c o m m i t t e d by t h e i c o n o c l a s t s in t h e i r w i l d e s t m o m e n t s , a n d for a t h o u s a n d p a r t of w h i c h e n o r m i t i e s h e r e t i c s h a d b e e n b u r n e d in d r o v e s , w e r e n o w r e p e a t e d in M e c h l i n by t h e s p e c i a l s o l d i e r s of C h r i s t , by R o m a n C a t h o l i c s w h o h a d b e e n s e n t to t h e N e t h e r l a n d s to a v e n g e t-he i n s u l t s o f f e r e d t o t h e R o m a n Catholic faith," *") In schier alle Duitsche bladen wierd hot ongemeenc succes, dit jaar door onze schilders te München behaald, toegeschreven aan hun terugkeer tot het type onzer groote schilderschool uit de 17e eeuw. ,t

**-) Wie in do stukken van J a n S t e e n dusver niets zag dan dartele kapriolen en stuitende kroeglafereelen, bezag ze niet met het kunstenaarsoog. Ongetwijfeld is zijn tcekening naar het leven. Zooals hij de ruwe klanten toekent, zoo heeft hij ze in levenden lijve in zijn herberg te Delft bij het bier of bij den wijn zien zitten. Maar in en achter die nabootsing is meer: Een hand, die u een spiegel voorhoudt, "en daarbij in den toon van den humor, de vraag doet: wat u dunkt? of er in de trekken van dien dronkaard niet iets is, dat boven den roes uitgaat? Slechts is het jammei', dat de meeste stukken van Jan Steen in Engeland zijn. De klei-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen