Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 134

126 de leider, dien hij wilde volgen; want toen in het begin van 1559 zijn Oost-Friesche collega Poppius een aantal kerkelijke adviezen van Calvijn ontvangen had, nam hij voor zijn eigen gebruik van dien brief een afschrift, blijkens hetgeen Poppius aan Calvijn schreef op 10 Sept. '59: »Neque enim ego solum de tuis literis laetatus sum, sed etiam alii fratres mecum sunt exhilarati: nam iam in multa exemplaria illae transscriptae sunt. Micronius noster unum habet", enz. En toen hij zijne »Apologie" moest schrijven tegen een polemisch geschrift, dat Menno Simonsz in 1556 had uitgegeven, schreef hij aan Calvijn (in een brief uit 1557, die verloren is) om raad en hulp, blijkens zijn brief van 28 Febr. '58: »Miseram ad te superiori anno praecipua doctrinae Mennonis capita de Christi Domini incarnatione, ut consilio et ope tua ad respondendum Mennoni iuvarer." Calvijn heeft hem toen ook geholpen, door een zeer uitvoerig opstel, waarin Menno's geschrift op den voet gevolgd werd; welk opstel boven reeds vermeld is als een brief, die waarschijnlijk in 1558 thuis hoort. Wel heeft (blijkens Microns brief van 28 Febr. '58, en Calvijns brief van 23 Febr. '59) dit schrijven, dat misschien reeds in 1557 aan Micron gezonden is, hem toen niet bereikt. Maar nadat hij dit aan Calvijn bericht had, zal de toezending wel herhaald zijn; waartoe de bewaarde en nog voorhanden minute in staat stelde. In ieder geval heeft hij in zijne »Apologie" geheel dezelfde methode gevolgd, als Calvijn in zijn opstel; en bij nauwkeurige vergelijking zou misschien wel blijken, dat niet alleen zijn schema, maar ook zijne behandeling van de principieele theologische punten geheel door Calvijn is geïnspireerd. Uit den »Thesaurus epistolicus Calvinianus" zou omtrent Microns betrekking tot Calvijn nog wel meer zijn af te leiden. Maar tot staving van hetgeen in den tekst over hem gezegd is, kan de hier gegeven aanvulling zijner biographie voldoende geacht worden. Bij de biographie van U t e n h o v e is zulke aanvulling niet noodig, daar Dr. Pijper de in Calv. Opp. uitgegeven brieven blijkbaar goed onderzocht heeft; ook om in zijn geschiedverhaal daaruit telkens op te nemen, wat geschikt was om de betrekking tusschen Utenhove en Calvijn te doen kennen. Hier waren te dien aanzien de gegevens veel talrijker dan bij Micron; vooral doordat Utenhove met Calvijn eene nog al drukke correspondentie gevoerd heeft; waarvan wel het grootste deel schijnt verloren te zijn, maar toch nog bekend zijn: elf brieven van Utenhove (van 26 en 28 Nov. '49, 23 Aug. en 11 Nov. '50, 5 Febr. '51, 6 Juni '53, 9 Maart '56, 19 Febr. '57, 30 Juli en 12 Sept. '58, en 27 Jan. '59), en drie van Calvijn (van Oct. '57, 19 Nov. '58, en 15 Mei '60). Over dit betrekkelijk kleine aantal kon Dr. Pijper in 1883 nog schrijven: »Het is evenwel bijna zeker, dat er brieven van Calvijn aan Utenhove verborgen moeten zijn in het archief der Hollandsche gemeente te Londen" (a. w., blz. 44). Maar thans is het tegendeel wel volkomen zeker, nu al de in dat archief aanwezige brieven aan het licht zijn gebracht, in de voortreffelijk bewerkte en prachtig uitgevoerde (maar ook kostbare) uitgave van J. H. Hessels: Ecclesiae Londino-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen