Het woord, zijn oorsprong en zijne uitlegging - pagina 34

28

van het woord, evenmin als het bouwwerk van den kunstenaar verklaard wordt door den arbeid der teekenaars, het klare inzicht der constructeurs, Al deze functies

de bekwaamheid der werklieden.

zijn dienende, geenszins leidende of heer-

schende. De conceptie van het harmonisch geheel gaat vóór de uitwerking der deelen en kan daaruit niet oorzakelijk worden verklaard. Bij den redenaar, die niet memoriseert, maar vrij spreekt — en deze, niet gene, is immers het ideaal of liever nog het prototype — geschiedt zeer zeker wat een psycholoog aldus beschrijft:

„der Wechsel der psychischen Gebilde in ihrem

Zusammenhang . . . stellt sich . . .

als ein fortwahrendes

Gehen und Kommen dar, bei dem irgend welche Gebilde zunachst in das innere Blickfeld, dann aus diesem in den innern Blickpunkt eintreten, um hieraus wieder, bevor sie ganz verschwinden, in jenes zurückzukehren." Neem daarbij in aanmerking de wet der psychische resultanten als „ein Princip schöpferischer Synthese", de wet der psychische relaties, de wet der psychische contrasten en welke wetten gij wilt ^'^), dan hebt gij misschien passende termen om in 't algemeen uit te drukken wai er geschiedt, maar hoe de geest van den redenaar onder het spreken zelf de deelen en onderdeelen van zijne rede schikt

en de juiste maat in acht neemt, hoe hij daarbij de

passende woorden kiest en de aesthetische middelen der taal gebruikt, bovenal hoe onder het spreken de logische argumenten na elkander voor den dag komen in de meest geschikte groepeering, hoe wil, verstand en gevoel samenwerken om één geheel tot stand te brengen, dat op de ziel der hoorders de gewenschte werking oefent, van dat alles hebt gij dan nog

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen