Impresslonistische vroomheid.

Cliché-vroomheid, pikante vroomheid, statids. vroomheid hebben dit gemeien, dat zij alle spontaneiteit, alle ongedwongen zelfuiting missen.

Zij hebben iets berefcenends.

Met de impressionistische vroomhedid staat hei echter anders.

Impressie is, gelijk men weet, indruk.

Impressionisme wordt ide richting', vooral op kunstgebied, geheeten, die zich door opvolgende indruklcen laat leiden.

Impressionistische natur©n zijn naturen, die Steeds onder den indruk van een pogenblik handelen, zonder er zich om te bekommeren, oï zij' niet ïnet handelingen, weifee zij op vorige momenten ondernamen in strijd geraken.

Impressionistische vroomheid laat zich geheel door wisselende stemmingen, welke verband houden met nieuwe indrukken, beheerschen en wordt niet zelden door zichtbare onvrpomhieid voorafgegaan en gevolgd.

Een voorbeeld daarvan hebt ge in Saul.

Hij leefde ver van God.

Hoewel koning, was hij in merg en been revolutionair.

Hij pleegde hardnekkige revolutie tegen het besluit Gods om hem het koninkrijk te ontnemen.

Daarbij werd hij door jaloezie verteerd.

Hij wist, dat eenmaal het koningschap op David zou overgaan. En hij greep naar het groote revolutiemiddel: de moord. Hij kende maar één hartstocht: David moest uit den weg geruimd. Ofschoon de Almachtige den vluchteling womderlijk bescihermde, gaf Saul het niet op.

Maar nu, nu David toonde, hoe het in zijn macht had gestaan om den koning te dooden, imaar zijh eerbied voor het gezag en den gezagsdrager hemi hiervan had teruggehouden, wordt Saul verteederd.

Hij is aangedaan.

Hij weent.

Hij neemt den naam des Heeren vóór en na in den mond.

Hij stemt toe: de Heere had mij in uw hand besloten en gij hebt mij' niet gedood.

Hij wenscht, dat de Heer© David zijn goode daad vergelden zal.

Hij doet hem bij den Heere zweren.

In dit oogenblik rek©nt hij opvallend möt Gold, aan Wien hij' anders niet schijnt te denken.

Doch David kent hem, 'den van God verlatene, den idoor demonen geplaagde, bovendien neurasthenicus, wel.

Hij vertrouwt die vroomheid niet.

Als de koning weerkeert naar zijn paleis, volgt hij hem niet, maar trekt zich in zijn door de natuur gevormde bergvesting terug.

Impressionistische vroomheid is niet aan ©en specialen tijd eigen. Ze was nooit onbekend.

Ze neemt verschillende vormen aan.

Hier openbaart ze zich als Oudejaarsavond-vtoom. herd. Tegen het ©inde van het jaar komt ze langzamierhand op. Wat maakt ze den miensch gevoelig! Wat is zij gul in het schuldbelijiden! Wat is zij haastig in het om ontferming roepien! Wat omzoomit zij het vrouwenoog met roodien rand! Maar als de eerste dag van "het nieuwe jaar licht...

Daar treedt zij op als feest-vroomheid. Aan ge. regelde voeding met het Woord heeft haar drager geen behoefte. Doch wanneer de christenheid het feestkl©©d aantrekt, moet zij er bij zijn. Dan zingt ze boven alles uit van het 'Kindek©, dat geboren werd in Bethlehems stal, van het licht, dat uit den grafspelonk verrees, ook wel van den Geest, die in de waarheid leidt. Op den dag van Hemelvaart werkt zij echter minder sterk. Want dat feest valt op een Donderdag. Midden ki ëB week. Kiomt lastig uit.

Inzonderheid doet ze zich kennen als catastrofenvroomhedd. Wianneer er een „Titanic" vergaat, wanneer er leen oorlog uitbreekt, komt ze eerst recht op dreef. Zoo dikwijls er ©en' geweldig© schok door de menschheid vaart, is zij op haar post. Dtan herinnert zij' eraan, waar de bijbel ligt. D'aji w©eit zij het psalmboek t© vinden. Dan is de afstand iiaar de kerk niet te ver ^en de temperatuur er niet te hoog of t© laag.

Niet minder sterk uit ze zich als orisis-vroomheid. Als daar een crisis kom, t in het persoonlijke leven, vlamt ze plotseling op. W, ann©er men ©en ernstige ziekte doormaakt en men ide knioldge dood meent te hooren kloppen aan de deur; wanheer er vleesch van vleesch wordt gescheurd; wanneer d© maatschappelijke positie schijnt te balanceeren op de punt van een naald, dan stijgt het eene gebed na bet ander© op, dan worden d© duurste beloften afgelegd, dan worden de heiligste voornemens Gode in het oor gefluisterd. Doch heeft men verruiming verkiegen, is mien over de eerste droefheid heen, dan loopt de band dezer vroomheid van lieverlede leeg.

Ze doet zich ook voor als zenuw-vroomheid. Ze gaat met het zenuwleven op en neer. Verkeert men in overspannen toestand, dan begint ze vaak te werken. Komit men weer tot rust, zoo vliedt ze meestal weg.

De impressionistische vroomhieid werkt met bevliegingen.

Zóó is zij' er.

En zóó is zij' verdwenen.

Doelend op zulke impressionistisch© vroomheid vroeg God door Hosea: „Wat zal ik u doen, o Efrainil wat zal ik u doen, o Juida! dewijl uw weldadigheid is als ©en morgenwolk en als een vroegkomende dauw, die heuiengaat?

In Saul komt die impressionistische vroomheid scherp geteekend uit.

Ook in de wereldlinigen, die zoo af en toe het kleed der vroo'mheid aantrekken.

Minder echter in de alleszins godsdienstigen, in de kerkelijk-meelevenlden.

En het minst in hen, die Christus werkelijk liefhebben.

Niettemin zijn ook zij er soms door aangetast.

Of het dan niet ten volle verklaarbaar is, dat de Oudejaarsavond tot bij'zonderen ernst stemt, dat de christelijke vierdag tot ongemeen© blijdschap roept, dat ©en schokkende gebeurtenis de fundamenten van ons leven doet trillen, dat gevaarlijke krankheid de gedachten saamrtrekt op eeuwigheid en rechterstoel?

Het is niet alleen verklaarbaar, het is ook geoorloofd, zelfs gebiedend.

Al die gelegenheden worden u van Christus gezonden.

Zij moeten u tot Hem opleiden.

Alleen valt het te betreuren, zoo gij ki den regel ingezonken zijt en zulk een gelegenheid noodig hebt, om u weer tot uw hart, weer tot uw Heiland te brengen.

Het bewijst, dat gij te weinig leeft onder den blij vend en indruk van de innerlijk© bewegingen der eeuwige barmhartigheid.

Gij zijt te veel van ongewone indrukken afhankelijk.

Dat maakt uw vroomheid impressionistisch.

Moge dit veranderen.

Zijt standvastig, onbewegelijk, altijd overvloeidigi in het werk des Heeren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen