GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Het electorale pleit.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het electorale pleit.

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

De „groote dag” staat voor de deur.

Woensdag a.s. zal ons Ned-3rlaai-5che volk uitspraak doen, in welken weg en welke richting het vier jaren lang de regeering des lands wil. geslierd zien, en wordt beslist hoe in het eerftvolgend parlementaire tijdperk de gang van het nationale leven zijn zal. Daarin li'^t Jiet hoo.ge gewicht van de Kamerverkiezing He' gaai in dien strijd niet om zetelwinst of partijsacces, en de worsteling wordt niet gevoerd o'm de politieke leiders op den troon der eere te ij'rengen, doch heel dil ernstige pleit vindt zijn diepste oorzaak en doel in de vraag, welke beginselen het stdatsbeleid zullen beheerschen, en naar welken prin: .ipiëelen .maatstaf de wetgeving zich zal richten. Dit w-? L'dt manr al te veel vergeten. Er zijn tal van menscheu, en tal van christenen, zelfs van gerefcn'm^'orde christenen, wien de electorale crisis koud ]a-: it, en dit in deze dagen niet warm zijn ie krijgen. Ze hebben geen interesse voor den strijd. D-é pOilitiek ZOO' zeggen zij, staat hun tegen. Van pa.rtijUvistcn, aldus voeren zij aan, zijn ze wars, doch zij verliezen uit het oog, dat met de poHtiek en toet den verkiezings.kamp de hoofjste belangen van land en volk gemoeid zijn, en ook .^ij r.^'kan schap /luUen geven van hetgeen zij door h'an stem' met die belangen gedaan hebben.

Nu is het in zekeren zin te betreuren, u.'iit de verkiezingen altoos weer in het teeken van den strijd staan. Het zou kostelijk zij'n, wanneer ons gansche volk in zijn keuze één van hart en êén van zin was, en het zou niet minder heerlijk wezen, indien allen, die den Christus belijden, in ééii vendel en onder één vaandel optrokken. In lederen burgerkrijg, ook in den geestelijken, schuiJt een element dat pijnlijk aandoet, en dit pijnlijke Iaat zich blij deze verkiezingen scherp gevoelen. Doch het kan niet anders. De verdeeldheid rndt liaar oO'Czaak niet in bijkomstigheden. De splitsiag is niet geboren uit ondergeschikte verschillen, maar de i'choidingslijnen worden getrokken, O'm'dat (en ik'zonder hier de belangengroepen uit), ons volk in de grondbeginselen uiteengaat, en in de p-^'noipieele vragen tot partijen zich vormt. En in dit punt is er geen compromis - mogelijk. Was de po'itiebe worsteling een belangenstrijd, en ging hel alleen Oi)il stoffelijke welvaart, dan zou de mO'geli; kh3id bestaan ORL de separatielijnen uit te wisselen, en de wapenen neerte leggen. Doch nu we door de diefiste overtiiigiing; van ons hart gedreven dezen kamp veeren, is er van vergelijk en synthese geen sprake en aanvaarden wij èn de antithese, èn i.ofc de gedeeldh'eid tusschen hen, die elkaar in de ••^rkenning van Gods Ordinantiën ten leste weer ontmoeten.

Hierin ligt ook het schoone van den politlek'en strijd.

We hebben zulke crisis gelu'-ig noodig.

We zijn immers geneigd telkens in te sl.a, pen, en ons in onze tenten terug ie tr^kke.n Er is dikwerf veel te weinig bewust leven onder ons, en menig christen kent maar één dfaog, en dat is de jacht naar de zoete rust d.^r mijnicring. En ziel — nu schrikt God ons "n dez° dagen op. We moeten ons rekenschap geven van ons beginsel.

We worden gedreven tot den strijd. De politieke actie trekt ons uit onze tenten, on we zien tegenover ons een vijand, die niet rust, aleer hij luit heel het staatsieven het 'Woord Gods teruggedrongen; en aan de beginselen der revolutie de overwinning verzekerd heeft. Zulk een strijd werkt heilzaïam. Hij dwingt tot krachtsinspanning, en doethet idealisme op waken, en leert de historie ons niet, dat Gods volk zijn schoonste tijden beleefd, en de eer des Heeren het meest g^-lisnd heeft, in dagen van worsteling, toen het er op aan kwam publiek den naam van Christus to belijden?

Dit geldt, mits onder reserve ook van de positie der christelijke partijen tegenover elkair Wel zouden we deze splitsing graaigi zien verdwijnen, en wel moeten we, voorzoover dit mogelijk is, op eenheid blijven aansturen, doch nu wi] 'eenmaal voor de variatie geplaatst worden, - .rien we er ook no: g een zegen in. Zulk een verijijzoinderiag' werkt zuiverend. De partijvoxm kan : jich scherper afteekenen. De partijlijnen kunnen scherper getrokken, en allerlei elementen, die randers mokkend en ontevreden in het partijverband zouden biijven. omdat ze geen toevluchtsoorden bezitten, om daarheen met hun klachten en grieven te vlieden, vinden iii de kleinere groepen een spelo'nfc van Adullam, waar ze hun mede-malcontenten ontmoeten, die van dezelfde mentaliteit zijn. Men versta ait echter goed. De separatisten op politiek gebied, (en ik denk

b.v, aan de hervormde staatspartij ers, die anders tegen elk separatisme op geweldige wijze tekeer gaan, doch nu zelfden heirweg verlaten) Ijesohouw ik allerminst als David's benden, en ik' wil het „wegloo'pen" in geenerlei wiiT^e yanmoedigen, maar zulk een uitzuiveriag kan voor het partijleven goed zijn. Ook voor dit levea geldt het: graag of heelemaal niet, en wie dan om eng'-kcrkelijke belangen, of om onhoudbare consciöntiebozwaren, of om een sociale utopie, of om... onnoembare grieven zich niet meer tüuis gevoelt in de groote organisatie, en meent een. eigen kring te moeten vormen en zelf naar da Kamerzetel to moeten dingen, ga, en verantwoorde voor God het feit dat, en de wijze waarop, lui de geJeeldheid onder de christenen nog grooter boef!' gemaakt.

Dit schismatieke nu dringt ons iot scherper belijden.

Het doet ons standpunt tegenover standpunt stellen.

Het leidt ons tot ernstige rekenschap van ons anti-revolutionair beginsel, en in dat zelfobderzoek schuilt rijke zegen, dien we bij alle leed over de scheiding niet vergeten mogen.

De groote dag komt.

Ons antirevolutionaire volk"gaat rustig 'dien dag tegen.

Het weet waarvoor het strijdt, en liet heeft in deze tijden geen onzeker geluid'latjn'hooron. De verkiezingsinzet is van dien aard geweest, dat niemand behoeft te vragen, welk ideaal ons bezielt en wij danken God, dat Hij ois leiders heeft gegeven, die in de eerste plaats vragea neen niet wat menschen of een partij, of bepaalde groepen willen, maar wat des Heeren Woord oischt. En ik herinner hier aan den kloeken, krachtigen toon, waarmede het program van actie aanviogt:

„De nood der tijden roept, " met grooter aandraag dan ooit te voren, om een .zuivere beginsel - politiek; om vastheid van grondslag; om een onwankelbare overtuiging.

Tegenover hen, die de bron van het recht moeken in den mensch, stelt dat Beginselprogram de uitspraak, dat alle recht üit God is. Tegenover de soüvereiniteit van den mensch handhaaft het de volstrekte souvereiniteit Gods over al het geschapene. Tegenover de onstandvastigheid der menschelijke vindingen op staatkundig terrein plaatst het de eeuwige beginselen van het Woord des Heeren.

Waar de geest uit den afgrond in onze dagen er izich O'p toelegt om de grondslagen van het gezinsleven te ondermijnen, daar vraagt dat Program om waarborgen, ten einde het Christelijk hrusgezin te beschermen tegen aooi boo.zen aanslag. Het komt op voor bescherming en sterking van het maatschappelijk izwakke, maar handhaaft niet minder het recht der persoonlijkheid tegenover de gemeenschapsidee.

De beginselen van dit Progi-am zonder schipperen met beslistheid te handhaven en daardoor vast te houden aan den Calvinistischen grondtrek in ons volkskarakter, wordt door de Deputatenvergadering in toenemende mate als hoofdtaak besctouwd bij alle politieke actie."

Hiermee is het program van actie in overeenstemming.

Het trekt op alle punten de zuivere lijnen. Het dringt aan op nauwere toiöpass'og 'der christelijke beginselen en zoowel in de sociale als in de ónderwijsparagraaf volgt het den zuiveren weg. En wat de samenwerking met andere partyen aangaat, heeft onze Deputatenvergadcuig genoegzame maatregelen genomen, om te voorkoraien, dat een dacapo plaats vindt van wat in de afgeloopen Kamerperiode is geschied. Zij li'^iït imnicjrs haar wenschen aldus geformuleerd;

„Indien het resultaat van de verkiezingen zoodanig zijn mocht, dat de tegenwoordige partijen der rechterzijde tezamen eene-meerderheid ÏD de TVeede Kamer hebben, behoort de vraag of 's Lands belang wordt gediend door bestendigmg van de bestaande samenwerking; beantwoord te worden in het licht van de volgende voorwaarden:

a. dat het werkprogram van het Kabinet der volg; end vierjarige periode aich in ruime mate aansl'uite bij het Program van Beginselen en het Program van Actie;

b. dat omtrent de uitwerking .van dit werkprogram te voren volledige overeenstemming tusschen het Kabinet en de partijen in de Kamer verkregen , zij.

De Partij spreekt voorts het vertrouwen uit, dat de A.-R. Kamerclub bij de ter izalie te voeren onderhandelingen de programma's, waarop de leden gekozen .zijn, tot richtsnoer nemen zal en dat antirevolutionairen, indien deze eventueel in het Kabinet .zitting hebben, binnen de grenzen van hetgeen overeensrekomen is, zich als anti-revolutionair zullen doen gelden."

De lijnen zijn dus zuiver uitgestippeld.

Voor een „schipperpolitiek" is gewaakt.

En met alle vertrouwen kunnen wij onze stem geven aan die mannen, die beloofd hebben zich aan dit richtsnoer te zullen hoi.iden, en va.n wie wij gelooven, dat zij van deze lijn geen duimbreed zullen .afwijken.

Moet hier nog een hreede opwekking volgen ?

Onze mannen en vrouwen verstaan immers hun roeping!

Niemand verzake z'n plicht, en ieder doe, wat God in dezen strijd der beginselen van hem en haar eischt. Want al mogen O'uze vrouwen wars zijn van alle publieke onvrouwelijke bemoeienis, en al hebben zij den gaas naar de stembus niet begeerd, nu de overheid haar stem' vraagt, is er geen spraie van, dat zij thuis blijvei. Daarvoor zijn de belangen van volk en land'^-liaar te lief. Daarvoior weegt de eer des Heeren haar te zwd, ar. Daar^'-oo; is haar hart te vol met geestdrift voor het calvinistisch beginsel. Daarvoor klapt (ie liefde voor Oranje en Nederland te sterk, en iedere vronw, 'die voor Gods Woord b'uigt, gaat, om mede den strijd tegen ongeloof en revolutie te worstelen.

Doch laten we ook bij deze stembus één ding bedenken.

Bedenken wat Dr Kuyper eenmaal sprak' in zijn bekende rede: Volharden bij het ideaal

„Gewissehjk, ook bij de stembus voegt ons schrander beleid en een walcker 'uit de oogen zien. Dat hebben onze vaderen ook gedaan. Maar toch wat de tegenstanders het meest in on.ze vaderen duchtten, wat onze vaderen droeg en hun invloed verdubbelde, hel was, niet de berekening, maar een mystieke, een verborgen, een geheimizinnige kracht, die in geen notulen te boeken viel, maar die op hen neerdaalde van den God huns vertrouwens. Door diezelfde mystieke kracht zijn ook wij gewassen, schier boven onze kracht uitgegroeid, en tot een invloedrijke groep in den lande geworden. Bidt dan, dat die mystieke kracht niet van u wijke. Want ging die voor ons te loor, het zou onze gerechte straf izijn, zoo we weer in onbeduidendheid terugzonken. En daarom laat ook bijl de stembus die straks geopend • wordt niet te zeer het winstbejag, maar allereerst üw jaloerschheid voor het recht des Heeren U leiden. Kome niet één min edel woord over Uwe lippen. Houd uw hand terug van wat, kwam het Uit, ü een blos op het aangezicht zou jagen. En laat zoo ten einde toe, ook bij de worsteling die ge nu tegen gaat. Uw htüpe in niets anders staan dan in den naam van Hem, die den hemel en de aarde gemaakt, en op die aarde ook aan ons Nederland een plaats der eere heeft toebeschilst."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 juni 1922

De Reformatie | 8 Pagina's

Het electorale pleit.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 juni 1922

De Reformatie | 8 Pagina's