Sociale Vrede.

VII.

Is er sociale vrede ?

Is er harmonie temidden van de ongelijkheid?

Kunnen in het maatscihappelijk leven alle ge-

ledingen zich liarmonisch. ontwikkelen^ en werken alle kringen'eeiisgezind samen? Deze vragen-te stellen is ze te beantwoorden, want de onvrede is zoo groot, dat niemand van vrede durft reppen. Tusschen de verschillende groepen in het maatschappelijk leven is eerder strijd dan samenstemming, en de goede verstandhouding is ten eenenmale verstoord. Deze verwarring dagteekent niet uit dezen tijd. Neen de disharmonie heerscht door alle eeuwen heen. In lederen tijd zien wij de verhoudingen scheef getrokken, en telkens is een toestand van beginnenden vrede moeten wijken voor strijd en verwarring., Van. dezen onvrede is de oorzaak niet ver te zoeken. Wij gelooven, dat de zonde deze verwijdering ten gevolge heeft gahad, en dat ook alle sociale ellende en onevenredigheid voortkomt uit onzen afval van God, en onze breuk met de Bron des levens.

Nu is dit een zeer jjekende waarheid.

Een waarheid zoo groot, dat misschien deze en gene zegt: dat weten wij allen reeds lang, maar met deze verklaring is de ellende van deze tijden niet opgelost. Er zijn nog andere oorzaken. Er moeten speciale redenen aangewezen, en ik stem dit terstond toe. Maar ondanks die toestemming stel ik toch liet feit der zonde voorop, en dat wel op de volgende gronden. In de eerste plaats moeten wij ons er zelf telkens weer aan herinneren, dat er van socialen vrede geen sprake kan zijn zonder bekeering en innerlij'ke verbetering. De reformatie van het maatschappelijk leven moet beginnen, waar de aanvang der deforma, tie schuilt, en die ligt in 's menschen hart. De zonde zit in ons hart. Zij zetelt niet in de maatschappij of in het kapitalisme of in de moderne vakvereenigingen, maar .in de ziel, en vandaar zijn ook de uitgangen des levens. Verandering des harten is eerste noodzaak. Zoolang die innerlijke omkeer uitblijft, doen wetten en maatregelen gebrekkig werk, en de sociale vrede komt alleen tot stand door terugkeer tot Gods Woord. Daarmede in nauw verband staat de eisch, dat wij in onzen strijd voor den maatschappelijken vrede op zuiver-principiëele basis zullen staan, en ons vooral hebben te werpen op' een principiëele beschouwing dei sociale verhoudingen.

Er is nog een tweede grond.

Het is ook noodig op deze kern-verklaring van den onvrede te wijzen, om onszelf voor een verkeerde illusie te bewaren. Zoo licht sluipt bij do velerlei actie, die gevoerd wordt, en de talrijke veranderingen, welke op sociaal terrein plaats vinden, de gedachte de harten binnen, dat de volle vrede hier te bereiken is, en deze gedachte moe! in haar eerste opkomen geweerd. Van een heilstaat is hier geen sprake. In eiken nieuwen maatschappijvorm behouden wij ons zondig hart. Altijd zullen de pogingen tot hervorming stuiten op do werkelijkheid der zonde, on pas als zij verdaan is kunnen de bergen vrede dragen. En in de derde plaats is het noodzakelijk het feit der zonde in het oog te houden, om in den socialen strijd ootmoedig te wandelen voor onzen God. Wie zich, krachtens de solidariteit van het menschelijk geslacht schuldig weet voor God aan de ellende in het maatschappelijk leven, scheldt niet en vloek! niet, maar voert zijn actie in het besef, dat allo verbetering onverdiend is.

Uit dit alles vloeit nog iets anders voort.

Omdat de verhoudingen zijn scheef getrokken, hebben wij de roeping tegen die disharmonie en dat onrecht te strijden, en hier ligt het uitgangspun! van alle christelijk-sociale actie. Deze is niet contrabande. Zij is niet in strijd met de berusting in Gods raad, waarover in een vorig artikel werd gesproken. Dit is wel beweerd, maar wie zoo spreekt, verstaat den zin der Schrift niet.' De rust in den verborgen raad Gods gaat hand in ha, nd met een leven naar Zijn geopenbaarden wil, en die wil des bevels, die wet des Heeren roept ons op tot handelen, tot bestrijding van het kwade, tot den heiligen kamp tegen alle onrecht, en wie don naam van Christus noemt sta af, van alle', ook van alle sociale ongerechtigheid. Een christen ia geroepen alles te doen, wat in zijn hand is, om de schrijnende contrasten op te heffen, en hij zou ontrouw zijn aan zijn Koning, wanneer hij do handen in den schoot liet zinken.

Hiertegen kan geen Schriftwoord v/orden ingebracht.

Ook niet de bekende tekst: rijken en armen ontmoeten elkander, de Heere heeft zo beiden gemaakt, alsof daaruit volgen zou, dal wij niets mogen doen, om het schrille contrasi tussclien rijk en arm op te heffen. Want deze uitspraak der Schrift spoort ons juist tot het tegendeel aan. Wij zien, dat rijken en armen elkaar niet meer ontmoeten; dat zij hoe langer hoe verder van elkaar verwijderd raken; dat-de klove steeds breeder wordt, en de strijd in het maatsdiappelijfc leven toeneemt. Welnu, waar de feiten alzoo zijn, nist op ons de dure plicht om te arbeiden, dat die beiden elkander weer ontmoeten en de vrede hersteld wordt. God heefi z e i m m e r s beide g e m a a k t. Zij zijn beidt schepselen Gods. Zij zijn beide Zijn beelddragers. De arme is evengoed naar de gelijkenis des Eeuwigen geformeerd als de rijke, en niet minder een mensch Gods. Op dien grond nu zullen wij zo tot elkander brengen. Op die basis rust onze sociale actie. En wel zullen er altoos armen blijven; wel ziet deze aarde den vollen vrede niet; we! zal hier het ontmoeten niet zijn, zooals het wezen moet, doch dit ontslaat ons niet van do taak om te ijveren met alle krachten voor toenadering en vrede, opdat Gods wil geschiede op de aarde, gelijk als in den' hemel.

Bij dit algemeene mogen wij niet blijven staan. Er zijn ook bijzondere oorzaken, omdat de onvrede en disharmonie 'in ieder tijdvak' een eigen karakter draagt, en de vraag komt op, waaraao de onvrede onzer dagen te danken is, Dat ei disharmonie is, behoeft geen betoog. De verwarring verscherpt zich hoe langer hoe meer. In plaatti van rust en vrede, die geprofeteerd waren, verergert de onrust, en de sociale wetgeving der laatste jaren is, welke uitnemende vruchten zij vooi de weilclieden en voor de verheffing van het arbeidsleven heeft algeworpen, niet bij machte ge weest de toenemende conflicten te voorkomen. Da! moeten wij eerlijk bekennen. Niet alsof een sociale wetgeving op zichzelve een bron vormt voor nieuwe tweespalt, want de overheid is geroepen in te grijpen, als het particulier initiatief te kort schiet, en • de zwakken verdrtikt worden, maar het feit kan niet geloochend, dat ondanks de sociale bemoeienis der regeering de strijd niet is opgehouden. Wat in deze maanden in Twente plaats vindt, levert daarvoor overvloedig bewijs, en van een harmonische ontwikkeling van alle geledingen is nog geen sprake.

Zijn er oorzaken aan te wijzen?

M.i. een viertal.

In de eerste plaats komt het mij voor, dat de vragen van het stoffelijk goed door ons te weinig bezien zijn uit principieel standpunt. Ten tweede meen ik, dat in den loop' der dingen op sociaal terrein te weinig evenwichtigheid is betracht. Voorts ligt in de verscherping der tegenstelligen een niet geringe oorzaak, en eindelijk mag de doorwerking der revolutionaire gedachte niet worden vergeten. Over elk van die vier punten in een volgend artikel een kort woord.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen