Synode-indrukken

IV.

Verdaagd.

Na vier weken zittens is de Synode verdaagd.

Dat beteekent, dat zij met haar arbeid niet is gereedgekomen.

Op het laatst liet zich wel aanzien, dat enkele zaken, n.l. de zaak-Brussaard en de zaak-Dr Van Leeuwen niet aanstonds konden worden afgehandeld.

Waren echter alleen deze zaken overgebleven, dan zou de Synode provisionair (voodoopig) gesloten zijn.

Bij eventueel bevredigenden afloopi van deze gedingen op de mindere vergaderingen zou de Synode niet meer zijn saamgekomen.

Thans staat het echter zóó: hoe deze kwesties ook afloopen, er moet in elk geval nog Synoide gehouden worden.

Het moet als een wijs Voorstel van den Praeses geroemd, dat hij de resteerende zaken niet dadelijk de volgende week wilde , afdoen.

Een vijfde-Synode-week ware voor sommigen te zwaar, voor anderen te ongeschikt geweest.

Onze kerken hadden opi zulk een langen duur niet gerekend.

Er zijn er, die haar predikanten-Synodeleden vrijptelling van predikdienst hadden verleend gedurende de weken, waarin de Synode vergaderde.

Maar dat zooveel vrije Zondagen noodig zouden zijn, konden zij niet voorzien. '

Erger nog zou het geweest zijn voor die predikanten, die heel hun vacantie voor de Synode opofferden.

In plaats van vacantie hadden zij zicih nog zwaarder in te spannen.

Want de Synode bijwonen biedt yeel afwisseling, maar geeft geenerlei gelegenheid om eens opi verhaal te komen.

Dan kan men nog beter zijn gewonen dienst waarnemen.

Het respijt tusschen de gehouden en de te houden zittingen moet hen weer opi kracht brengen.

Het zou eigenlijk ideaal zijn, wanneer de predikanten-Synodeleden in de Synode-weken in het geheel niet behoefden te preeken, ook niet hun heul in ruilbeurten behoefden te zoeken.

Laten onze kerken bij de Synode in 1930 hieraan eens denken.

Maar laten zij er thans aan denken, dat haar predikanten een zwaren tijd achter den rug hebben en hun zooveel mogelijk, althans gedurende eenige weken, arbeid besparen.

De rechtvaardige kent het leven van zijn beest, zegt de Schrift.

Hoeveel te beter zal hij dan kennen het leven van zijn herder en leeraar!

En wat de ouderlingen aangaat, indien de Synode onafgebroken had voortgeduurd, zou zij veel nieuwe gezichteti hebben gezien.

Menige primus zou door zijn secundus zijn vervangen.

Er mogen er onder de odderlingen-afgeviaardigden gevonden worden, wien het juk van stagen arbeid, dat zij in hun jeugd hebben gedragen, thans eenigermate van de schouders is gelicht, er zijn er toch ook velen, die hun zaken hebben en die niet zoo lang achter elkander kunnen uitbreken.

Dat de Synode in de vierde week eerst op Woensdag kon beginnen, bewees, dat er onder de ouderlingen-afgevaardigden menig gemeenteraadslid of wethouder school. Zij moesten bij de op den daaraan voorafgaanden Dinsdag bij de wethoudersverkiezingen op' hun post zijn.

Van de hoogleeraren zwijgen wij'.

Wel is hun beloofd, dat da Synode zoo vroeg bijeenkwam onder meer ook, opdat zij eer hun colleges aanvingen, nog eens konden uitblazen. Maar ik geloof niet, dat zij zich hebben blij gemaakt met waf achteraf gebleken is een doode musch te zijn.

Ten slotte mag een Synode met hen niet te veel rekenen.

Zij zijn slechts praeadviseerende leden.

Al zouden zij ontbreken, zoo kan de Synode er toch even goed om doorgaan.

Zij stellen zich zooveel mogelijk ter beschikking v.an de kerken.

Maar hebben zij geen tijd meer te missen, dan blijven ze thuis.

De vierde Synode-week gai dian ook menigen ledigen hoogleeraarszetel te zien.

Predikanten en ouderlingen vormen het blijvend gedeelte, zij de vlottende bevolking.

Ik vrees, , dat, zoo er een vijfde Synode-week ware gevolgd, er hoogstens een paar zouden teruggekomen zijn. "

Nog eens: de verdaging der Synode was ©en wijze daad.

Toch behoort er o.i. gezorgd, dat zulke wijze daden in het vervolg niet meer noodig zijn.

Wij moeten weer naar den vroegeren zittingsduur onzer Synodes terug.

Drie weken gelde "als het maximum.

Maar men beproeve het nog spoediger af te doen.

Te veel indrukken.

Een langdurige Synode brengt een indrukkenschrijver in geen kleine ongelegenheid.

De indrukken stapelen zich al maar opi, maar zijn daarom nog niet alle waard om weergegeven te worden.

Er zijn er onder, welke spoedig vervagen en door aanteekeningen weer moeten worden bijgewerkt.

Er zijn er ook, die hun oorspronkelijke diepte hebben behouden.

Gelukkig daarom, dat een indrukken-schrijver subjektief mag zijn.

Anders zou hij over alles zijn indrukken moeten geven.

En dat zou zoowel hemzelf als zijn lezers slechts tot verveling kimneh strekken.

Nu mag hij een keus doen.

Hij mag veel onbesproken laten.

Daar hoop ik ook een ruim gebruik van te maken.

Men hebbe slechts de goedheid daaruit niet af te leiden, dat alles, wat onrvermeld blijft, door mij als onbelangrijk wordt beschouwd.

Bij de keuze, welke ik te doen heb, leg ik dezen dubbelen maatstaf aan: wat interesseert mijn lezers het meest en: waaromtrent dienen zij nader te worden ingelicht.

Het spreekt vanzelf, daf ik daarbij de beslissingen, der Synode niet op den voet volg.

Volgen zou niet mogelijk zijn.

De behandeling der onderwerpen, welke opi^ het agendum stonden, leek meer opi een springen d!an op een volgen op den voet.'

Het was een waar springen van den hak' op den tak.

Het eene oogenblik verzeilden we naar Soerabaia, het andere vertoefden we in Brabant om kort daarop de blikken te richten naar wat velen als het land hunner toekomst aanschouwen: Canada.

Nu-eens zaten we diep, in de geldzorgen en kwamen afgevaardigden van particuliere Synodes verzekeren, dat van de percentage ciijfers voor hun provincie heusch 'een half percent af moest, dan liep het debat over Leerboek of Promotierecht.

Wat voor de Synode-leden verandering van spijs was, zou voor onze lezers spoedig een mengelmoes worden, dat de lust tot eten of liever: lezen deed vergaan.

Onze Buitenlandsche afgevaardigden.

Het glanspunt van de eerste Synode-week (afgezien dan van de Ure des Gebeds en de Openingsrede) werd gevormd door de toespraken van de Buitenlandsche afgevaardigden.

Noode hebben wij op de Synode van Assen het advies van de Buitenlandsche kerken gemist.

Maar thans werden we ruimschoots schadeloos gesteld.

Zij waren in grooter getale verschenen dan wij' de laatste kwarteeuw gewoon waren.

Dit is voorzeker een heuglijk teeken!

Mag hierin niet een Kijk worden gezien, dat de Gereformeerden over h e! do wereld gevoelen, dat zij in dezen tijd van kosmoipoTtisme en internationalisme elkander noodiger heblea dan ooit?

Bijzonder werd het op prijs gestvd, dat ook de Gereformeerde Kerk van Zuid-Afrika een afgevaardigde had gezonden.

Het was vooi' de eerst'J m-^al, d it dit plaats vond.

Wel had vroieger Dr Los, destijds predikant in Zuid-Afrika deze - kerk vertegenwoordigd op' een onzer Synodes, maar dat geschiedde niet door o-pzettelijke afvaardiging, doch toen werd van de gelegenheid, dat Dr Los toch met verlof in ons land W'as, gebruik gemaakt.

Doch mi beeft de afgevaardigde van Zuid-Afrika 'cr een aparte reis voor gemaakt.

Een belangrijke som gelds is daarm^ee gemoeid.

Maar in Afrika werd gevoeld, dat het kontakt door persoonlijk bezoek met eenige duizende guldens niet te duur werd betaald.

OOk deed zij in den persoon, dien zij' zond, een uitu'emende keus.

Over de personen der afgevaardigden en hun toespraken echter een volgend maal.

-s Kuypers „Stud e-metliode". II.

Liever hadden wij dit vervolgstuk' onmiddellijk oip het eerste stuk laten volgen.

Maar men begrijpt, dat het met vacantiei-numme'rs steeds wat schipperen is, vooral als in de vaciantie nog een Synode valt.

Diaaxom verzoeken wij het eerste artikel nog eens , op te slaan.

Tijdverdeeling.

Hoeveel bescliiikbare tijd is er? Niet zoo streng als in de 16e en 17e eeuw. Voetius - werkte gelheele dagen (cf. studie van Dr A. G. Duker). Dertig uur buiten de ooUeges per week gemiddeld. In deze dertig uuir begrepen wat men doet voor dispuutgezelschappen voor zoover zij op de vakken in kwestie slaan.

Het best zou b.v. zijn:

's middags college.

's morgens studie van 9—12.

's avonds van 7—10 of 8—11.

Dat geeft reeds 36 uren. Een vrije coUegedag geeft wel 8 , uren, doch op 38 moet men niet rekenen.

Wanneer men na verloop van vier weken ze.ggen kan 120 uren gearbeid te hebben, is het voldoende.

Nachtwerken mag geen gewoonte zijn: men houdt het niet vol. Na 11 uur moet men eigenlijk niet werken. Voor eenigszius ernstige en diepgaande studiën, is rerverscliing van lucht voor de hersenen noodig.

Er is ook geen vaste regel aan te geven, hoe men zijn arbeid over den morgen en den avond verdeelen moet. De een kan uren lang over eenzelfde vak zitten; de ander heeft verandering noodig. Overigens is aan te raden twee uur aan een vak van meer omvang, pl.m. een uur aan «en minder omvangrijk vak. Veel hangt af van de individualiteit.

Catalogus Horarum.

Eerste jaar: Kerkgeschiedenis 7 Ex'Cgese Encvclopaedie Dogmatiek Philosophie Idololatrie Nieuwe talen Patristiek 9 3 4 2 1 3 1 uur per week. » }}• 3i }}

Tweede jaar: Kerkhistorie 6 Exegese 5 Dogmatiek 9 Philosophie 2 Idololatrie 2 Nieuwe talen 2 Patristiek 2 uur.

In de vrijic uren lepeütie van het eerste jaar uit de excerpten om bij te houden.

Derde jaar: E « r s t e semester: Kerkhistorie 4 uur. Exegese 3 „ Dogmatiek 5 „ Ethiek 6 „ Kerkrecht 6 „ Patristiek 2 „ Repetitie 4 „

Tweede semester: Kerkhistorie gener'. rep. Exegese gener. rep. Diogmaliek gener. rep. Encyclopaedie Ethiek gen. rep. Overige loei der dogm. Generale rep. der excerpten 6 uur. 2 „ 8 „ 5 „ 3 „ 4 33 2 „

Werkt men in de groote vacaatie dan matig, dan is iedereen in staat candidaats-examen af te leggen.

Vierde jaar: Practische vakken 6 Symboliek 2 Dogmengeschiedenis 2 Inleid. 0. en N. T. 6 Controvers • 4 Patristiek 4 Renetitie 4 UUl jj t) i) 31 )J 13

Patristiek. Ie jaar: Augustinus, Patres apostolici, O. Geschiedenis.

2e jaar:1 uur Thom. v. Aq., en 1 uur Calvijn. 3e jaar: etrus van Maestricht. 4ie jaar: ereformeerde htteratuur.

Wie de gemeente ingaat nroet niet onkundig zijn met de mieest bekende „Pracüzijns" (Moralisten) en Dogmatici, zooals Brafcel, Smytcgelt en Comrie, die in de gemeente zoo goed bekend zijn. Maar men moet dan dat 4e jaar ook werlcen, niet gaan preeken.

N. B. Historia Sacra, hier begrepen onder de rubriek Exegese. De Bijtaolsche Geschiedenis is soms al te zeer verwaarloosd. Ook gewezen op do hermeneutiek, een technisch vak voor de exegese.

De vacantiën zijn geheel eigenaardige perioden: men is van het collegeloopen af: men heeft geen afleiding van vrienden. In de vacantie geschiedt het leigenlijlce. Buiten de vacantie weinig eigen studie. DÏQ eigen studie moet oefenen en lust geven om later aan vrije studie te doen buiten het gemeentelijke werk. Dit gaat niet in de vacantia vóór het examen. Deze moet repetitie kunnen bevatten, maar ook niet meer. Van de 24 uren in zoon vacantie 8 uur slapen, 6 uar werken en 10 uur ontspanniag. Dit is gemiddeld. Men is-in zijn vacantie niet altoos geheel vrij. Na een examen is het best 3 a 4 weken absolute rust te nemen.

Wat moet ik voor eigen stu'die doen? Een eigen onderwerp tot op de laatste bronnen onderzoeken, op welk 'gebied men zelf maar verkiest. Men moet niet naar huis gaan, zonder boeken uit een bibliotheek voor zoo bepaald één onderwerp. Dit is gansch andere dan handboeken-en dictatenstudie. Het is vrije studie, onder de slavernij van die beperking uit. Dat is eigenlijk pas studeeren. Al het overige strekt maar om het studeeren mogelijk te maken.

Hoe moet men handboeken en dictaten bewerken? Het best volgens meDhode. Nooit zonder excerpten. Niet er overheen lezen, zooals menschen, die romans lezen en na eenige jaren niet meer weten dan den naam.

Excerpeeren niet alles, maar de vaste punten.

Voorts een chronologische tabel aanleggen met de voornaamste feiten. Zulk een tabel moet telkens gerepeteerd en moet niet te groot zijn. Niet als een chinees: elk poppetje even groot, maar perspectief. Een excerpt is het best in te richten in twee kolommen, Ie. 'wat van groot belang is; 2e. details.

Komt men voor de generale repetitiën, dan een excerpt van zijn excerpt. Men bemerkt dan wat er goed in is blijven zitten. Wat vergeten is kan men met blauw potlood merken.

Men kan ook vragenboekjes aanleggen. Zoo vergewist men zich of men handboek of dictaat erin heeft.

Dit geldt ook van de loei probantes uit de H. Schrift.

Doet men 'dit van eiken locus afzonderlijk, dan vindt men één tekst in allerlei loei. Zoo vindt men welke telkens bepaald moeten geleerd worden. Voorts geven sommige teksten zich zelf aan. Eigen onderzoek doet hier alles. Tekstenlijstjes van een professor brengen in de verzoeking de andere te laten loopen. Geeft een professor een lijstje van wat perse gekend moet worden, dan is dat nog maar de helft.

Lijst van Boeken.

1. Statenbijbel met goede Kantteeken i n g en dikwijls zeer goedkoop. De editie Kuyper-Rutgers-Bavinck levert gemak op boven oude Stateidjijbels.

2. Hebreeuwsche B ij bel enGriekschN. Testament. Voor dit laatste hoogst wenschelijk 'de editio maior van Tischendorf, zoo gewensoht om de geschiedenis van alle versiones, alle manuscripten.

3. Septuaginta. Vooral letten op een nieuwe editie. In den laatsten tijd is veel gevonden en gedaan voor den tekst. De edities van het laatst der vorige en het begin dezer eeu'W zijn niet zoo goed meer.

4. G r a m m a t i c a. N. T. Winer goedkoop en goed.

5. a. Lexicon van B r e t s c h n e i d e r. b. C r e m e r. Alleen die woorden, die in het N. T. een gewijzigde beteekenis gekregen • hebben, b.v. Gremer geeft dan de historie van deze beteekenis accuraat en duidelijk geschetst. c. B r u d e r. Groote concordans op het N. T. (Latine). Heeft men - dezen niet, dan behelpe men zich met den grooten of kleinen Trommius; groot 4°, niet goedkoop. d. F ü r s t. De beste (Lat.) concordans op het O. T. Groot folio. De band alleen zal reeds f 10 a f 12 kosten. Het geheele werk f 40,

6. I n 1 e i d i n g O. T. H a V 6 r 'd i c k, meest orthodox. • Inleiding N. T. G u e r i c k e, meest orthodox.

7. Synopsis van de Wette en Lücke; van T i B c h e n d o r f.

8. Hermeneutiek, L u t z. Büsliscbe Hermeneutiek. Niet in alles ééns geestes met de Gereformeerden, doch goede lijnen.

9. V u 1 g a t a, zeer goedkoop (Britsch Bijbelgenootschap).

10. L a t ij n s c h e B ij b e I V a n B e z a, zeer goedkoop en gemakkelijk. Zeer 'goed Latijn en nauwkeurig vertaald. Zeer bekend de Latijnsche vertaling van Gastellio, gemoderniseerd Latijn; beter Junius en Tremellius.

11. G o m m e n t a r en. a. O. T. K e i 1 e n D e 1 i t z s c h. De éenige. b. N. T. M e y e r. Conservatieve, Kleine Z ö c k 1 e r geeft te weinig. Wel doet Delitzsdh hier en daar concessies, die niet te rijmen zijn met zijn opvatting van de Schrift. Henry. Patrlk, Polus en Wels geven luet veel meer dan de kantteekeningen en Calvijn. V i t r i n g a. Jesaia (2 dln. folio f 4 a f 5). Owen. Hebreeën. . D i n a n t. Efeze.

12. B ij b e 1 s c h e Geschiedenis. Hengstenb e r g: Gesc'hichte des Reiches Gottes und 'des Alten Testaments 2 din. 8°. Wat oud en dus goedkoop.

13. D o g m a t i e k e n, die de stof geven. a. H e p p e. Vermittlungstheoloog. b. S c h w e i z e r. Modern standpunt van Prof. Scholten. Deterministische philosophie. HiJ geeft bij elke § de citaten uit allerlei gereformeerde theologen. Historische zin. c. E b r a r d. Vermittl. theol. Zij bedoelen de orthodoxie op de lijn van Chantepie de la Saussaye, van Van Oosterzee. d. H e p p e. Dogmatiek der Evang. Ref. Kirche; later ook Dogmatik des deutschen Protestantismus. e. E b r a r d. OhristHche Dogmatik.

Uit ia ter en tijd:

Villmar (Luth, ); - krasse scherpe oppositie tegen Vermittl. theologen, die pantheïstisch zijn. Hij haat de Gereformeerden met een volkomen haat. Dit vergeven wij hem met Gereformeerde goedmoedigheid. Hij stelt tegenover de theologie der Phrase de theologie der Thatsache.

Orthodoxe dogmatici uit den tijd. Hodge (2 dln.), Philippi (8 'dln, ). tateren

14. Kerkgeschiedenis.

Kurtz gewoon.

He pp e. Gereformeerde Kenkgeschiedenis. Hij heet gereformeerd, maar is Arminiaan en Sociniaan; is niet op de hoogte.

Kurtz:1. H a n d b u c h der allgem. Kirch. Gesch. (groote). 2. Lebrbuch (2 kl. dln.). 3. Lehrbuch für höhere LehranstaUen. Niet voor theologen bedoeld, maar voor gymnasias­ten, enz.

15. S y m b o 1 i e k. Gereformeerde Confessie: Niemeyer, Syntagma Confessionum. Luthersche Confessies: Franoke, libri Symbolici ecclesiae lutheranae. R o o m s c h e Confessie. Goedkoopste editie: Concilie van Trente, Catechismus en Libri Symb. eccl.Cath. Göttingen 1846 2 dln. 8».

16. Con'tr over s. Naslaan gewoonlijk: Hoornbeek: Summa controversiarum (niet om te bestudeeren).

17. D o g m e n g e s c h i e d e n i s. S c h w e i z e r, 3e druk.

18. Practica. Zeschwitz. Systeem der pract. Theol. wel Luthersdh standpunt maar degelijk en niet te - tigeloovig. Leipzig 1876.

Voorts:

Bijbelsch Woordenboek (Moll Veth en Domela Nieuwenhuis). Bij allerlei ongeloovigheden veel wetenswaardigiheden. Beter: Duitsoh werk m den 2den „Biblisches Wörterbuoh" f 14 met platen. Gonver sationslexicon: Men kan met van alle dingen iets weten. Brockhaus geeft van alles (laatste ed. f 60 mooi gebonden; maar langs een zijweg door boekhandelaren f20). Catalogi voor f60, enzoovoorts.

Een nieuwe editie zal dezen doen dalen tot f 20.

De vorige f 10. Daarvoor een van f 6.

Toch zijn er veel dingen, waarover geen nieuwe ontdekkingen ziJn geschied en dus de oudste ed. even bruikbaar als de nieuwste. H e r z o g. Theol. Real-Encyclopaedie geb. over de f 100. De nieuwe editie minder goed dan de oude. De nieuwe bewerkers zijn minder orthodox. Kerkrecht: Voetius Polit. Eccl. 4 dln. 4°. Disputat. theologicae, 4 dln. 4°.

V i t r i n g a Doctrina Christiana 8 dln. 4°. Dit is niet voltooid. Blijven steken in den locus de Sacramento.

Vitringa is op heel wat punten in den wortel afwijkend. Hij heeft, hij elk hoofdstuk in de dogmatiek gevraagd naar de belangrijkste quaesties. Opinies van allerlei theologen, zelfs Grieken en Sectarissen. Het is een soort compendium historicum. Toch beantwoordt het niet aan de verwachting: een sacramenteel wateAoofd heeft 'het, want twee vole deelen - zijn aan de Sacramenten gewijd. Toch als men ze ziet, er beslag op leggen.

De Moor. Comm. perpetuus in Compendium Chr. religionis, van a Marck 8 dikke deelen. Niet de eigenlijke text. Deze is overgenomen van a Marcks compendium. Maar een geheele uiteenzetting van den stand 'der kwestie. Niet alleen historisch maar ook polemisch. Het is een boek om na te slaan.

In 'datzelfde genre: IJpey en Dermout: Geschiedenis der Ned. Herv. kerk, Dermout heeft er alleen maar zijn naam bijgezet. IJpey, een supranaturalist, heeft verbazend gewerkt. Het is een geschiedenis met aanteekeningen. Deze laatste zijn van hoog aanbelang: alle litteratuur over alle punten bijeenverzameld. De geschiedenis is niet zoo belangTJjk, zeer parth'dig.

Vos en R ei t sm a werkten de stof, door IJpey verzameld, slechts om.

Deze werken voor eigen studie:

Taf fijn. De waardigheid des Levens. Puriteinsch Etliisch standpunt der Gereformeerden.

Voor Ethiek: Casus Conscientiae van Am e si us en de werken van Perkins.

Comrie, Owen, Teelinck altijd aanbevelenswaardig, maar geen „fons"-werken. H o 1 ti u s, A p - pelius, enz.

Niet de quantiteit, de qualiteit geeft waarde aan een bibliotheek.

Langes Bibelwerk (niet voor de Acad. studie) een van de meest verspreide boeken op 'de wereld. 'tGeeït veel voor iemand, die preeken moet, malcen. Tekstcritiek, verschillende exegesen, homiletische aanwijzingen om iemand op ideeën te brengen. Dit is wel niet aan te bevelen, doch lerstaat menige goede aarmierkiag in. Over 't algemeen meer vernufligheden, die wel mooi schijnen, , maar geen voe'dsel inhouden voor de gemeente.

Bij dit belangrijke dO'Cument hopen we in het olgend nummer eenige kantteekeningen te maken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen