Het Koninkrijk des Geluks.

I.

Het blijft nog altijd dure roeping voor den christen acht te geven op de tee'fcenen der tijden.

Nieuwe tijden vragen van ons nieuwe orienteering ten opzichte van de geestelijke stroomingen.

Er stroomt echter niet veel tegenwoordig; het Hieeste is stilstaand water, vol drabbig bezinksel; 4a moerasda, mpen, die er uit opstijgen, zijn allesbehalve welriekend.

Het zijn wateren des doods, hoe zouden ze leven •n vruchtbaarheid kunnen brengen?

Als we ons oog richten op het zoefcai ein streven Tan den modernen mensch, dan 'blijkt het a-redijieuse element bij hem sterk overwegend, maar diep uit zijn ongetroost hart komen toch altijd weer reactie-verschijnseleii op; die kunnen hem zeer sterk den kant van zekere religieusiteit opdringen. De cultuur kweekt altijd behoefte aan cultus.

Daarom zien wij duizenden, die vervreemd zijn Tan de ware kennis van God, hun toevlucht zoeken, bij onzinnig bijgeloof, bij allerlei ijdele en valsche 4roomen van menschen.

Zoo wordt het Pantheon der aanbidding herbouwd voor elk ijdel idool van wetenschap en kunst. Allervvege staan de altaren opgericht, die wierook en wijn vragen voor de „goden dezer eeuw".

Zelden echter draagt zulk een altaar den naam ran een bepaald mensch.

Want hoezeer het type mensch, de mensch als soort, verheerlijkt wordt, men is niet zoo royaal met de heiligennimbus om het hoofd van een, sterfelijke, laat staan, dat men een naam van een mensch bijschrijft op de lijst der Olympiscihe goden. De simulacra, waarvoor de wereldi van nü zich buigt, vertoonen bijna nimmer persoonlijke, iadividuëele gelaatstrekken.

Tegenwoordig is er echter één altaar dat aan een bepaalden mensch is toegewajd, aan Krischnamurti, , dien zijn verdwaasde volgelingen als , ., de nieuwe .incarnatie van den Christus" beschouwen. Misschien krijgt Gandhi het tweede. Lenin blijft buiten beschou\ving. Zijn diviniseering is van .^nder allooi.

Het is mijn doel niet in deze artikelen ©en breedie verha.ndeling voor u te hoixden over 'dei dusgenaamde Orde van de Ster (in het Oosten), noch over de onbeduidende persoonlijkheid van Krischnamurti, den nieuwen „Messias"; evenmin wil ik met u een bezOiek brengen aan het Sterkamp te Ommen.

Maar ik wil met u een blik slaan in het evangelie van dezen „profeet", zooals hij het zelf beschreven heeft in zijn boek: „Het koninkrijk des geluks".

De kennismaking daarmee verdiept ons inzicht in den nood der wereld, en laat ons de armoede zien van duizenden, die gretig hunkeren naar geluk, en dwaas genoeg zijn om het bij den leugenprofeet Alcyone (zoo luidt zijn Indische naam) te zoeken, en, zich door zijn holle woordai een koninkijjk laten, voortooveren, waarin zij vrede zullen vinden-

Deze mensch getuigt van zichzelf: „Ik ben de bron die uw tuin voedt, o wereld, met da tranen van mijn ondervinding. Ik ben een welriekende bloem, die uw tuin siert, het glanspunt daarvan, het genot van uw hart. Vernietig het onkruid in uw tuin, O' wereld, en houd uw hart zuiver en sterk, want daar alleen kan ik groeien. Stel .geon slagboomen in den tuin van uw hart, o wereld, want bij beperking kwijn en-sterf - ik."

Dit zegt een mensch, een heiden, uit 'Vooi'-Indië, dit zegt hij in een zoogenaamd christelijk land; zijn evangelie is naar ^en mensch, hij spreekt de woorden der menschen; hij is van beneden, daarom buigen de menschen van beneden zoo gedlwee voor hem, en ^ijn zoo overvloedig met den wierook hunner bewondering.

De wereld van onzen tijd, vertegenwoordigd in den Ster orde-kring, is zeer in haar schik met deze „bron", deze „bloem", dit „glanspmit", dit „genot van haar hart". Wel ontbreken zelfs in de kringen dezer adepten de slagboom en niet, evenmin de beperkingen, waarop Krischnamurti doelde. Voor velen is deze zuivere bron wat troebel geworden; de bloem wat onwelriekend, het glanspunt wat verdoft.

Daarom staat de beursnoteering van dit hypermoderne artikel op de markt der coltureele goederen reeds niet hoog meer. Maar er is toch nog wel vraag naar.

Als men de geschriften van Krischnamurti aandachtig bestudeert, bemerkt men dat er één hoofdthema in is, dat telkens terugkeert: „het K.oninkrijk des Geluks".

Dit is dan ook de titel van zijn voornaamste werkje.

Die titel lokt den armen, vragensmoeden mensch van onzen tijd, die in weerwil van al ^ijn prachtig kennen en kunnen, zich hopeloos arm en' ongelukkig voelt, vredeloos en vreugdeloos.

Maar wee den dwaas^ die heil van deze nieuwe leer verwacht 1

Het koninkrijk des geluks is een zeepbel, die even opkleurt in glans, maar snel op den wind wegdrijft en bij de minste aanraking uiteenspat.

Dit koninkrijk zet zijn poorten wijd open voor de zoekers en strevers; het laat zijn gouden schijnsel vallen op de toegangswegen, maar zoodra een mensch er binnen wil ^aan, slaan de poorten voor hem dicht; de lampen worden alle gedoofd; de stilte van den dood beklemt den wachtende, op wiens kloppen niemand antwoordt.

Een ooganblik moge de luchtheveling bekoren, uit de verte gezien door de moede woestijnreizigers; begeerig strekken zij er de handen naar uit, maar hoe - ze zich reppen, het beeld verdwijnt; onder deze palmen zal geen vermoeide ooit rust of schaduw vinden, uit deze bron zal nimmer een aemechtige koele lafenis scheppen.

Maar het verschijnsel zelf blijft als symptoom belangrijk. We mogen het bij onze kennis van den geest dezer eeuw niet vorwaarloozen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen