„Mudje bij mudje"

Er is een tijd geweest waarin een Indische kerk niet „buitenlandsch" heeten mocht. Die goede tijd is voorbij. Vandaar dat we in deze rubriek iets willen vertellen over de dusgenaamde „Gereformeerde Kerken" in voormalig Nederlandsch Oost Indië. We citeeren uit het blad „Contact", - „Kerkblad voor de Gereformeerde Kerken" (niet te verwarren met het blad dat met de werkelijke Gereformeerde Kerken in Nederland verband houdt). Redactie: A. Algra, Ds J. I. Oranje, ds A. Pos, dr J. Verkuyl. We lezen daarin een en ander over „de 2e synode van de Geref, Kerken van Indonesië, gehouden 4—6 Juli te Semarang". Wat met „Geref. Kerken" bedoeld wordt is wel duidelijk.

Op die synode was ds Smit — vrijzinnig — aanwezig als vertegenwoordiger van de „Protestantsche ^er meente" te Semarang en ds Spoor — barthiaan — als representant van den Synoderaad (!) der Protestantsche Kerk (enkelvoud) van West Indonesië. Mudje bij mudje dus.

Belangrijk is de met slechts drie stemmen tegen (alle adviseerende leden stemden vóór) aanvaarde conclusies inzake „oecumenische organisatie" (zooals dat, ongelukkig genoeg, heet, want de inrichting van de kerken, naar onze K.O., is al oecumenisch). Beter verstaan worden we, als we zeggen: 't liep over den Wereldraad der Kerken. De conclusies luiden:

De synode van de Geref. Kerken lu Indonesië, de 6de Juli In vergadering bijeen te Semarang,

overtuigd van haar oecumenische roeping op grond van het gebed en het gebod van Christus,

en In meerderheid ook overtuigd van de wenselijkheid van aansluiting onzer kerken bij de Wereldraad van Kerken,

omdat, ondanks all© bezwaren, die tegen deze aansluiting zouden kunnen worden ingebracht, de Wereldraad in de huidige omstandigheden toch voor onze kerken een geëigende ontmoetingsplaats is, waar wij tezamin met de Javaanse en Chinese kerken, die reeds in principe tot aansluiting hebben besloten, kunnen samenspreken met onze broeders en zusters over de gehele wereld, met wie wij ons in Christus verbonden weten en van wie wij toch kerkelijk gescheiden leven,

tevens echter overtuigd van de noodzakelijkheid de band te bewaren met onze Geref. zusterkerken, met wie wij op de Geref. Oecum. synode van Amsterdam in 1949 besloten hebben, ons met een schrijven te wenden tot de Raad van Kerken in Nederland, waarin onze bezwaren t. a. v. de Wereldraad zijn uiteengezet, alvorens een definitief advies te geven aan de op deze Oec. Synode vertegenwoordigde kerken, besluit:

a. tot deze aansluiting niet over te gaan, vóórdat op de volgende Geref. Oec. Synode deze zaak mede n.a.v. het antwoord van de Raad van Kerken nogmaals ernstig is onderzocht;

b, In de tussentijd bij onze Geref. zusterkerken rekenschap af te leggen van onze overtuiging in dezen, om op deze wijze mede te werken aan een gemeenschappelijk, schriftuurlijk verantwoord besluit, dat in overeenstemming is met de grote verantwoordelijkheid, die wij hebben t.a.v. onze oecumenische roeping, met name In deze tijd.

Men ziet dus uit welken hoek de wind waait. „Met groote instemming" werd besloten een telegram te zenden aan den heer SoekEimo:

„De öeref. Kerken In Indonesië In haar synodale verigaderlng te Semarang bijeen, bidden Uwe Excellentie voor Uw arbeid Gods steun en kracht toe. Zij hopen ook, dat onder Uw leiding Indonesië in elk opzicht tot rijke bloei mag komen".

Van beteekenis is ook de kwestie der „samenwerking" met de z.g. Protestantsclie gemeente. Reeds sedert 1946 houdt men met deze instelling, die allerlei modernen, barthianen, P.v.d.A.-menschen herbergt, gemeenschappelijk godsdienstoefeningen. In comité's is besloten als volgt:

De synode, gelezen het schrijven van de kerkeraad van de Geref. Kerk te Makassar,

gehoord de toelichting daarop door de afgevaardlg'le van de kerk van Makassar, Ds Ringnalda,

besluit de samenwerking met de Prot. gemeente te Makassar, zoals door de kerkeraad van de Geref. kerk te Makassar is voorgesteld,

voorlopig goed te keuren, totdat op de volgende synode hierover nader zal worden beslist.

Met algemeene stemmen is het „vrouwenkiesrecht" aangenomen; er waren geen zusters bij het besluit aanwezig. „De synode stelde deze bescheidenheid op hoogen prijs", zegt een officieus verslag. Inzake de gezangen wordt ook op uitbreiding gezonnen; men schijnt het gevaar van domineeren (van gezangen en psalmen) te zien als een kwestie van getal (wij denken er anders over). We lezen:

Ds Leene vraagt, of de synode zich over de aanvulling van de gezangen nader wil uitspreken. Het is de bedoeltng, dat de gezangen niet zullen domineren over de psalmen. Een getal van ongeveer 100 gezangen wordt genoemd.

Die samenwerking inzake de godsdienstoefening gaat al zéér ver. Makassar meldt officieel:

MAKASSAH.

Alle kerkdiensten, behalve de Avondmaaldlensten, gezamenlijk met de Protest. Gemeente en onder verantwoording van beide kerkeraden.

En Tomohon — waar onderscheiden gezinnen wonen — meldt:

Preeklezen: elke tweede Zondag van de maand ten huize van één der kringleden. Gecombineerde Kringvergadering met alle Protestanten: Elke laatste Zaterdag in de maand.

Ook over de synode der Javaansche kerken (te Poerwokerto) ontvangen we berichten. In hoeverre „alleen kerkelijke zaken" in bespreking komen? We lezen:

De synode besloot een stichting in het leven te roe-•pen, die zich met de problemen van sociaal-economische opbouw zal bezig houden. Deze stichting zal na haar oprichting geheel op zichzelf staan. In verband daarmee besloot de synode aan de Commissie van Wederopbouw te vragen Drs H. Baas als sociaal-economisch adviseur ter beschikking te stellen.

En inzake den Wereldraad:

De aansluiting van de kerken van Midden-Java aan de wereldraad van kerken werd op deze synode officieel vastgesteld door de aanvaarding van de te dier zake gevoerde correspondentie.

Inzake predikanten voor „allerlei" dienst:

De vroegere predikant van de kerk van Bandimg, thans te Overveen, Ds Pijn van Draat, nam het beroep aan om missionair predikant te worden onder de Indonesische en Chinese studenten aan de universiteiten en hogescholen in Nederland.

Ds Honig die thans dit werk doet hoopt in 1951 als jeugdpredikant naar Indonesië te komen en zal gedurende enige maanden zijn opvolger Inwerken in zijn nieuwe taak. Het zal allen die de vroegere Bandungse pastor kennen verheugen dat hij, die voor Indonesië afgekeurd werd, in Nederland op deze wijze zijn liefde voor dit land en volk en zijn missionair roepingsbesef kan uiten.

Over „een nieuw type zëölöing" lezen we volgend nieuwsbericht:

De Protestantse zendelingen, die de laatste tijd vanuit de Verenigde Staten naar de zendingsvelden worden uitgezonden, zijn veeleer onderwijzers of specialisten in een of ander vak dan predikers, zo wordt opgemerkt in een rapport dat Is uitgegeven door de Foreign Missions Conference of North America (een permanent zendingslichaam - Red.). Het verslag schrijft dit verschijnsel toe aan de belangstelling die van kerkelijke zijde wordt getoond voor het Vier-punten programma van president Truman, hetwelk de ontwikkeling beoogt van achterlijke gebieden, en aan de noodzaak om de technische kennis ook te gebruiken op de zendingsvelden.

De grootste toename van specialisten in de zendingsarbeid in de jaren 1947—'48 vindt men onder de onderwijsleerkrachten, welke van 192 op 294 kwamen. Specialisten op landbouwgebied kwamen van 7 op 17, medici van 124 op 130. Alleen al in Japan is het aantal zendingsleerkrachten gestegen van 8 in 1946 tot 103 in 1948.

Een toenemend aantal zendelingen van thans heeft een universitaire opleiding genoten. Het aantal predikanten onder de zendingsarbeiders neemt af: in 1947 - 237, in 1948 - 175.

Wat Karl Earth betreft:

Hja Ehrenburg, die bekend Is door het schreven van vele propagandageschriften voor de Sovjet-Unie heeft een dezer dagen getracht de handtekening van Pro-, fessor Karl Earth te verkrijgen voor de ondertekening van de Moskouse „Vredesresolutie". Professor Barth heeft evenwel geweigerd dit te doen; Van Sovjet zijde z s s had men er vast op gerekend ook de naam van Karl Earth onder de vredesverklarlng te kunnen opnemen.

De motiveering — die alles beslist — is helaas niet gegeven.

Inzake den „Wereldraad" der Kerken was men —• zie boven •— nog wel voorzichtig. Toch wordt alvast in vergoeilijkenden zin erover geschreven. Men leze:

In een toespraak welke door de secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken werd gehouden tijdens de bijeenkomst van het Centrale Comité van de Raad zeide hij, dat „de Wereldraad van Kerken alle mogelijke gelegenheden moet benutten om in contact te blijven met de Christenen achter het IJzeren Gordijn". De Christenen in de cominunistische landen lopen gevaar vergeten te worden, zo vervolgde hij, juist op een ogenblik dat zij gewikkeld zijn in een geweldige geestelijke strijd en op harde, maar wonderlijke wijze een les leren, die tot verrijking kan dienen van de gehele Christenheid.

Dr Visser 't Hooft drong er op aan om de mannen en vrouwen in het gebed te gedenken, die het slachtoffer zijn geworden van de pogingen van totalitaire zijde om de stem der Kerk tot zwijgen te brengen en ook de kerkelijke leiders, die trouw blijven afin de Christelijke zaak en die strijden tegen het atheïsme in zgn verschillende vormen.

Deze leiders worden vaak verkeerd begrepen omdat hun sociale en politieke beslissingen verschillen van die, welke door de meeste Christenen in het Westen worden genomen. Dr Visser 't Hooft sprak de afkeuring uit van de Wereldraad over die leiders van Kerken, die geestelijke en zedelijke verwarring stichten doordat zij proberen hun Christendom aan te passen aan wereldse ja zelfs anti-Christelijke of totalitaire ideologieën. Hij vervolgde, dat de Wereldraad wat zijn leer betreft beschuldigd wordt van fundamentalisme en modernisme; wat irijn politiek aangaat heeft men hem zowel een handlanger van het kapitalisme als van het communisme genoemd. Daarom moeten alle gelegenheden worden aangegrepen om „deze verkeerde indrukken recht te zetten"; de doelstellingen van de Raad moeten op een dergelijke wijze worden duidelijk gemaakt dat er bij niemand meer plaats behoeft te zijn voor wanbegrip, behalve dan bij diegenen, die verblind zijn door vooroordeel.

Het doel van de Wereldraad moet op zodanige wijze worden aangegeven, dat de verkeerde voorstelling, als zou de Wereldraad een superkerk zijn of dat willen worden, voor altijd uitgesloten is. Verder waarschuwde Dr Visser 't Hooft tegen de misleidende term , , wereldkerk", welke reeds zo veel verwarring heeft gesticht,

In vele kringen, ook in kerkelijke kringen, wordt het onderscheid tussen de taak van de Kerk en de taaK van de Overheid wel eens vergeten. In alle politieke en sociale situaties is er heden ten dage een grote verleiding om de boodschap van de Kerk pasklaar te maken voor de heersende politieke en ideologische stromingen. De Wereldraad • moet in deze chaos van meningen zijn weg vinden en moet er naar streven om alleen de stem van de Heer der Kerk te laten horen.

Het zou verraad betekenen aan zijn diepste wezen indien de Raad zich op politiek terrein zou begeven. Niet omdat hij bang is zich te compromiteren, maar omdat hij zich gebonden weet aan de zaak van Christus, die alle menselijke dingen te boven gaat en universeler is dan alle menselijke belangen.

Het criterium is uiteindelijk dit, of de arbeid van de Wereldraad van genoeg overtuigingskracht bezield is zodat de wereld, de heidense wereld van thans duidelijker zal zien dat er redding is uit de mierenhoop van de totale Staat en de wanhoop van de grenzeloze zelfzucht.

In een wereld, waar het menselijk leven geheel en al door politieke en sociale voorwaarden gevormd wordt, moeten wij ter wille van God en van de mensen ons bezighouden met de grote sociale problemen van onze tijd. Daarom behouden de Kerken zich het recht voor het Woord Gods aan alle volken en alle regeringsstelsels te verkondigen. Zij willen onafhankelijk van de staatsvorm, Vi^aarin zij leven met elkander in nauwe gemeenschap blijven, zo besloot Dr Visser 't Hooft.

Dit naief humanistisch uit den Wereldraad gestunel is ook opmerkeUjk:

Het Centrale Comité veroordeelde de moderne "oorlogsmethoden en verklaarde dat daardoor geweld en vernietiging een dergelijke omvang aannemen, dat de fundamenten van recht en cultuur gevaar lopen.

Het is daarom van het hoogste belang dat zij bij internationale overeenkomst verboden worden en „wij begroeten iedere oprechte poging, die daartoe wordt aangewend".

Het zogenaamde „Stockholmse manifest" moet eerder gezien worden als een propagandamiddel dan als een oprechte poging om de vrede te bewaren.

Het Comité verklaarde voorts, dat „wij de vrede moeten bevorderen door het onderling vertrouwen aan te kweken en door ons meer te laten leiden door morele principes

Wij zien het oordeel en de waarschuwing Gods in datgene wat thans geschiedt".

Als Christenen moeten wij luisteren naar het woord, dat „wij de tijd uitkopen, omdat de tijden boos zijn". „Wij moeten elkander bemoedigen om de lasten te dragen en de taak op ons te nemen, die ons thans gesteld wordt, in het geloof aan Hem die trouw blijft. Wanneer onze kracht niet toereikend is, moeten wfl het overlaten aan Hem, die macht heeft en die heerst over alle menselijk handelen".

Conclusie moet o.i. helaas zijn, dat langzaam maar eker de „mudje-bij-mudje-geest" infiltreert; de weertanden zijn eigenlijk weg; 't is alleen maar: niet te nel den (voorloopig nog) extrémistischen kant uit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen