Een twist in 1704.

III.

Zooals wij gezien hebben, was de magistraat van Sluis zeer ontevreden over den onwil van Ds. Hattinga, om te zeggen wat hij op den kansel bedoeld had, en werd hem aangezegd, dat hem de verhuizmgskosten (Ds. Hattinga was nog slechts korten tjid te Slms) van 200 gulden niet zouden uitbetaald worden, eer hij aan den wensch des magistraats had - voldaan. Eyenmm zouden hem de ƒ 200, welke de stad Sluis aan

zijn jaarlijksch Iractement had gevoegd, geworden.

Met deze dreiging niet tevreden, verschenen op zekeren dag, dat de kerkeraad bijeen was, een tweetal leden van den magistraat in de kerkelijke vergadering, klaagden '^''^I , ? *"'oga en eischten terstond zitting nevens de ouderlingen en diakenen, om over de door hen ingebrachte beschuldigingen vonnis, te vellen. Dit was niet naar den zin van Hattinga en de zijnen. Zij haastten zich dus om te protesteeren tegen hetgeen zij eene inbreuk op de rechten der kerk noemden. De afgevaardigden stonden op hun eisch en spraken harde woorden, die met niet minder harde van de zijde van Hattinga en zijn aanhang beantwoord werden.

»Wat hebt gij in deze vergadering te doen? Gaat daar uit!" roept de diaken Omwegen, zijn toorn niet langer meester.

»Gaat er uit!" schreeuwt een ander. Zoo duurt het eenigen tijd, totdat de commissarissen der overheid, ziende dat zij niet vorderden, heengingen, den achterblijvenden toeroepende:

»Ge zult wel meer van ons hooren." Des anderen daags, te 8 uur in den morgen, rent de stadsbode door de stad om burgemeesters en schepenen tot een buitengewone vergadering bgeen te roepen. Allen zijn tegenwoordig. De tegenstanders van Hattinga weten, waarom zij komen moeten, de anderen niet. Ze zullen het echter spoedig weten.

Een der afgevaardigden van den vorigen avond beklaagt zich, dat zij door den kerkeraad oneerbiedig bejegend zijn. »Injurieuse bejegeningen hebben we ondergaan, " zegt hij, »met name de diakenen De Koning en Johannes Omwegen hebben ons onheusch behandeld. Wij eischen straf voor hen." De magistraat toont in zijne meerderheid zich zeer ontevreden over het gebeurde in den kerkeraad en veroordeelt de beide genoemde diakenen tot een boete van 25 gulden, en openlijke betuiging van leedwezen voor de burgemeesters. Terstond worden eenige rakkers of agenten van politie gezonden, om den veroordeelden hun vonnis aan te zeggen en hen tegelijk in gijzeling te brengen, totdat zij aan beide eischen voldaan hebben.

't Is lichtelijk te begrijpen, dat de gegijzelden lang niet vriendelijk zagen, toen zij door de handlangers des ma­ gistraats werden gegrepen, uit hun huis gesleept en naar de gevangenis gebracht. Doch niet alleen zij, maar ook het volk was over zoo willekeurige handeling zeer ontsticht. Het liep te hoop en nam een dreigende houding aan. De regeering voelde, dat zij gevaar liep. Daarom trad zij met kracht op. Een timmerman, die uitriep: »'t Is schande, zooals Ds. Hattinga en de zijnen behandeld worden!", werd aangezegd, dat hij van de stad niets meer te doen zou krijgen. Een notaris, die in de kerkeraadsvergadering het eerst geprotesteerd had tegen het verschijnen en 't zitting nemen der afgevaardigden van de regeering, kreeg zijn ontslag thuis uit zijn procureurs ambt. En zoo kreeg ieder, die voor Ds. Hattinga en de beide gevangengenomen diakenen getuigd hadden, zijn deel van de gestrengheid der burgemeesters. Aldus werd de burgerij bevreesd gemaakt. Niemand durfde meer getuigen voor de veroordeelden.

Doch hoewel de magistraat overwinnaar gebleven was, voelde hij, dat hij niet lang den toestand beheerschen zou, zoo hij niet beproefde de zaak in het rechte spoor terug te leiden. Hiervoor wist hij geen beter middel dan de hulp der classis van Walcheren in te roepen.

Den 4en Juni 1704 zijn de broeders dezer classis samen. In hun midden zit Ds. Hattinga, die al aan dezen en genen zijner ambtgenooten medegedeeld heeft, wat hem overkomen is. In de vergadering heeft hij echter nog niet gesproken, want zijn tweede medeafgevaardigde — de een is een diaken, de afwezige een ouderling — is nog niet gekomen. Des anderen daags is deze er nog niet, daarom begint hij te gewagen van de ongemakken te Sluis met Ds. Van Leeuwen en het beleggen van een Collegium Qualifacatum tegen verscheidene protestatum des kerkeraads in. »De Kerkeraad", zoo gaat Hattinga voort »heeft al gedaan, " wat hij kon, om de zaak uit te maken. Vergeefs. Gunt ons nu, broeders, afgevaardigden der classis, om de zwarigheden weg te nemen en de

rechten des kerkeraads te helpen mainteneeren". »Dit laatste wenschen wij ook", zegt Ds. Arnoldi van Sluis, »mits de gedeputeerden vredelievende mannen zijn." Ook de magistraat heeft het verzoek gedaan om afgevaardigden tot wegneming dezer moeielijkheden. De classis staat dit verzoek toe en legt den predikanten Huigens, Schorer, Duivelaar en Amys op, te doen wat tot verzoening leiden kan. Ook moeten zij Ds. Van Leeuwen's prediking onderzoeken. »Daar protesteer ik tegen, " schreeuwt Ds. Van Leeuwen ; »op mijne leer is niets aan te merken; ik tart iedereen, die het tegendeel beweert,

dit te bewijzen!'' Men laat het hem zeggen, en handhaaft het genomen besluit.

Eenige dagen later ontmoeten wij de afgevaardigden der classis op het schip, dat hen overzet van' Vlissingen

naar Breskens. Daar gaan zij in den wagen. Reeds hebben zij een deel der reis afgelegd, onder elkander pratende, toen eindelijk een hunner voorstelt, om te beproeven met de medereizigers te sj^reken over geestelijke dingen. Dit geschiedt.

DE GAAY FORTMAN,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen