Uit de Pers.

Met het oog op den afval van het geloof, die in de Vrije Schotsche kerk openbaar wierd, schreef de N. Prov, Gron.:

De Vrije Schotsche Kerk, gewoonlijk op het vaste land aangemerkt als gezond in de leer, heeft tot hoog ' leeraar aan hare theologische school benoemd, den bekenden voorvechter van het Duitsche criticisme en geestverwant van Robertson-Smith, Dr. Dods tot hiertoe predikant te Glasgow.

Door deze benoeming' keert deze Kerk op hare schreden terug, daar zij enkele jaren geleden Robert son Smith, omdat hij een aanhanger van de Wellhausecsche Bijbelkritiek was, als hoogleeraar ontsloeg.

Deze nieuwe benoeming in vroeger afgekeurden geest, wordt nu door sommigen hier te lande aange voerd, als een bewijs, dat zuivere toestanden in het lieden bij een Kerk niet waarborgen voor zuivere toestanden in de toekomst. Iets dat op zich zelfzeker onbetwistbaar is. .

Maar als dit moet beteekenen •« wat men gemak, keiijk tusschen de regels bespeurt — dat Doleerende. en andere Kerken, die nu zuiver zijn in de leer, spoedig door allerlei ketterijen kunnen worden bedorven, dan achten we de les die men uit de Schotsche hoog leeraarsbenoeraing trekt, geheel verkeerd.

Dat er ketterij in den boezem eener Kerk ontstond, is nooit een bewijs geweest, dat die Kerk niet deugde Het kan dit zelfs niet bewijzen, want de ketterij, die wat haar wezen betreft nooit bestaan kan zonder dat een diefstal aan de waarheid zij gepleegd, komt nooit builen, maar altijd in de Kerk zelf op Buiten de Kerk zijn wel allerlei meeningen op godsdienstig gebied mogelijk maar is ketternij ondankbaar.

Geen Kerk dus, zelfs de zuiverste niet, of zij staat ten allen tijde voor ketterijen bloot .Wat men Apostolische Kerk, de kerk uit de eerste jaren van het Chris tendom, noemt, is zelfs aan dit gevaar niet ontkomen.

Maar daarom bewijst ook het niet aanwezig zijn van ketterijen niet voor de zuiverheid van eenige kerk, maar de vraag welke houding zij aanneemt tegenover de ketterij, zoodra die in haren boezem openbaar wordt.

Het gezonde lichaam reageert tegen de ingedrongen ziektestof en drijft die uit.

Zoo ook de kerk die .niiver is in de belijdenis, 7A\ handhaaaft de waarheid tegenover de dwaling en ontzegt de laatste recht van bestaan. Daarbuiten mag de dwaling voortwoekeren zooveel ze wil, van het grondgebied der kerk moet zij rusteloos worden verdreven.

Aan dezen m.aatstaf gemeten bewijst de benoesnlng van Dr. Dods wel dat er dwaling is in de Vrije Schotsche Kerk, en zelfs dat er oogenblikkelijk een meerderheid te vinden is om deze dwaling op het kussen te helpen, maar nog geenszins dat de Kerk als zoodanig in onzuiveren toestand verkeert.

Dit zal eerst uit het proces dat door deze benoe ming ontstaat kunnen blijken

Handhaaft de kerk officieel den dwalenden hoogleeraar en herroept zij dientengevolge wat zij vroeger ten aanzien van Robertson Smith heeft gedaan dan zal men recht hebben te concludoeren, dat de onzuivere toestand de overhand heeft.

Zoo niet, dan zal blijken dat de Kerk van Knox Mellville Chalmers en Guthrie ook door de onge loofskritiek uit Duitschland nog niet uit hare voegen is gescheurd.

Ketterij is dus kerkrechtelijk gesproken niet het bewijs dat een Kerk de waarheid kwijt is. maar de toetsteen waaraan blijkt of zij met de waarheid nog wil staan of vallen.

Dit is volkomen waar.

Slechts dient de zaak nog iets dieper opgevat.

Indien de Free Scotch Church niet het collegiale kerkstelsel had aangenomen, maar het oude Gereformeerde kerkrecht gehandhaafd had, en indien ze in den geest onzer vaderen meer nadruk had gelegd op de belijdenis en iets minder op het Christelijk sentiment van het Methodisme, zou thans dit kwaad niet zulke afmetingen kunnen aannemen.

Dr. Beggs hield het door de macht zijner persoonlijkheid nog lang tegen. Maar thans is het niet te stuiten. En evenals alle kerken van dit maaksel, zal ook de Ftee Scotch Church steeds verder afdolen van het ons overgeleverd allerheiligst geloof.

Wie in Schotland geen vreemdeling is, kan dit profeteeren.

De Celtische Highlands zijn tot zwijgen gebracht. Het Low-land is thans meester van de kerk. De mannen van den ouden stempel zijn conservatieven, die wel goed willen, maar niets uitvoeren; en de partij die het geloof

aanrandt, is zeer actief. Had men de autonomie der plaatselijke kerken geëerbiedigd en aan de dienaren des Woords universitair onderwijs gegeven, de zaken zouden heel anders staan. Maar thans met de ^Theologische school" en een centrale be-

stuursregeling is er o. i. geen hope meer. Zoo er geen wonderen geschieden, is deze kerk weg.

In de Bazuin no. 37 schrijft de heer docent De Cock nu weer in gansch tegenovergestelden geest.

Dat vereeniging van 'alle Gereformeerden in den lande, van den beginne af, doel is geweest en dit ook nog is, kan door niemand betwijfeld worden, die aan de doleerende broeders of aan hunne leiders niet alle oprechtheid en waarheidsliefde durft of wil ontzeggen Elke twijfel aan de oprechtheid der bedoeling in dezen is niet alleen niet gerechtvaardigd, maar zou de broeders als geheel karakterloozen teekenen.

Ik heb dan ook nog nooit iemand ontmoet die de gedachte uitte dat de leus niet waarlijk gemeend was.

Uitnemend.

Hadden we deze woorden voor ons gehad, toen ons vorig nummer ter perse ging, we zouden niet van afbreken van den persoonlijken band gesproken hebben. Dit vervalt thans weer; al is schrijver dezes vastelijk besloten, geen persoonlijken band voortaan meer te erkennen met broederen, die hun verdachtmaking van zijn oprechtheid drijven. Zulke mannen hebben hun doen dan voor God te verantwoorden, maar missen het recht, daarna nog een persoonlijk vriendschappelijken toon tegen hem aan te slaan, of van hem te verwachten. De critiek is vrij, en hij allerminst maakt op die vrijheid inbreuk. Maar publicisten, die publiekelijk zijn karakter aanranden, moeten niet straks onder vier oogen of in klein comité de allures van vriendschap aannemen. Zulk een houding is »onwaar." Doch juist daarom moet na bovenstaande duidelijke verklaring, de toepassing van dezen regel op Doe. De Cock, die geheel rustte op zijn eerste artikel, thans op grond van zijn tweede artikel teruggenomen.

Voorts schrijft hij:

De Heraut van den aosten Juli j 1. geeft een "kijkje" op die geschiedenis en wel een »kijkje" waardoor op het vereenigingsplan een licht wordt geworpen, waardoor de vereeniging zooals die gewild wordt, voor de Christelijke Gereformeerden onmogelijk wordt en ook de Doleerenden geene vereeniging mogen willen, tenzij dan dat de Chr Gereformeerden kunnen besluiten met pak en zak over te stappen.

Tot in de diepste diepte mijner ziel betreur ik het dat de zaak staat zoo als zij staat. Maar nu ze een maal is zooals zij is, is het dan ook onze roeping haar te beschouwen zooals het kijkje van Dr. K. ons haar te aanschouwen geeft.

En dan is het ie boven allen twijfel verheven, dat afscheiding van de Hervormde kerk en het stichten van een andere kerk geheel verkeerd is.

De Chr. Geref. kerk is een bijkerk of eene tegenkerk en elke bij-of tegenkerk is als zoodanig geoor deeld.

De fout die in de afscheiding is begaan om een bijkerk te stichten moet hersteld worden.

En die herstelling is mogelijk, doch zij is alleen mogelijk door vereeniging met de Doleerenden. Zij (de Doleerenden) hebben deze fout vermeden, dewijl zij zich niet afscheidden maar bleven in de Hervormde kerk. Zij toch scheidden zich niet af maarzij reformeerden de plaatselijke gemeente. Geheel de Hervormde gemeente te Amsterdam D. V. werd gereformeerd; voor die gemeente werd de Dordsche Kerkorde weer aanvaard en de 175000 leden staan thans allen onder het toezicht en bestuur van den Kerkeraad der Doleerenden! En zoo is het ook op alle andere plaatsen, waar een Doleerende Kerkeraad is

Hiervan kan alleen gezegd, dat de geachte schrijver zich een voorstelling van onze denkbeelden maakt, die met onze werkelijke denkbeelden in onverzoelijken strijd is.

Daar intusschen binnen enkele dagen een vlugschrift van de hand van onzen hoofdredacteur verschijnt, waarin de geheele quaestie va.n Separatie en Doleantie uiteengezet is, kan hier thans gevoeglijk over gezwegen.

KUYPKR.

De deputaten, door de Voorloopige Synode van Leeuwarden aangewezen voor de ondersteuning der hulpbehoevende kerken, brengen ter kennis der kerken, dat zij eene circulaire hebben verzonden, houdende verzoek, dat:

1. tenminste tweemaal 'sjaars in elke kerk eene collecte voor de hulpbehoevende kerken worde gehouden;

2. uit hoofde van den nood waarin eenige kerken verkeeren, ten spoedigste eene collecte worde gehouden, en het bedrag daarvan opgezonden aan den ondergeteekende, Mr. A. W. van Beeck Calkoen te Utrecht, vöór I Decemher e.k; alzoo voortaan geene afzonderlijke giften meer aan de kerken worden verzonden.

De Synode heeft bepaald, dat de aanvragen om ondersteuning van hulpbehoevcBde kerken moeten geschieden door tusschenkomst der betrokkene dassen, en dat deze zich wenden tot de deputaten, samengesteld als volgt:

Ds. K. K. VETHAKE te Arnhem. Voorz.

' W. HovY te Amsterdam.

Mr. A. W. VAN BEECK. CALKOEN te Utrecht,

Secretaris-Penningmeester.

Utrecht, 8 Sept. 1890.

Verslag van de particuliere Synode van Ned. Ger. Keiken in de provincie Zuid-Holland gehouden te Rotterdam op Donderdag II Sept. 1890.

Te kwartier over tienen opent Ds. Lion Cachet namens de kerk van Rotterdam de vergadering; hij leest Joh. 15 en gaat voorin het gebed. Het Moderamen wordt samengesteld als volgt Ds. J. C. Sikkel, praes.; Ds. A van Veelo assessor; Ds. C. W. J. van Lummel scriba. De vergadering besluit, op verzoek daartoe, de kerkeraadsleden van Rotterdam ter bijwoning toe te laten.

Naar aanleiding van een schrijven namens de redactie der Z.-H. Kerkbode besluit de vergadering dat alle officieele berichten en mededeelingen van haar of hare deputaten zullen worden toegezonden ter plaatsing aan de Heraut, de Hoop en de Z.-H. Kerkbode. Op een schrijven van de voorloopige Synode worden benoemd tot deputaten de broeders Sikkel, Van Veelo en Van Lummel om bij de kerk van Rotterdam te informeeren, welke hulp deze kerk tijdens de afwezigheid van Ds. Lion Cachet behoeft en om aan die kerk een voorstel aan te bieden ter voorziening in die moeilijkheid.

Als commissie voor de regeling der kosten van de eerstvolgende Synode worden aangewezen de broeders H. H. Veder, P. Goudappel en G. F. W. Herngreen. De dassen dezer provincie zullen in die kosten bijdragen: Rotterdam-Brielle 40, 's-Gravenhage-Gouda 30, Leiden 20 en Dordrecbt 10 pCt.

De Synode dringt er voorts bij de classes op aan, dat zij er voor waken, dat in de kerken dezer provincie niemand als oefenaar optrede, dan wie acte van toelating van eenige classis van Gereiormeerde kerken kan toonen.

Als deput. Synodi, bedoeld in Art. 49, worden aangewezen de broeders Vlug, Van Veelo, Fernhout en Sikkel.

De volgende prov. Synode zal bijeenkomen te Leiden, den tweeden Donderdag van de maand Juli 1891 en wordt de kerk van Leiden als roepende kerk aangewezen.

Na rondvraag sluit de voorzitter met dankzegging.

C. W. J. VAN LUMMEL,

scriba.

Vergadering der gecomb. classis Gouda— 's Gravenhage op 3 Sept. 1890.

Namens de roepende kerk wordt de vergadering geopend door den consulent Ds. Osinga met het lezen van Gods Woord en gebed.

Het onderzoek der credentiebrieven wordt opgedragen aan Ds. Brouwer en Br. Goudappel.

Tot voorzitter wordt aangewezen Ds. v. Lummel en tot scriba Ds. Brouwer.

Na lezing en vaststelling der notulen van de vorige vergadering, wordt verslag uitgebracht door de commissie tot onderzoek der credentiebrieven. Naar aanleiding van dien der deputaten van de kerk van 's Gravenhage, wordt gesproken over de wijze van afvaardiging door de kerken in groote steden, waar meerdere dienaars des Woords zijn. Aan bedoelde kerken wordt toegestaan, evenveel ouderlingen af te vaardigen met keurstemmen als predikanten.

De classis verkiest tot haar actuarius Ds. Brouwer van Naaldwijk.

Het onderzoek van Br. de Jong doet de vergadering besluiten genoemden broeder te verzoeken op de eerstvolgende vergadering een vooraf schriftelijk opgestelde oefening voor te dragen. De voorz. herinnert hem, dat niemand zonder verlof van de classis in de kerken mag optreden en verzoekt hem zich aan dezen regel te onderwerpen.

. Naar de prov. Synode van Z.-HoUand worden afgevaardigd de pred. Sikkel en v. Lummel en de ouderl. Goudappel en Scherpenzeel. Ds. Osinga wordt tot secundus van de pred. en br. Noteboom tot secundus van de ouderl. aangewezen.

Langdurig en ernstig wordt gesproken over de handeling van den kerkeraad van Nieuw erkerk a/d IJsel ten opzichte van Ds. de Mol Moncourt met dit gelukkig gevolg, dat al de br. kerkeraadsleden eenstemmig zijn in de erkenning, dat zij in dezen hebben gedwaald. Het was de bedoeling van den kerkeraad geweest een zacht tuchtmiddel te gebruiken om Ds. de M. M. te bewegen naar Nieuwerkerk terug te keeren, doch men zag nu in, dat dit middel ongeoorloofd is en tegen de Dordsche K. O. inging. De provisioneele schorsing werd opgeheven.

De quaestor doet vervolgens verslag.

De vacatuur-beurten worden geregeld.

Een buitengewone vergadering wordt noodig geacht en besloten die te houden op 14 Oct. te Gouda.

Wordt besloten, dat de leden eener Ned. Ger. kerk, die zich metterwoon in Rijswijk vestigen zich zullen stellen onder opzicht en tucht van de kerk van Voorburg. De kerk van Naaldwijk zal de volg. vergadering bijeenroepen.

Na de behandeling van enkele andere punten wordt de vergadering gesloten. Ds. v. Lummel gaat voor in dankzegging.

Namens hoveng. classis.

J BROUWER,

h. f. actuaris.

De beschikbare ruimte noopt ons eenige betichten tot de volgende tveek te laten liggen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen