Buitenland.

Frankrijk. Strijd over het bezetten van leerstoelen aan de faculteit te Montauban. Scheuring in de Evangelische partij. Naar aanleiding van de anarchistische wanbedrijven. H o uding van eenige bisschoppen tegenover de regeering. Conferences'dialoguées.

Nog steeds duurt de strijd in de Fransch-Gereformeerde kerk over het bezetten van eenige leerstoelen aan de hoogeschool te Montauban, voort. Ook schijnt er tengevolge van dien strijd een splitsing in de z.g. Evangelische partij te zullen komen. Althans twee z. g. Evangelische of orthodoxen, nl. de heeren H. Bois en F. Leenhardt, hebben zich voor denzelfden zetel candidaat gesteld. Zeer vreemd is het voor ons Nederlanders de circulaires te lezen waarin deze heeren zichzelven aanbevelen bij de kerkeraden der Gereformeerde keiken om in aanmerking te Komen voor den leerstoel van de philosophie en de wetenschappen. De kerkeraden hebben toch het recht om de personen die zij voor het hoogleeraarschap geschikt oordeelen, den minister voor te dragen. En nu dingen onderscheidene candidaten om de aanbeveling der kerkeraden, terwijl openlijk in de Fransche bladen omtrent het wetenschappelijk gehalte van sommige candidaten eene discussie gevoerd wordt, die tegen de borst stuit, wanneer men aan zulke dingen niet gewoon is. Maar wat is oorzaak dat de heer Bois zich tegenover den heer Leenhardt candidaat stelt ? Dit is ons tot hiertoe niet geheel duidelijk. Wel kunnen wij uit de beide brieven waarin de candidaten zichzelven aanbevelen, opmaken, dat de een wat verder zich bewogen heeft op de lijn der Godgeleerdheid, die belijdenis en ontkenning wil vereenigen, dan de ander. Wel zeggen beide candidaten dat zij volgens de verklaring van de Synode van 1872 »de souvereine autoriteit der Heilige Schrift in-zake van geloof erkennen, en het heil door het geloof in Jezus Christus, Gods eenig geboren Zoon gestorven voor onze zonden en opgewekt tot onze rechtvaardigmaking"; maar met deze woorden is in geenen deele de Gereformeerde leer omtrent de Heilige Schrift beleden. »Er is eene bovennatuurlijke openbaring, er is een bovennatuurlijke kracht Gods in het midden der menschheid werkzaam om haar te redden, en de authentieke historie dier openbaring en deze actie van God is in de schriften; zoo redeneert men, op voetspoor van de mannen die m 1872 de geloofsverklaring der Synode opstelden. . 90k is het verwonderlijk dat de heer H. Bois, die meer positief dan zijn mededinger Leenhardt schijnt, openlijk verklaarde, dat hij Pascal, Kant, Vinet, Renouvier, Secrétan als

Maar wat is oorzaak dat de heer Bois zich tegenover den heer Leenhardt candidaat stelt ? Dit is ons tot hiertoe niet geheel duidelijk. Wel kunnen wij uit de beide brieven waarin de candidaten zichzelven aanbevelen, opmaken, dat de een wat verder zich bewogen heeft op de lijn der Godgeleerdheid, die belijdenis en ontkenning wil vereenigen, dan de ander.

Wel zeggen beide candidaten dat zij volgens de verklaring van de Synode van 1872 »de souvereine autoriteit der Heilige Schrift in-zake van geloof erkennen, en het heil door het geloof in Jezus Christus, Gods eenig geboren Zoon gestorven voor onze zonden en opgewekt tot onze rechtvaardigmaking"; maar met deze woorden is in geenen deele de Gereformeerde leer omtrent de Heilige Schrift beleden. »Er is eene bovennatuurlijke openbaring, er is een bovennatuurlijke kracht Gods in het midden der menschheid werkzaam om haar te redden, en de authentieke historie dier openbaring en deze actie van God is in de schriften; zoo redeneert men, op voetspoor van de mannen die m 1872 de geloofsverklaring der Synode opstelden.

. 90k is het verwonderlijk dat de heer H. Bois, die meer positief dan zijn mededinger Leenhardt schijnt, openlijk verklaarde, dat hij Pascal, Kant, Vinet, Renouvier, Secrétan als ^jn meesters erkende. Hoe het mogelijk is, Kant s philosophie te volgen en dan iog den Bijbel als hoogste gezag te erkennen, verklaren WIJ met te verstaan.

Wat daarvan zij, dit is zeker, dat sommigen meer naar rechts gedrongen worden, nu anderen zich meer naar links bewegen. Maar de hoop dat de Gereformeerde beginsden in den eersten tijd tot hun recht zullen komen, kunnen WIJ helaas, met koesteren. Er zijn tot hiertoe geen teekenen, die daarop wijzen.

De ontploffingen door middel van dynamietbommen door anarchisten geworpen, hebben geheel Frankrijk in beroering gebracht. Doch nu de iste Mei weder tot het verleden behoort, is het alsof men zich weer verruimd gevoelt. De Eglise litre zegt: »Twaalf maanden zijn spoedig om. De volgende eerste Mei is niet zoo ver af, als het wel lijkt. De manifestanten maken zich gereed om talrijker dan te voren terug te komen en nog hardere schreeuwers te laten hooren. Van jaar tot jaar zullen de manifestatiën grooter worden en terwijl nu nog vredelievende kreten worden vernomen, zal dit over eenigen tijd niet meer het geval zijn.

Dit moet men niet vergeten, overal waar de goede wil, vergezeld gaat van eenige macht. Hoevelen zijn er, die als de eerste Mei nadert, plotseling vervuld zijn met sympathie voor de minder bedeelde klassen der maatschappij en die in zich zelven hebben gezegd, dat het tijd was om aan haar te denken en om zulke hervormingen tot stand te brengen, als de sociale nood eischt. Maar als de eerste Mei voorbij is, zijn al hunne goede menschlievende gevoelens verdwenen.... totdat zij op nieuw bang gemaakt worden.

Dit doet denken aan de belofte die een matroos in de ure des gevaars deed. Toen de storm op het hoogst was, wierp hij zich wanhopig op zijn knieën en de mast van het schip omvattende zeide hij: »0 goede Maagd: als gij mij in het leven behoudt, zal ik u een kaars zoo dik als deze mast geven." Daarop sprak zijn zoontje, de kajuitsjongen: »Vader zulk een dikke kaars! Als wij die moeten koopen zijn wij geruineerd." De vader antwoordde : „Zwijg domoor, laat de storm voorbij gaan!"

Het Fransche blad betoogt daarop dat men in Frankrijk evenzoo doet, maar dat de klassen die noodlijdende zijn, zich niet gemakkelijk met een kluitje in het riet zullen laten sturen.

Men begint in Frankrijk te gevoelen dat het anarchisme gelijk het zich op de straat openbaart, in het nauwste verband staat met dat, wat in de pers geleerd wordt. Toch gaat de regeering voort met tegen de Roomsche kerk maatregelen te nemen, opdat deze kerk haren invloed niet zou uitbreiden, door hare krachten ook aan de oplossing der sociale quaestie te wijden. Nog steeds zeggen de leiders van het Fransche volk, nl. zij die op 't oogenblik de teugels van het bewind in handen hebben : »het clericalisme is de vijand"; doch de tijd zal komen, zij het dan maar niet te laat, waarin men zal zeggen : „het atheïsme en het materialisme zijn de vijanden."

De heer Baptifolier, bisschop van Mende, verbood zijnen priesters het behandelen van staatkundige en maatschappelijke vraagstukken op den kansel. Daarentegen beval hij het voorlezen van een herderlijk schrijven, waarin de geloovigen vermaand worden om er voor te zorgen, dat goede Christenen als leden van den gemeenteraad verkozen worden. Eene dergelijke verklaring hebben de aartsbisschop van Avignon en zijne vier suffragaanbisschoppen openbaar gemaakt, terwijl deze ook te kennen gegeven hebben, dat de paus niet van hen verlangt, dat men zijn monarchistische gezindheid zou prijsgeven, en dat hij ook geen gehoorzaamheid aan zulke wetten verlangt, die hij voor onrechtmatig houdt.

Doch het doen dezer bisschoppen is uitzondering. Over het algemeen zet men zich in de kringen der Roomsche hiërarchie scherp tegen de regeering.

Bij gelegenheid van de vastenpreeken te Parijs hadden voor het eerst z.g. Conférences Dialoguées plaats. Tegenover den prediker stond een priester, die al hetgeen de spreker gesteld had wedersprak en de gewone bedenkingen tegen het gezegde inbracht. De prediker we derlegde deze weder, en legde dan daarna zijne denkbeelden bloot, welke dan weder bestreden werden. Zoo ging men dikwijls twee uren voort.

Elders werden de bedenkingen die tegen de vorige voordracht schriftelijk ingebracht waren voorgelezen en daarna wederlegd. Bij deze conférences, hield men zich niet alleen met godsdienstige onderwerpen bezig, maar meest met wijsgeerige en maatschappelijke vragen. De vergadering werd dan oók met Messieurs (Mijne Heeren) aangesproken. Wellicht geschiedde dit om te verhinderen, dat de regeering deze conferences verbood, hetgeen eerder zou geschieden wanneer zij een kerkelijk karakter droegen,

WiNCKEL.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen