De martelaren.

CXIII.

NICOLAN VALETON.

Onder de slachtoffers van Morin, den reeds genoemden halsrechter van Parijs, in het jaar 1534, behoorde ook Nicolas Valeton, ontvanger te Nantes in Bretagne. Hij was met het Evangelie bekend geworden door eenige menschen, met wie hij omging. Later kreeg hij een Fransch Nieuw Testament, waardoor hij nog dieper in de waarheid Gods werd ingeleid. Toen hij vernam, dat er eene vervolging tegen de geloovigen was uitgebroken, om der wille van de verspreiding eeniger plakkaten, die de Reformatie bevorderden, en dat Morin, met wien hij eens verschil gehad had^ ook reeds op zijn huis afkwam, beval hij zijne vrouw, om den koffer, waarin hij zijne boeken bergde, uit zijne kamer te nemen. Intusschen ging Valeton het gevaar tegemoet. De halsrechter trad binnen en liet den ontvanger terstond naar de gevangenis brengen. Zelf bleef hij achter in de woning, om eens rond te snuffelen, of hij niets verdachts kon vinden. Daar zag hij den bovengenoemden koffer, nam hem op en onderzocht hem. Hij vond er echter niets in. Valeton's vrouw toch had^ de boeken genomen en in het privaat geworpen. Ontevreden, dat hij niets had kunnen vinden, wat hem eene beschuldi­ ging tegen zijnen gevangene had kunnen in de handen geven, spoedde hij zich naar de gevangenis, teneinde door ondervragen iets te vinden tegen Valeton. Wederom te vergeefs. Doch nu begon de vrees hem te vervullen, dat de ontvanger, «iie algemsen gezien was, tegen hem een aanklacht zou indienen, indien hij hem uit gebrek aan bewijs van schuld moest loslaten.

Hij nam list te baat. Nadat hij nog eens zijnen gevangene vruchteloos over den koffer had ondervraagd, begaf hij zich naar 's mans woning en deed hij zijne vrouw vooikomen, of haar man hem had meegedeeld, dat in den koffer zijne papieren en boeken gelegen hadden. Indien zij ze hem gaf, zoo beloofde hij, zou haar man daar geen moeite over aangedaan worden. De boeken en papieren werden te voorschijn gebracht en Morin begon ze te onderzoeken. Ofschoon zij niet verboden waren, achtte Morin het feit, dat Valeton ze had doen wegwerpen, genoegzaam, om dezen van ketterij te verdenken en zijn dood te eischen. De rechtbank gehoorzaamde volgaarne aan dien eisch en veroordeelde den gevangene tot het martelvuur. Vlak bij de fontein de l'Arbre-Sec in de rue St. Honoré ligt La Croix-du-Trahoir. Daarheen werd de martelaar heen geleid en daar werd hij levend verbrand-In de ure des doods toonde hij eene groote standvastigheid wat verwonderlijk was, daar hij nog slechts weinig kennis had. Hij stierf den 21 en Januari 1534-

JEAN DE BOURG.

In dezelfde vervolging werd ook Jean du Bourg om der waarheid wil ter dood gebracht. Hij oefende een grooten lakenhandel uit in een huis aan het begin van de »rue St. Denis", waar het zwarte paard uithing. Door 's Heeren genade stond hij vast in de waarheid tegenover zijne vijanden. Geen aardsche goederen, geen familie waren in staat hem een oogenblik te doen wankelen in zijne belijdenis. Den 2ien November 1534 werd hij verbrand op de »Halles" te Parijs.

HENRI POILLE.

Niet alleen aanzienlijken, maar ook armen vielen als martelaren in deze vervolging. Henri Poille tenminste was een arme metselaar uit een dorpje, dicht bij Meaux in Brie gelegen. De reeds meermalen genoemde bisschop van Meaux, Briconnet, die er eenigen tijd voor zorgde, dat in zijn diocese het woord der waarheid op den kansel geleerd werd, was in Gods hand ook voor hem het middel geweest, om hem met de waarheid bekend te maken. Ook is hij gemoeid geweest in de geschiedenis van den martelaar Pavanes.

Eer hij zijn doodvonnis onderging werd zijn tong doorstoken en met een ijzeren nagel aan zijn wang bevestigd, opdat hij niet tot het volk zou kunnen spreken van den Heere, dien hij blijmoedig had mogen belijden. Hij werd den 2isten Nov. 1534 levend verbrand.

ETJENNE DE LA FORGE.

Etienne de la Forge was in Doornik geboren, maar vertrok later naar Parijs, waar hij trouwde en een aanzienlijk en invloedrijk koopman werd, daar de Heere hem kennelijk zegende. Dit maakte hem gelukkig niet opgeblazen of ondankbaar. Want niet alleen dat de armen in hem eene weldoener hadden, maar ook de zaak van de verbreiding des Evangelies werd door hem gesteund. De boeken des Bijbels werden ook op zijne kosten gedrukt en op een zeer eigenaardige wijze verspreid, want hij legde ze onder de groote aalmoezen, die hij uitdeelde. Jean Calvin zegt van hem, in zijn boek tegen de Libertijnen ('Hoofdst. IV), dat zijne nagedachtenis in gezegend aandenken moet blijven onder de geloovigen als van een oprechten martelaar voor de leere des Heeren." En Beza verhaalt in zijn leven van Calvin, dat, als deze van de la Forge sprak, hij altijd getuigenis gaf van zijne innige vroomheid en zijne groote eenvoudigheid en ongeveinsdheid. »Hij was een zeer voorzichtig en ijverig koopman maar tevens een oprecht en nauwgezet Christen." Op de begraafplaats St. Jean werd hij den i6en Februari 1534 verbrand.

Verscheidene martelaren — zoo eindigt het Martelaarsboek het verhaal van de vervolging in 1534 — zouden wij hier nog kunnen noemen z. o. eene schoolmeesteres Ie Catelle, die in Parijs levend verbrand werd, maar wij weten zoo weinig van hun strijd. Den 4en December stierf een jong geestelijke, Hugues Nyspee, den 24en December de boekdrukker Antoine Augeren enz. Sommigen verhalen ook nog van een priester, Quoguillard genaamd, die na van zijne priesterlijke waardigheid beroofd te zijn, in de stad Bezancon (in het Hertogdom Bourgondië) zijne belijdenis van de waarheid bezegelde met zijn bloed.

DK GAAY FORTMAN.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen