De Martelaren

CLXXXIX.

DE MARTELAREN VAN LYON IN 1572.

Woensdag, den 27en Augustus 1572, omstreeks 6 uur in den morgen, werd de heer De Mandilot, gouverneur van Lyon, verwittigd van den moordaanslag op den admiraal De Coligny en 's konings ernstig voornemen, om de Hugenooten in hunne verkregen rechten te handhaven. Anderhalf uur iater vertelde een soldaat aan het volk op straat, dat de admiraal, de prmsen en al de Hugenooten, die te Parijs vertoefden, vermoord waren. Terstond liet de overheid toen de stadspoorten sluiten e^hier en daar wachten plaatsen. Om nu echter de Gereformeerden niet in beroering te brengen over zulk eene onverwachte sluiting der poorten, als men alleen in tijd van oorlog pleegde te doen, strooiden de Roomschen uit, dat dit juist geschiedde, om de Gereformeerden te beschermen. Dezen sloegen maar al te lichtvaardig geloof aan dit gerucht.

Intusschen werden, behalve de lijfwacht des gouverneurs, de bezetting der citadel en drie honderd scherpscliutters (samen omstreeks duizend man), nog verscheidene andere personen gewapend. Hun werd bevel gegeven, dat zij die Gereformeerden, welke zij op straat tegenkwamen, al hadden zij niets anders dan een degen bij zich, zouden dooden, als zij zich verweerden.

Doch de Hugenooten, die lankmoedigheid geleerd hadden, gaven niet het minste bewijs, dat zij zich wilden verweren. Integendeel hadden zij zich overgegeven aan den wil des Heeren, die de zijnen soms in zware beproevingen brengt.

Des anderen daags zagen zij reeds, dat zij in de handen der Roomschen waren, zoodat dezen met hen konden doen, wat zij wilden. Aan vluchten — wat den vorigen dag nog had kunnen geschieden — was nu niet meer te denken. Indien zij zich op straat vertoonden, om hun werk te gaan doen, werden zij naar de gevangenis gebracht. Daarom waren zij verplicht binnenshuis te blijven. Des avonds §begon [men hunne huizen te plunderen, terwijl de bewoners weggeleid werden naar de gevangenis — indien zij er nog kwamen, aangezien velen onderweg vermoord en daarna in het water geworpen waren. Slechts enkelen dezer ongelukkigen konden zich redden, wanneer ze namelijk, ofschoon zwaar gewond, nog kraclit genoeg hadden, om de rivier, waarin zij, in de onderstelling, dat zij dood waren, geworpen waren, over te zwemmen. De drie dienaars van de kerk van Lyon werden aan drie kapiteins toevertrouwd, die hunne vlucht moesten beletten. Een der kapiteins, met name Boydon, een doortrapte booswicht, ontdekte den predikant Jacques 1' Anglois (een man van kennis en vroomheid) bij eene weduwe aan huis. Een apotheker, die tegenover den leeraar veel verplichtingen had, verraadde hem en nam hem met zich meê onder voorwendsel, dat hij hem bij den gouverneur moest brengen. Toen hij echter aan de brug over de Saone kwam, gaf hij zijn slachtoffer een steek in den buik, bracht hem nog andere wonden toe en wi; rp hem in het water. »Heere Jezus, ontferm u onzer, " waren de laatste woorden van den stervenden martelair. De beide andere predikanten konden ontvluchten.

Vrijdag, den 29en Augustus, kwam een burger van Lyon, met name du Perat, van het hof terug. Beide partijen hadden met verlangen naar hem uitgezien. De Roomschen in de hoop, dat hij hun een koninklijk bevel zou meebrengen, dat hen tot tot hun wreed voornemen machtigden, de Gereformeerden in het vertrouwen, dat hij hun 's konings bescherming zou toezeggen.

De ervaring heeft bewezen, dat de laatsten te vergeefs gehoopt hadden. Du Perat bracht hun doodvonnis meê. Denzelfden dag kwamen de voornaamsten der stad bij elkaar om te beraadslagen, hoe zij hun bloedig voorne­ men aan de Hugenooten zouden volvoeren. Des anderen daags had er eene bekendmaking plaats, bij trompetgeschal, op alle plaatsen van de stad, dat de Gereformeerden van het huis van den gouverneur moesten komen, om er 's konings wil te vernemen. Het meerendeel dezer was lichtgeloovig genoeg, om ter bestemder plaats te verschijnen. Zij werden dadelijk naar verschillende gevangenissen gebracht. In den nacht van Zaterdag op Zondag hoorde men aan alle kanten ontzettende smartkreten, zoowel vhn degenen, die men in hunne kringen vermoordde, als van de halfdooden, welke men naar de rivier sleepte. Aangrijpend was vooral het geschrei der kinderen, die zich bespat zagen met het bloed hunner eigen vaders en moeders. »Het scheen, of in dien nacht de \\0 losgelaten en de duivels in menschelijke gedaanten in Lyon rondslopen, om moord en doodslag te plegen."

Zondag, den 31 en Augustus, werd, omstreeks acht uur in den morgen, de rest der gevangenen van het Franciscaner klooster (Vrijdags was hier de moord begonnen) gedood. Velen smeekten, dat hun tijd tot het gebed zou gegeven worden. Maar de beulen gaven geen uitstel.

Twee uren later begaf zich zekere Movreu, eene der hoofdmannen van de moordenaars, naar de gevangenis in het aartsbisschoppelijk paleis. .A.1 de gevangenen liet hij voor zich komen. Een dertigtal, dat den Christus afzwoer, zonderde hij van de anderen af. De overigen werden vermoord.

Te midden van deze gruweltooneelen doet het nog weldadig aan, dat de soldaten weigerden hunne hulp te verleenen voor zulke onrechtvaardige daden. En de beul zeide, onder anderen, dat, wanneer, volgens den loop van het recht, het doodvonnis over de Hugenooten ware uitgesproken, hij zijn ambt zou nederleggen.

Doch Mandilot en zijne aanhangers waren niet zoo nauwgezet. Later durfde eerstgenoemde zelfs aan den koning vragen om zijn deel in de geconfisqueerde goederen van de slachtoffers van Lyon.

Onder hen, die den naam van Christus beleden en, hun leven voor de waarheid overgaven, verdient zekere hoedenkoopman, met name Francois du Couleur Ie Bossu, genoemd te worden. Want, terwijl hij in het bloed zijner broeders stond, waarmee hij ook besprenkeld was, moedigde hij zijne beide zonen aan, om vol te houden tot in den dood. ^Kinderen, " zeide hij, »wij weten, dat het altijd het lot der geloovigen is geweest, om gehaat, wreed behandeld en vermoord te worden door de ongeloovigen, want wij zijn schapen onder de wolven. Indien wij echter met Christus lijden, zullen wij ook met Hem heerschen. Laten deze ontbloote zwaarden ons niet verschrikken; zij zullen ons als brug dienen, waarover wij uit dit ellendig leven zullen overgaan in de eeuwige gelukzaligheid. Wij hebben lang genoeg onder de goddeloozen geleefd. Laten wij nu met God gaan leven. Laat ons moedig de groote schare volgen, die ons is voorgegaan en den weg banen aan degenen, die hierna komen zullen." Toen hij de moordenaars zag naderen, sloeg hij de armen om zijne beide zonen en zij omhelsden hunnen vader en zoo stierven zij. Hun moeder gaf kort daarop hare hand aan een der moordenaars.

Honderden werden in weinige dagen gedood. Een begrafenis gunde men dezen niet. De rivier voerde hunne lijken mee, tot ontzetting dergenen, welke die lijken zagen drijven langs hunne steden.

Weinige maanden daarna kwam de legaat des Pausen op zijne reis naar den koning te Lyon. Hij werd met groote pracht ontvangen en begaf zich naar de St. Janskerk. Toen hij dit gebouw verliet, werd hij opgewacht door eene schare, die hem om zijnen zegen vroeg. De gezant begreep niet wat hun drong tot deze vraag. Een uit de schare riep echter, dat zij de uitvoerders waren van den Lyonschen moord over de Gereformeerden. Toen gaf de legaat zijnen zegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen