Het gereformeerde beginsel en de kerkgeschiedenis - pagina 12

11 voor de organische eenheid in de historie geen oog hebben. AUGUSTlNUS was de eerste, het is zijne ons terfelijke verdienste, 21) die gepoogd heeft, in zijn de CiVttate Dei heel den loop der historie saam te vatten, en als de uitvoering van den Goddelijken raad te verklaren. Hij is daarmede de stichter geworden van de zoogenaamde Theocratische School, die in een BossuET een harer schitterendste vertegenwoordigers heeft gevonden, die de beginselen der Fransche Revolutie manmoedig heeft weerstaan in een DE MAISTRE, DE BONALD en DE LAMENNAIS, en die nog in zwakker of sterker vorm haar tolken vindt in een F. DE RouGEII10NT, ROBERT FLINT en R. ROCHOLL. 22) Maar hoe uitnemend ook haar uitgangspunt was, het valt niet te ontkennen, dat zij, althans bij AOGUSTlNUS, te weinig rekening hield met den menschelijken factor. Haar theologisch standpunt deed de causae secundae niet tot hun recht komen; heel de historie werd één worsteling tusschen de civitas Dei en de civitas terrena, tusschen God en tusschen Satan, maar het g enetisch verband der feiten bleef onverklaard. Het is deze eenzijdigheid, die van z liIlISll'\tl!cti'e d ee d ge b 0ren worden. Toen CARTESlUS met 1'; . van het geloof l)ad ondermijnd vierend zijn intocht deed, van den Goddelijken legd. Het pragmatism~f~• • hield aam'ankelijk at..:'~~;\.;,IINk!t··-geloof aan de providentia Dei in deïstischen zin op, had geen 'enheid der historie en ging ten slotte 1IIiI:A;-' sme en individualisme onder. 23) "~lan .geweest, die uit deze schipbreuk de wetenheeft gered en door zijn Ideen zur Philosophie schap der der Geschichte der Menschheit de vader is geworden der nieuwere historiographie. 24 ) Bij hem vindt men in kiem bijna alle richtingen, die daarna aan het woord zijn gekomen. Van kosmologisch standpunt uitgaande, legt hij aan de eene zijde den *vollen nadruk op den invloed, die van de natuur op den mensch uitgaat, en verklaart hij daaruit den loop . der historie; maar aan de andere zijde laat hij de ontwikkeling der historie beheerscht

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen