De verflauwing der grenzen - pagina 78

1^ theologen, juristen, historici enz. zijn geen philosofen van professie; maar moeten toch zekere philosophische gegevens hebben om verder te komen. En nu vindt men tegenwoordig bijna op het terrein van alle deze speciale studiën het Theïsme verlaten en het Pantheïsme ingehaald. In de populaire handboeken gaat dit dan nog wilder toe. 45)

S. BRUNNER, Keilschrifen.

Regensb. 1856.

G. SCHULER O. 1. p. 34.

46) GoETHE, Zahme Xeniën. VI. Der Pantheist. gart 1868. XIII. p. 99. Er volgt o p :

ISQ Siimmtl. W. ed. Stutt-

Es lehrt ein grosser Physicus Mit seinen Schulverwandten Nil luce obscurantius Ja wohl! für Obscuranten. 47)

M A R E T . O . 1. p .

213.

48)

Gedoeld wordt op de bekende woorden uit BURGERS Leonore Und immer weiter, hopp hopp hupp Gings fort im sausenden Galopp. Dass Ross und Reiter schnoben Und Kiess und Funken £toben.

49) Met opzet wees ik op Longfellows Excelsior., omdat dit prachtige gedicht, keer op keer, geheel tegen de bedoeling van den schrijver misbruikt wordt, in den zin van een pantheïstischen Fortschritt. De jongeling van I^ongfellow wil de Alpen op, stijgt, tegen alle raadgeving in, al hooger, en vindt in een ijskloof den dood. En nu wijst het laatste Excelsior (zie Ed. Lond. 1889. p. 91) naar den hemel. „There is the twihght cold and gray Lifeless, but beautiful, he lay And from the sky, serene and far, A voice fell, like a star. Excelsior!"

50) De »Fortschritt", de Vooruitgang, die thans Schlagwort en modeterm wierd, is niet langer een levensspreuk, die bezielt en verheft, om ons uit te drijven naar het ideaal; maar feitelijk niet anders dan de practische formule voor de eeuwige onrust, die het denkbeeld van het pantheïstisch proces in het gemoed veroorzaakt. Vandaar dat dit roepen van vooruitgang geen kracht meer oefent, om ons verder te brengen, maar wel het pessimisme voedt, door ons alle tevredenheid met wat we bezitten, uit het hart te bannen. 51) narra ^fV y.al oiêf^v /.lêvfi, beteekent: Alles is steeds bezig te worden en het is nooit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen