Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 167

159 deze bestrijders liefst niet noemen, of althans de eer hun niet aandoen van opzettelijk tegen hen in het strijdperk te treden; en omdat hij eene behandeling van de leer, die op nieuw was aangevallen, toch raadzaam achtte, nam hij toen het boek van Pighius weer ter hand, om van dat strijdschrift, dat in ieder geval ook degelijker was dan de latere, nu de laatste vier Boeken te wederleggen. Hij deed dit, onder den titel: »De aeterna Dei praedestinatione, qua in salutem alios ex hominibus elegit, alios suo exitio reliquit: item de providentia qua res humanas gubernat. Consensus pastorum Geneuensis Ecclesiae k lo. Caluino expositus; 1552" (afgedrukt in Caki. Opp., VoL 8, p. 249—366); en hij zorgde ook terstond voor de uitgave eener Fransche vertaling, die tot titel had: »De la predestination eternelle de Dieu, par laquelle les vns sont eleuz a salut, les autres laissez en leur condemnation. Aussi de la providence par laquelle il gouuerne les choses humaines; 1552." In de beide uitgaven had het strijdschrift zelf eene voorrede, waarin de gezamenlijke Geneefsche predikanten hunne algeheele overeenstemming in de aangevallen leer betuigen, en tot teeken daarvan dit boek gezamenlijk opdragen aan de Geneefsche overheid. Daardoor werd Calvijns geschrift nu als het ware een officieel stuk van de Kerk te Geneve, en heeft het als zoodanig den naam gekregen van ^Consensus Genevensis." Bij blz. 2 2 . 'S) Over F r a n g o i s B a u d o u i n , uit Atrecht, geeft Haag, La France protestante, Tome I, p. 993—1005, het voornaamste dat er te vermelden is van zijn levensloop en van zijne geschriften. Voor het deel van zijn leven, dat hij in zijn vaderland heeft doorgebracht, wordt dit eenigszins aangevuld door Van der Aa, Biographisch Woordenboek, in voce; waar voorts de opgaven zijner geschriften in nauwkeurigheid en volledigheid bij de opgave van Haag verre achterstaat, maar waar aan den anderen kant weder veel meer boeken genoemd worden, die eenig bericht over hem bevatten. Hij was zonder twijfel een groot geleerde, en tevens een man, die ook op staatkundig en kerkelijk gebied grooten invloed geoefend heeft. Haag noemt hem zelfs (a. w., blz. 993): »un des plus grands jurisconsultes, théologiens et historiens du XVJi^ siècle." Maar het is op zijn minst even zeker, dat hij zijne groote talenten schromelijk misbruikt heeft, doordat hij op godsdienstig gebied de onstandvastigheid zelve was. Eigenlijk wordt hij dan ook ten onrechte tot »la France protestante" gerekend; niet zoozeer, omdat hij een Nederlander was, hier te lande zijne opleiding ontvangen heeft, en ook later, in 1564 en vervolgens, op aanzoek o. a. van den Prins van Oranje en in overleg met dezen, eenige jaren in de Nederlanden is werkzaam geweest (immers, in de levensberichten van »La France protestante" zijn de Nederlanders, die ook in en voor Frankrijk gearbeid hebben, mede opgenomen) ; maar bepaaldelijk, omdat hij niet tot de «Protestanten" kan

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen