Calvijns invloed op de reformatie in de Nederlanden voor zooveel die door hemzelven is uitgeoefend - pagina 233

225 Later heeft de Reformatie in Frankrijk desgelijks veel te danken gehad aan den arbeid van Nederlanders, die besliste Calvinisten waren, als b.v. J e a n C r e s p i n , uit Atrecht (over wien gehandeld is in noot 87, blz. 102 vg.). P e t r u s C o l o n i u s , uit Vlaanderen (over wien gehandeld is in noot 39, blz. 106 vg.), J e a n T a f f i n , uit Doornik (over wien gehandeld is in noot 52, blz. 134), enz. Bij blz. 3 5 . 34) Als hier in den tekst wordt gesproken van h e t C a l v i n i s m e , snaar den diepen, veelomvattenden zin van dat woord", dan ligt in die bijvoeging reeds opgesloten, dat het niet bedoeld is als eene soort van kerkelijken onderscheidingsnaam. Als zoodanig kan het inderdaad ook niet dienen. Wel is het oorspronkelijk daartoe uitgedacht, nog bij het leven van Calvijn, en tegenover hemzelven. Maar in zulk een zin is het door de Calvinisten zelven toen volstrekt niet aanvaard. Allerminst door Calvijn en zijn naasten vriendenkring, die er juist met nadruk tegen geprotesteerd hebben. Toen in 1555 de Berner overheid, destijds zeer vijandig tegenover Geneve en vooral tegenover Calvijn, de leer en den dienst van de Kerk aldaar op sommige punten als het ware in den ban deed, gebruikte zij, tot kenschetsing van het aldus veroordeelde, zelfs in hare officieele stukken het woord «Calvinistisch" (met name in de stukken die zijn afgedrukt in Calv. Opp., Vol. 15, p. 406 en 459). Maar terstond is Calvijn daar toen tegen opgekomen; b.v. in het mandaat, waarmede hij op 5 Maart '55 van wege de Geneefsche overheid naar Bern ging (a. w., blz. 481): »Davantage leur direz de nostre part que sommes fort contristez, et non sans cause, qu'en la defiFence faicte a leurs subiects de ne venir communiquer a la cene en nostre ville, nous sommes taxez comme si noz ceremonies, qui sont la dictes Calvinistes (ne scavons pourquoy) estoient discordantes a la purete de levangile"; en in den brief aan de Berner overheid, dien hij kort daarna voor de Geneefsche overheid opstelde (a. w., blz. 528): »quilz nentendent pas quil se presche aultre doctrine a Genefve que la pure verite de Dieu et de levangile de nostre seigneur lesus Christ." Desgelijks de predikanten van het destijds onder Bern staande Lausanne, in een stuk, dat zij in overleg met Calvijn hebben opgesteld, en dat zij op 24 Mei '55 aan twee uit hun midden (Viret en Beza) medegaven om het aan de Berner overheid aan te bieden; daarin o. a. schrijvende (a. w., blz. 588): sltem combien que par les deffenses faites par vous de ne disputer des hautz secretz de Dieu imperscrutables nous estimons bien qu'ayez ferme la bouche plustost a aucuns qu'a nous, veu que Dieu mercy on ne trouvera, comme nous esperons bien, que nous ayons outrepasse en rien les limites de ce qui nous est revele par les Escritures; Toutesfois pource que ces deffenses se peuvent entendre comme si nous estions aucunement coulpables de ce qui nous est defendu, avec ce que l'autre admonition que vous nous faites, de ne subscrire a homme, nous a semble appartenir a la doctrine 15

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen