Christelijke wereldbeschouwing - pagina 13
Rede bij de overdracht van het Rectoraat aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
13 verschaft
brengt
zij
;
onder
schijnselen
het
oog,
en wisselende ver-
vluchtige
slechts
maar
laat
het wezen der
ons
dingen niet zien; de echte, wezenlijke kennis wordt daarom uit de zinlijke waarneming maar door het denken uit menschen eigen geest te voorschijn gebracht; door zelfbe-
niet 's
zinning
Ie eren
wezen der dingen, de wereld verstaan.
wij het
beide gevallen en naar beide richtingen wordt de har-
In
monie van subject en
Daar uiteen
object,
van kennen en
zijn verbroken.
valt nominalistisch de wereld in hare deelen, in ;
hier wordt hyper-realistisch de realiteit
Daar
eenzelvigd.
lisme, hier dat
dreigt gevaar
atomen
met de idee ver-
van sensuaHsme en materia-
van idealisme en monisme.
Bij beide gaat het
begrip der waarheid, als ,.conformitas intellectus et rei", teloor.
Want
bij
het
empirisme valt ze met de empirische,
waarneembare werkelijkheid saam, en uit
zij
bij
zinlijk-
het rationalisme loopt
op overeenstemming der gedachten met zichzelve, op
innerlijke klaarheid, op denknoodwendigheid. Zoodat tenslotte
beide richtingen de vraag opkomt, of er wel en wat dan
bij
waarheid
Nu
is.
waarheid echter het onmisbaar goed voor ons ken-
is
vermogen en daarom het doel geen waarheid schap.
De
eene
daarmede ook
Christelijke religie betoont
hare wijsheid, dat als
valt
is,
aller
zij
objectieve
wetenschap. alle
Indien er
kennis en weten-
daarom
allereerst hierin
de waarheid kennen doet en handhaaft -i reahteit, die onafhankelijk
van ons be-
wustzijn bestaat en die door G-od in zijne werken van natuur
en genade voor ons
is uitgestald.
Daarmede
in
overeenstem-
ming gaat ieder mensch spontaan van de overtuiging de hij
wereld objectief buiten bij
niet in
zuivere
hem
waarneming
hem ze
uit,
dat
bestaat en zoo bestaat, als
kennen
op. Eerst als hij later zich
leert.
Twijfel
komt
rekenschap tracht te
^
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 20 oktober 1904
Rectorale redes | 104 Pagina's