Modernisme en Orthodoxie - pagina 32

30 sloten, dat de kern daarvan iets anders is dan wat in die voorstellingen wordt uitgedrukt, zooals bijv. het godsdienstig geloof bij Rauwenhoff eigenlijk alleen inhoudt de realiteit van eene zedelijke wereldorde, maar die door de religie met behulp der phantasie wordt ingekleed in een vorm, welke spreekt tot het gemoed, geschikt is voor het volk en bij den cultus past ^'^). Men erkent dan wel, dat de godsdienst zulk eene hulp der phantasie behoeft, zich er steeds van bediend heeft en dit ook in de toekomst zal blijven doen. Maar dat neemt niet weg, dat die inkleedingen zelve wisselen met den tijd en aan voortdurende verandering onderworpen zijn. In het Oude Testament bijv. werd God menigmaal onder het beeld van een steen, eene rots, eene zon, een schild, een erfdeel en een beker, of ook als een bruidegom, een man, een herder, een geneesmeester, een pottebakker enz. voorgesteld, maar wij zijn daaraan ontgroeid en spreken zoo niet meer. In het Nieuwe Testament pasten de apostelen de Israelietische namen van Messias, Heer, Koning op Jezus toe; zij spraken van zijn dood als eene zoenofferande, beschreven zijne opstanding als eene herleving van het lichaam, en stelden zijn Geest-worden als eene lichamelijke en plaatselijke hemelvaart voor, om alzoo van den persoon en het werk van Jezus aan hunne tijdgenooten een diepen indruk te geven; maar ook daar zijn wij thans boven verheven, het beeld van een vertoornd Rechter en van een offer ter verzoening past bij ons bewustzijn niet meer. Zelfs als wij tegenwoordig God nog menigmaal een Vader noemen, is dit eene symbolische voorstelling, die langzamerhand hare kracht verliest, en hun, die geen vader hebben en buiten een gezin leven, niet meer toespreekt^*). Er is geene lange redeneering voor noodig, dat alle godsdienstige voorstellingen op die wijze hare waarde verliezen en dat hare handhaving bij deze symbolisten tot een bedenkelijk en op den duur onverdraaglijk dualisme leidt. Wij keeren ermede terug tot de Gnostische onderscheiding tusschen geloovenden en wetenden, tot de Nominalistische leer van de dubbele waarheid, tot de tegenstelling tusschen hoofd en hart bij Jacobi, tot de subordinatie van de Statutarische aan de Vernunftreligion ' bij Kant, en van de voorstelling aan het begrip bij Hegel, En wij worden ermede heenge-

j

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen