Modernisme en Orthodoxie - pagina 24

22 de philosophie en de psychologie der religie, hebben dit in de laatste jaren klaarlijk in het licht gesteld. Een natuurlijke godsdienst, of liever nog een godsdienst op den grondslag van het naturalisme, is misschien als wijsgeerig stelsel denkbaar, maar is tot stichting eener gemeente, tot het scheppen van een cultus onbekwaam en komt ook nergens als een godsdienst in de werkelijkheid voor. Alle godsdiensten zijn supranaturalistisch; zij beroepen zich altijd op eene werkelijke of eene vermeende openbaring; zij leven alle uit het geloof, dat de Godheid eene macht is boven de natuur. Zoodra het modernisme dan ook den katheder verlaat en het leven intreedt, zoodra het als religie zich uit, in prediking, in gebed of in lied, zoodra het met de ontzaglijke reali. teiten van zonde, ellende en dood in aanraking komt, spreekt het zijns ondanks in de taal van het supranaturalisme ='*). Er bestaat slechts keuze tusschen zwijgen en buigen voor de oppermacht der natuur, of gelooven en getuigen van een God, die ondanks alles, dat twijfel wekt, een 'God der liefde en een Vader der barmhartigheid is, en die zijn heiligen wil doet triumfeeren over alle macht, die Hem weerstaat. Er volgt uit dit alles met logische consequentie, dat bij de quaestie van supranaturalisme of naturalisme niet eene of andere Christelijke belijdenis slechts, maar het wezen van het Christendom, ja van allen godsdienst betrokken is. Op het onlangs te Hamburg gehouden monistencongres sprak Haeckel het nog eens weer in eene door Dr. Heinrich Schmidt uit Jena voorgelezene rede uit, dat de descendentieleer het dogma van de zelfstandigheid en onsterfelijkheid der ziel, evenals ook dat van de vrijheid van den menschelijken wil, ten eenenmale vernietigd had. Wel is waar tracht hij zelf in het monisme eene zekere vergoeding van den godsdienst te vinden, maar het behoeft geen bewijs, dat deze monistische religie slechts den naam gemeen heeft met wat dusver altijd voor godsdienst gegolden heeft en ook in de toekomst gelden zal 'O- E" de duizenden vermenigvuldigen zich in den tegenwoordigen tijd, die met God hebben afgerekend en den godsdienst houden voor een waan, welke, evenals het spokengeloof, eens voor goed verdwijnen zal. Tegenover hen, die dit naturalisti-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen