De invloed van het christendom op het Romeinsche recht - pagina 24

Calvijn verschillende malen critiek op Romeinsch-rechtelijke regels (de zooeven aangehaalde lof had trouwens op bepaalde wetten betrekking, niet op het geheel van het Romeinsche recht), maar daartegenover staan weder verscheidene andere plaatsen, waar hy een volledige overeenstemming van Romeinsche wetten met de goddelijke wet constateert. Hij schroomt zelfs niet, wanneer de Romeinsche regel de voorkeur schijnt te verdienen boven die der Mozaïsche wet, dit onomwonden uit te spreken. De éene maal, waar het betreft het dooden van de mannelü'ke burgers eener ingenomen stad, Deut. 20 : 12 "vgg., voegt hij aan de uitspraak „videtur haec nimis licentiosa concessio" toe: plus ludaeis pro cordis duritie fuisse concessum quam iure ipsis liceret. De andere maal stelt hij tegenover het bevel om een naar Kanaan gevluchten slaaf niet uit te leveren, maar hem vrij te laten zich te vestigen, waar hy zal verkiezen, het Romeinsche voorschrift 28) dat slaven die wegens wreede behandeling in een tempel of naar een keizerlijk standbeeld zyn gevlucht na onderzoek zullen worden verkocht aan een anderen heer, en de koopprijs aan den vroegeren heer zal worden betaald; het Mozaïsche voorschrift moge humaan en mild zijn, tamen haec lex videtur non ex omni parte iusta esse: de heer wordt van zijn recht beroofd, en door voortvluchtige slaven, veelal slechte en misdadige lieden, zonder onderzoek zich vrij te laten vestigen, zou men van het heilige land een toevluchtsoord voor boosdoeners maken. Daarom is Calvijn van oordeel dat het bevel van Deuteronomium 23 aldus moet worden verstaan, dat het alleen van toepassing is op slaven van wie bij onderzoek blijkt dat zij wegens wreede behandeling zijn gevlucht, en niet op hen die wegens eigen vergrijpen naar Kanaan zijn uitgeweken. Nog meer dan Calvijn hebben, naar Bohatec opmerkt, Luther en vooral Melanchton van hun ingenomenheid met het Romeinsche recht doen blijken. De boutade van Hotomannus tegen het onderwijs in het Romeinsche recht, zijn Anti-Tribonianus, is niet door zijn gereformeerde belijdenis geïnspireerd; wellicht door zijn animositeit tegen Cuiacius. Ik sta bij dezen schrij-

22

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen