De invloed van het christendom op het Romeinsche recht - pagina 16

eeuwen waarover wij spreken. Na de verwarde en vreeselij ke derde eeuw voltrekt zich een revolutie in het staatsbestuur, waar een absolute monarchie naar oostersch model in de plaats treedt van wat er aan traditioneele instellingen nog overgebleven was, en de deeling des Rijks in een Oostelijk en Westelijk Rijk tot stand komt. Een revolutie was er ook op sociaal-economisch gebied, waar de plaats van de kleine boeren en van de in aantal afnemende slaven gaat ingenomen worden door coloni, waar sociaal-politieke en vooral fiscale redenen leidden tot de organisatie van een slecht soort corporatieven staat. Het Rijk verkeerde daarbij voortdurend in gevaar van buiten; uit het Noorden en Oosten kwamen telkens nieuwe Germaansche stammen binnenvallen, die op de puinhoopen van het WestRomeinsche Rijk hun koninkrijken bouwden; in Azië sleepen de Perzen telkens nieuwe duizenden krijgsgevangenen als slaven weg. De last der militaire uitgaven wordt al drukkender; de onderdrukking door de potentes al heviger; de veiligheid te land en ter zee tegenover rooverbenden en zeeroovers al meer precair; de armoede al grooter. Onder die omstandigheden voltrekt zich nu de groote religieuse revolutie op staatkundig terrein die door het zoogenaamde edict van Milaan van 313 wordt ingeluid. Bij die veelheid van zorgen, waardoor de keizers omringd waren, is het niet steeds duidelijk door welke overwegingen zij tot een bepaalden stap werden gebracht. Bij een figuur als Constantijn is het moeilijk uit te maken, welken invloed geloofsijver en welken invloed politieke berekening had, ook op zijn maatregelen ten gunste der Kerk. Groot verschil van meening bestaat er dan ook over de uitgestrektheid en de diepte van den invloed van het christendom op het Romeinsche reoht. Aan de eene zijde staan schrijvers, welke dien invloed loochenen of zeer gering achten. Baviera schrijft in een bekend opstel 6) van 1912, dat de invloed van het christendom op de afzonderlijke rechtsinstellingen terug te brengen is op niets of zoo goed als niets. Zijn opvatting hangt samen met zijn inzicht dat het recht is een technische norm ter bereiking van bepaalde doeleinden in het practische

14

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen