De invloed van het christendom op het Romeinsche recht - pagina 23

procesrecht, waarin godsdienstige handelingen, speciaal de eed, een belangrijke rol speelden. Het Romeinsche burgerlijk recht werd eenvoudig als een feit aanvaard. Uit de straks aangehaalde woorden van Augustinus blijkt niets van een zich bewust zijn dat in de bisschoppelijke rechtspraak nieuw christelijk recht wordt toegepast; in zijn Doctrina Christiana handelt hij over het recht niet. In Tertullianus' Apologeticus vindt men de bekende waardeerende uitspraak: dum tarnen sciatis leges quoque vestras quae videntur ad innocentiam pergere de divina lege, ut antiquiore forma, mutuatas 23). Niet minder getuigt van aanvaarding en waardeering de invloed dien het Romeinsche recht op de ontwikkeling van kerkinrichting en leervoorstelling heeft gehad 24). Voor kerkregeering en kerkelijke tucht worden Romeinsch-rechtelijke termen gebezigd. In kerkelijke processen worden regels van civiel procesrecht toegepast. Het door den keizer verordend godsdienstgesprek met de Donatisten in Karthago in 411, dat niet een burgerlijk proces was, werd toch goeddeels in de daarvoor geldende vormen gevoerd 25). Van meer beteekenis is nog de juridische beschouwingswijze, die in leerstellige vertoogen vooral sedert Tertullianus op den voorgrond treedt, en die zich eenvoudig bij het Romeinsche recht aansluit 26). Uitgewerkte juridische voorstellingen, combinaties van velerlei rechtsfiguren worden daartoe door hem gebruikt. Andere latijnsche patres, zoo Cyprianus en Ambrosius, bewegen zich in dezelfde lijn. Verwondering kan deze houding der vóór- en na-Constantijnsche christenen niet wekken, wanneer men bedenkt, dat na de kerkhervorming eenzelfde houding door de Reformatoren werd aangenomen. Bohatec bespreekt in zijn Calvin und das Recht uitvoerig Calvijns waardeering van het Romeinsche recht 27). Bij ^e bespreking van het zevende gebod schrijft Calvijn: ordini divinitus praescripto consentiunt Romanae leges, ac si ex Mose didicissent eorum autores quid honestum sit et naturae consentaneum. Het is of Calvijn Tertullianus citeert, wanneer hij schrijft: Caeterum quod Deus populo suo tradiderat, mutuati sunt deinde profani legislatores. Wel oefent

21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen