HET JAAR 1923.

V (Slot.)

En Nederland?

Zoo eindigde ons vorig artikel.

Helaas! ooit hier heeft het parlementarisme een deuk gekregen.

In de laatste jaren was ons parlement al lang niet, wat het vroeger was.

Ridderlijke tournooien als van Groen van P^insterer, Thorbec'ke, den ouden Heemskerk, Kuyper, Bos worden sinds lang niet meer gehouden.

De ridders van den geest ontbrek'en wel niet. Maar anderen' hebben zich tot de politieke arena toegang verschaft, wien alle ridderlijkheid vreemd is.

Ze-richten zich dikwijls niet zoozeer tof ihun tegenpartij in de Kamers, maar werpen hun hoofd in den nek en spreken voor de tribune.

Demagogie heeft de debatten naar beneden getrokken.

Dat bracht jaar op jaar nieuwe verzwakking van het echte parlementarisme.

Zij, die werkelijk nog ridders zijn, kunnen niet uitkomen.

Zij vinden geen hun waardige partij tegenover zich.

Maar wat op 26 October 1923 en daaxna voorviel deed de deur toe.

Of de minister-president zich niet beter had moeten oriënteeren onder de Kamerleden-partijgenooten, wil ik niet beoordeelen.

Of de tien dissenters onder de Roomschen niet zedelijk verplicht waren geweest te voren minister Ruys te waarschuwen, dat zij zouden tegenstemmen, evenmin.

De kwestie of er in het begin geen al te lichtvaardig spel is gedreven — hoe belangrijk ook op zichzelf — schakelen we uit.

Ook op andere vragen gaan we niet in, als daar zijn: heeft de rechterzijde de anti-vlootwet-actie, onder aanvoering van Troelstra gedreven, niet te licht geschat, en had zij daartegenover een niet minder'krachtige vlootwet-actie moeten stellen, wat na de verwerping dier wet wel is geschied; was het absoluut noodzakelijk, toen er tegenstand openbaar werd de volgorde: eerst vlootwet, daarna l)ezuiniging te handhaven, waar nu toch de orde is omgekeerd.

Een antwoord op die vragen te zoeken, ligt buiten de taak van den overzicht-schrijver en kan beter aan meer deskundigen worden toevertrouwd.

Ma.ar wel heeft hij in herinnering te roepen het beeld van den desolaten politiefc'en toestand.

Elke opdïacht tot nieuwe ministerie-rorming mislukte.

De rékonstruktie van de koalitie en inzonderheid van de Roomsch-Katholiéke partij, faalde.

En het spook der likwidatie drong zich óp.

Een enkele stem deed zelfs een "beroep op de kroon pm het fascisme in te voeren. Dr Verviers dankt 'daaraan zijn algemeene bekendheid.

Mr Eatijn rdkende het voor, dat aanneming van de vlootwet het land minder zou gekost hebben dan de tonnen gouds, welke de krisis verslond.

Maar men was voor geen rede vatbaar.

Troelstra had ëen hoog woord, maar toen het er op aankwam, dekte hij zich achter Wibaut.

Deze maakte een bezuinigingsplan klaar, dat geen plan was, omdat alle détails er aan ontbraik'en.

De leidslieden van het Nederlandsche volk leefden voor een groot deel van negatie. Zij kreten het uit: zóó moet het niet, maar zwegen in duizend talen, als men hun vroeg: hoe moet het da, n wèl?

Eindelijk droeg de koningin aan de rechterzijde op een ministerie te vormen.

. De koningin doet afstand van het gezag, en draagt het aan de rechterzijde over, zoo schreeuwde men links.

Daarna weigerde zij de ontslagaanvrage van het demissionaire Kabinet in te willigen.

De koningin negeert het parlement. Zij wordt een verlicht despote, zoo rumoerde men a.an diezelfde zijde.

Met blijdschap zien wij de oude ministers, althans velen onder hen, en vooral onze anti-revolutionaire ministers, weerkeeren.

Maar daarmee heeft het parlement zelf en bepaaldelijk de rechterzijde nog niet de noodige rékonstruktie ondergaan.

Althans, daarvan is officieel nog niets I)elcend.

Moge 1924 die brengen.

Anders blijft het tobben. . '

Anders brengt de demon der likwidatie nog zeven andere demonen mee, die erger zijn dan hij.

Het einde van 1923 gaf aanleiding om vuriger nog dan in vorige jaren te bidden: o God, verlaat ons Neerland nooit. !liS|; : ,

Waar een serie hoofdartikelen het getal van vijf niet mag overschrijden, k^n het kerkelijk leven hier niet meer besproken worden.

We hopen dit later of op andere wijze in te halen.

Ook zullen we daarbij de aandacht vragen voor den toestand in andere kerken. Doordat ons blad zich zeer met de Generale Synode moeide, ontstond daaromtrent zekere achterstand.

Dat moet natuurlijk goed' gemaakt.

Zien wij Ihier alleen het vraagstuk onder de oogen: waar Europa voor het dilemma is geplaatst: likwidatie of rékonstruktie, welke verwachting mogen we in deze koesteren?

Wij 'hebben totnogtoe den toestand van menscihelijk oogpunt bezien.

Maar wanneer we hem van Goddelijk' oogpunt beschouwen, worden we voor deze ontzettende waarheid gesteld: God heeft om der zonden wil Zijn algemeene genade over Europa meer ingetrokken.

Daar en nergens anders ligt de feitelijke oorzaak.

Hij heeft dit in de geschiedenis vaker gedaan.

En wat was daarvan meestal het gevolg?

Ondergang van een wereldrijk.

Verwoesting eener kuituur.

Verlegging van het zwaartepunt der beschaving naar een ander deel der wereld.

En er zijn er, die denken, dat Europa die straf tegemoet gaat.

Zij behoeven zich daarvoor nog niet te laten beïnvloeden door mannen als Spengler.

Ook christenen zijn die meening toegedaan.

En zij redeneeren: God heeft Europa getuchtigd en ihet heeft zich' niet bekeerd'.

Het is verder van God afgevallen.

Zelfs van een uitwendige bëkeering is geen tedken te bespeuren.

De zonde tegen alle geboden Gods neemt toe.

Op behoud valt niet te hopen.

ïoch moet ik even waarschuwen tegen zulk een beschouwing. •

God had wel door Jona aan Ninevé laten aanzeggen, dat het zou worden omgekeerd, tenzij dan dat het zich .bekeerde.

Maar zulk' een speciale boodschap heeft Hij Europa niet doen brengen.

Hij treeft Spengler en anderen niet gezonden.

Zij bouwen hun voorspellingen op hun rede.

Wij echter kimnen alleen steun ontleenen aan de openbaring.

En een openbaring omtrent d'e toekomst van Europa is ons niet geworden.

Daarom moet onze verwachting afwachting zijn.

Zelfs mogen we nog hopen.

Die hoop mogen we nooit voeden met teek'enen van verbeteringen, die men meent waar te nemen. Want zelden was de wisselvalligheid in het voh kerenleven zoo groot als thans.

Maar onze lioop moet gevest staan op Gods barmhartigheid.

En dan rijzen voor mij op de vlammen en sulferdampen van het ondergaande Sodom.

Waren er nog weinige rechtvaardigen in de stad geweest, dit zou niet zijn gebeurd. • •

'God heeft nog rechtvaardigen in Europa overgelaten.

Dat is onze lichtstraal.

.A.an Hem staat het het getal te bepalen.

Maar wat Hij doet „om der uitverkorenen wil'" laat zich niet indenken.

Daarin ligt de verantwoordelij'ldieid van het vrome volk.

Als zij niet haten den rok', die door het vleesclï bevlekt is, als hun zaad zich verzwagert met de wereld, ja, dan zal het niet lang meer duren of de val van Europa is daar.

Maar. wanneer zij het voorbeeld van , Elia volgen en hun Karmel beklimmen, en zich nederbakken voor hun God, wanneer zij in volle actie zijn voor de uitbreiding van het koninkrijk van Christus in hun hart en in Europa, dan zal de Heere zich wellicht laten verbidden.

Elia was ben man van gelijke bewegingen als wij en toch had .op, 'Godsjsegtel zijn gebed invloed op hemel en wolken.''•''^•''^•'''•'.'

Zou het gebed van hen, in wie iets van den geest en de 'kracht van Elia werkt, geen invloed kunnen hebben op ons werelddeel?

Dat de wereld al meer in de zonde wegzinkt, ' is vreeselijk.

Maar veel vreeselijker is het, wanneer de kinderen Gods verachteren in de genade.

Bij wijze van spreken heeft God' misschien ihtet lot van Europa in de hand der rechtvaardigen gelegd.

Wat daaruit voor ons voortvloeit?

Dat wij allereerst onze harten verscheuren en belijden: wee ons, dat wij zóó gezondigd hebben.

Dat wij vervolgens als Abraham niet slechts bidden, maar pleiten om het behoud van Europa.

, Dat wij in Christus' kracht met dagen van langen a.rbeidsduur arbeiden voor een nieuwe toekomst.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen