KERKELIJK LEVEN.

-^ Onze vervolBartikelen.

Onze vervolgartikelen moeten voor ditmaal wachten.

Zij zouden ongeveer de heele baschikbare ruimte in beslag nemen. ' '

Noodig moeten wij thans enkele andere zaken bespreken.

-^ De zaak-Ds Brussaarfl in het reine.

Heuglijk nieuws bracht het verslag van de Classis Haarlem.

Met Ds Brussaard is, gelijk wij trouwens ook verwachtten, alles in Jiet reine gekomen.

Aangenomen werd het volgende voorstel:

„De classis Haarlem, gelezen hebbende het schrijven van de 'Generale Synode, waarin deze

Ie. hare verwachting uitspreekt, dat de bezwaren van ds Brussaard zullen z!jn weggenomen en hij thans zondeir voorbehoud zich zal kunnen voegen naar de beslissingen door ds Synode ia zake de bekende bijzonderheden uit Gen. 2 en 3 genomen; en

2e. aan de classis opdraagt zich te vergewissen of ds Brussaard aan' deze verwachting wil voldoen;

gehoord de door ds J. C. Brussaard uit eigen beweging in ha.ar midden afgelegde verklaring:

Ie. dat na de samenspreking met de Generale Synode en de daarna gevolgde correspondentie gevoerd tusschen hem en prof. dr Ridderbos (waarbij vanvi"ege de Synode uitdruldteiijk is uitgesproken:

dat het recht tot het indienen van gravamina door de Synode volmondig wordt erkend;

voorts, dat het woord „klaarblijkelijk" voor haar aJlerminst in strijd, doch veel meer synonieM is m'et „gebaseerd op goede schriftuurlijke gronden";

wijders, dat betreffende zijn uiteenzetting over het Schriftgezag de Synode zich lieeft uitgesproken, gelijk zij deed punt 3, pag. 163 bijlage Acta voortgezette Synode van Assen en „Bezwaar en Antwoord" pag. 53;

en eindelijk, dat de Synode door haar uitspraak geenszins alle moeilijkheden van het in Gen. 2 en 3 opgelost acht); Schriftvorhaal

thans de aanvankelijk bij hem bestaande bezwaren tegen de uitspraken der Synode inzake den boomder kennis dos goeds en des kwaads, de slang en haar spreken, en den boom des .levens, zijn weggenomen, , '•'IWi r

ook al is het, i''^^'

dat hij ook nu nog enkele uitdrukkingen minder gelukkig gekozen acht, en nog steeds van meening is, dat mede daaruit voortvloeiend veelvuldig misverstand tot belreurenswaardige handelingen geleid heeft,

dat, naar hij meent, de uitspraak der Synode goen centrale waarheid betreft;

on dat de wijzo van behandeling geenszins in alles zijlij instemming heeft, met name dat de Generale Synode een belijdenis-uitspraak deed, - zonder dat dp, leden der kerken en de rUindere kerkelijke vergaderingen zich hierover vooraf rustig konden bezinnenj en dat ten aanzien van zijn persoon hij meent, dat' de Synode óf het eenvoudig bij de correspondehitie had moeten laten óf de door haar zelf gewilde bespïeking van bezwaren in eigen kring had moeten - -afhandelen, óf anders zijn kerkeraad ïn de eersle .plaats had =moeten aanwijzen om zich van zijn houding te vergewissen, maar dat hij zich bij een en ander neerlegt, hoewel hij zich het recht voorbehoudt, lot het indierien van een voorstel' tot hereeni'ging;

2o. dat hij, in aanmerking genomen hét sub 1 genoemde, thans zonder voorbehoud zich kan, voegen naar de beslissing, door de Synode, inzake de bekende bijzonderheden in zake Gen. 2 en 3 genomen, - i'ïen mitsdien deze ook ten grondslag zal leggen aan wat hij in deze zal leeren;

betuigt haar ingenomenheid met dez, e door ds J., C. Brussaard afgelegde verklaring betreffende de uitspraak der Synode in zake Gen. 2 en 3, terwijl zij niet noodig acht in een beoordeeling van zijn overigeris medegedeelde beschouwingen te treden en , ' ; ''^--' besluit als haar oordeel uit te spreken : j^53^!

Ie. dat ds J. C. Brussaard hiermede heeft VO«MMh aan de door de Generale Synode uitgesproken verwachting en • üit

3e. dat er thans voor haar geen redeaen meier zijn, te dezer zake verder met hem te handftlto."

Het is geen wonder, dat de Classis over die verklaring, door Ds Brussaard afgelegd, zich een week heeft willen beraden. •;

De kern ervan wordt uitgedrukt in de woorden: dat hij in aanmerking genomen het sub 1 genoemde, thans zonder voorbehoud zich kan voegen naar de beslissing!, door de Synode, in zake de bekende b.ij^ z o n d e r h e d e.n in zake Gen. 2 en 3 g e nfl^ men, en mitsdien-deze ook "ten gr on dr slag zal leggen aan wat h ij' in d e z o-z , (^, .1 leeren. . , , : •. , ; i ; -

Vergelijkt men hiermee het besluit der Synode „vooreerst aan Ds Brussaard mede te deel; en, ^d^ de Synode van de ingebrachte bezwaren ernstig kennis heeft genomen, deze door het antwoord, yan Prof. Dr J. Ridderbos genoegzaam opgehelderd, of wederlegd acht, weshalve zij^ de verwachting uitispreekt, dat de bezwaren van Ds Brussaard zullen zijn weggenomen, en hij thans zonder V.OQX)behoud zich zal kunnen voegen na^ar de beslissing door de Synode inzak'.e de bekende bijzonderheden uit Gen. - 2 en 3 genomen: " dan ziet men hieruit, dat Ds Brussaard de letterlijke bewoordingen dex Synode heeft overgenomen en daaraan volledigheidshalve nog heeft toegevoegd: „en mitsdien dezeopk ten grondslag zal leggen aan wat hij in deze zal leeren" (een uitdrukking, dooT de Synode bij-andere gelegenheden gebruikt).

In dit opzicht is de verklaring van Ds Brussaard geheel konform de uitgesproken verwachting van de Synode.

Wat nog eenigszins tot voorzichtigheid kon manen, was de inlassching: „in aanmerking genomen het sub 1 genoemde". - i

Daarom diende wel overwogen, wat dit inhield. Het eerste deel van het sub 1 genoemde behelst niet anders dan een konstateeren van wat de Synode uitsprak'.

Daarin kan vanzelf geen bezwaar schuilen.

Daarop: volgt, dat „thans de aanvankelijk bij hem bestaande bezwaren tegen de uitspraken der Synode inzake den boom der kennis des goeds en des kwaads, de slang en haar spreken, en den boom des levens, zijn weggenomen".

Hiervan kan niet anders dan met blijdschap kennis worden genomen.

Zoo is dan de samenspreking tusschen, de Synode en hem niet vruchteloos geweest.

Juist de bezwaren, waarop het aan.-, kwam, zijn van hem weggenomen.

En nu houdt hij nog wel enkele bezwaren over.

Nog altijid houdt hij enkele uitdrukkingen minder gelukkig gekozen.

Dit kan eenigszins verwondering wekken, waar immers door Prof. Ridderbos werd aangetoond, dat de uitdrukkingen, welke Ds Brussaard hiervoor in de plaats zou willen zetten, beslist onjuist zouden zijn.

Maar enfin, over dit bezwaar kan gevoeghjk worden heengestapt. Deed men dit niet, dan zou deze ernstige zaak ontaarden in een woordenstrijd. Dat zou natuurhjk onverantwoordelijk zijn. •

Een tweede bezwaar geldt de wijze van behandeling ter Synode èn van de zaak-Geelkerken èn van zijn eigen zaak. Ook dit bezwaar kon men hem veilig laten behouden, wijl dit niet een grond-•

priijiqip©' van liet kerkrecht raakt. Men kan het wel aan 'den tijd overlaten, dit bezwaar te vervluchtigen.. Immers, bet heeft de geschiedenis onzer feïoformeerde Kerken tegenover zich.

••• Het ernstigste is misschien nog, dat Ds Brussaa.rd als zijn meening uit, dat de uitspraak der Synode geeii centrale waarheid' betreft. Inderdaad toch is dit wel het geval. Het ging om het Schriftgezag! En als gevolg daarvan dé vraag of mze kerken zouden worden opengezet voor leervrijheid of niet. Het moet betreurd, dat Ds Brussaard dit tot op heden nog niet doorziet. ,

Maar, waar hij zelf op die piunten. zuiver staat, waar hij' van een disputabel stellen of zoo iets niét wil weten, daar kan het feit, ' dat zijn oog niet zoo scherp ziet als de Synode, geen motief zijn, om met, zijn verklaring geen genoegen te nemen.

Daarbij komt nog, dat hij zelf verklaart „zich bijeen en ander neer te leggen".

Ook het recht, dat hij zich voorbehoudt, tot het indienen van een voorstel tot hereeniging, kan hem kwalijk worden ontzegd.

Dat recht heeft iedereen.

Het behoefde niet te. worden bedongen.

Het spreekt vanzelf.

Wij zijn er hartelijk mee ingenomen, dat althans deze zaak uit de voeten is.

Reeds lazen wij' in een blad het woord „compromis" in verband met de verklaring van Ds Brussaard.

Maar.daarvan is in de verste verte geen sprake.

Ds Brussaard heeft zich zonder e enig voorbehoud gevoegd naar de beslissing der Synode.

De tegenstelling tusschen Dr Geelkerken en Ds Bru'ssaard, springt in het oog!

De verklaring, welke Dr Geelkerken niet wilde onderteekenen, heeft Ds Brussaard mutatis mutandis eigener beweging afgelegd.

Ka 'de vele teleurstellende kerkelijke processen, is de afloop van deze zaak een verkwikking.

-^ Hoop op hereenioino ?

Op dezelfde classioale vergadering deed Ds Brussaard het volgende voorstel:

„D© classis besluit aan de Partictuliere Synode te verzoeken bij de Generale Synode^ van 1927 bet voorstel te doen tot het benoemen van een commissie, die op de basis der gevoerde correspondentie Brussaard—Ridderbos alsnog door samenspreking met de bezwaarde en geschorste of - afgezette broeders, bestaande misverstanden zoekt wit den weg te ruimen om zoo mogelijk langs dezen weg tot herstel der diep-betreurenswaardige breuk te komen." •• .'.....,

Begrijpelijkerwijze werd dit voorstel niet. aanstonds in behandeling genomen. "'^S0^^^;

Het mooie er in is, dat de hoop og'..lieréènrging het ingeeft. - ? ^ï^li

In het algemeen moet die hoopf-Tjij'' ons allen leven.

En dan niet slechts de hoop opl hereeniging met hen, die pas van ons heengingen, maar op hereeniging met en vereeniging van alle Gereformeerden.

Geeft men zich echter rekenschap' van den grond Toor die hoop, dan denken wij er wel een beetje anders over dan Ds Brussaard.

Hij schijnt te meenen, dat de korrespondentie tusschen Prof. Ridderbos en hem een basis voor hereeniging zou kunnen zijn.

Wij kunnen tot onzen spijt dit gevoelen niet deelen.

In deze wordt de bedoelde k'orrespond'entie door hem wel wat overschat.

Heeft hij ergens in de schismatieke pers gelezen, dat men in die korrespondentie een nieuw licht of een nieuw lichtpunt zag?

De bezwaren bij hen, die van ons scheidden, zijn van geheel anderen aard dan die van. Ds Brussaard.

Wijl Ds Brussaard dit verschil niet onderkent, is hij te optimistisch gestemd.

Er zou heel wat bij de schismatieke broederen moeten veranderen, heel wat teruggenomen moeten worden, eer het tot hereeniging zou kunnen komen. '

Een kompromis begeeren wij tot geen prijs.

Tenzij zij ons uit Goids Woord kunnen overtuigen, dat wij dwalen, moeten onze kerken op haar standpunt blijven staan.

Alleen in den weg van overtuiging is hereeniging mogelijk.

En heeft de Synode niet reeds alles in het werk gesteld om te overtuigen?

Onze kerken zullen zeker niet nalaten daarmee dooT te gaan.

Of dit echter kan geschieden opi de wijze, welke Ds Brussaard bepleit, is een andere vraag, waarover wij ons op dit oogenblik nog niet uitlaten.

~B Nederlandsche Gereformeerde Kerken ?

Hier en daar zagen wij de schismatieke gemeenten benoemd als Nederlandsche GerefoTmeerde Kerken.

Maar nergens vonden wij nog den officiëelen ijk van dien naam.

Zoodra die gegeven wordt, laten wij onmiddellijk onze aanduiding van „schismatiek" varen.

Niet omdat wij met dat laatste woord iets k'renends bedoelen.

Het is ontleend aan de officiëele kerkelijke taal. Maar omdat wij gaarne iemand noemen, zooaJs ij genoemd wil wezen.

^ Acta der voortgezette Synode.

Thans zijn ook de Acta der Voortgezette Synode verschenen.

Niet alleen vindt men hier ingezonden stidcken, die nooit in eenig blad werden gepubliceerd, maar men heeft hier ook alle rapporten bijeen.

Men krijgt er zoo eenig idee van, hoe hard er op de Synode is gewerkt.

Met de vorige Acta vertegenwoordigen deze een schat, jvelke in de toekomst steeds grooter historische waarde zal krijgen.

Wat ons in deze Acta trof is het sober gebruik van hoofdletters.

De Synode komt als synode, de Gereformeerde Kerken als gereformeerde kerken te voorschijn.

Moet dit soms dienen om zoowel onze Kerken als haar Synode te bewaren bij de nederigheid?

^ Afgedaan.

Op onze vraag aan Mr Knibbe, waar wi| hadden beweerd, dat de Synode nooit een „persoonlijk aanvaarden" mocht eischen, ontvingen wij' van hem een ingezonden stuk, ' waarin hiji ook een andere zaak ter sprake brengt en dat hij' onverkort opgenomen wenscht te zien.

Tot onzen spijf kunnen wij ook' voor hem van onzen regel om geen ingezonden stukken over deze materie te plaatsen, niet afwijken.

Wel hopen wij op dat andere punt evenals op vorige vragen, welke hij ons stelde, een volgend maal te antwoorden.

Nu bepalen wij'ons tot het punt in kwestie.

Wat hij dienaangaande schrijft, willen wijj letterlijk overnemen. Het is van dezen inhoud:

„Wat overigens Uwe opmerking betreft, dat nooit door ü is beweerd, dat het „persoonlijk aanvaarden" van de zintuighjfee waarneembaarheid der beide Paradijsboomen meer was dan de Synode mocht eischen, hebt ü voffiomen gelijk. Het blad stond, toen ik mijne bewering neerschreef, niet meer tot mijne beschikking, terwijl ik het niet, overeenkomstig mijn bedoeling, tijdig kon bemachtigen, orti wat ik uit mijn herinnering neerschreef, te controleeren. Het spijt mij, dat de bewuste zinsnede des ondanks is blijven staan. Ik meende overigens, nadat ik mijn vergissing bemerkt had, in het stuk zooals het achtereenvolgens in „Woord en Geest" werd .gepubliceerd, geen veranderingen meer te mogen aanbrengen. Aan de Redactie van „Woo> rd en Geest" zal ik ; echter verzoeken dit stuk op te nemen.

U zult hopelijk mijne betuigingen van leedwezen voor deze vergissing wel willen, aanvaarden."

Natuurlijk nemen wij met deze ridderlijke bekentenis gaarne genoegen.

Daarmee is deze zaak voor ons afgedaan.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen