Synode-Indrukken.

III.

De belangstelling.

Het verschil in belangstelling tusschen de Synode vaal Assen en die van Groningen is wel enorm. Allereerst reeds wat de buitenstaanders, nietleden onzer Kerken, betreft.

De Synode-leden behoeven zich thans niet voor filmopnemers in acht te nemen.

Binnen het kerkgebouw is als gewoonlijk een foto gemaakt.

Ook in de zaal, waar de lunch wordt gebruikt, werkte een-en andermatü de lens.

Maar dat is ook al.

Geen nieuwsgierigen 'vormen een haag cm de Synodekerk.

Er behoeven geen extra-voorzorgsmaatregelen ge^ troffen, opdat geen verspieders binnensluipen.

De portalen en hoeken onder de trappen behoeven niet afgezocht om indringers te ontdekken.

Geen bijzondere waarschuwing tot geheimhouding wordt den toehoorders van de moderamentafel meegegeven.

In de hotels is het niet noodig de gasten te monsteren of zich onder hen misschien niet een persverklikker schuil houdt.

De telefoüncellen worden niet onder toezicht genomen.

Uit alles merkt men, dat er uit deze Synode door liberale en neutrale pers geen sensatie-munt valt te slaan.

Leugen en laster vinden hier geen kluif je.

Dat maakt het werken zooveel aangenamer.

Naai' we ergens lazen beipaalt de nieuwsgierigheid van vreemden er zich toe achter d2 gordijnen der huizeii te gluren om te zien wat voor slag van menscheu die Synode-leden zijn. Diat valt modernistischen inwoners van de stad Groningen natuurlijk geweldig tegen. Zij verwachtteai op z'n minst eens hartelijk te kunnen lachen om hooge zijden en witte dassen. Dioch zelfs dat is hun niet gegund. Het moet voor hen ©en bittere teleurstelling zijn te ontwaren, dat d'e Synode-leden naar hun uiterlijk menschen zijn van gelijke bewegingen als zij. Het, denkend deel der natie zal echter over deze emotie reeds lang heen zijn. Want het is nu eenmaal een kenmerk van het denkend deel, dat het zich met denken niet vermoeit.

Doch ook van de zijde der Groninger (iereformeerden blijft de belangstelling beneden het middelmatige.

In Assen wekte het verwondering en bewondering, dat, hoewel meestal in besloiten zitting werd vergaderd, zoiödra de deuren opengingen het gereformeerde publiek binnenstroomde. .Men stond soms uren en uren te wachten. En als dan het comitégeneraal werd opgeheven, dan kreeg men nog slechts lange en ingewikkelde rappiorten te hOiOren, waarvan men zoo dadelijk den inhoud niet kon vatten en die zich voor rustige lezing aanbevalen. Debatten werden er, omdat het grootendeels tuchtzaken gold, in de openbare zitting niet gevoerd. En die zijn voor het publiek toch eigenlijk het aantrekkelijke. Toch bleven de Assenaren komen. Nogmaals breng ik hulde aan hun uithoudingsvermogen.

Te Groningen is het heel anders. Er zijn heel weinig besloten zittingen. Bijna alles wordt in het openbaar behandeld. De tijd voor discussies is haast onbegrensd. Lange redevoeringen wo-rden er afgestoken. En.... de Groningers blijven zoo goed als weg. Het gebeurt, dat men maar vijf of tien belangstellenden telt. En ik verdenk er enkele Syno'de^ leden, die er gaarne den brand in steken, van, dat zij die vijf ol tien wel wilden wegkijken, omdat zij anders rookwolkjes mochten uitblazen, maar in openbare zitting hun dal niet is toegestaan. Zelfs op Koninginnedag, waarop heel Groningen vrij had, bleef de belangstelling minimaal. Alleen opr mai-ktdagen groeide het gehoor aan. De bewoners uit de Ommelanden verbonden aan hun-uitstapje naar „Stad" cok een bezoek aan de Synode.

Zullen we hierom de Groninger Gereformeerden in staat van beschuldiging stellen?

Ik denk er niet aan.

Men kan hun niet anders dan schoon gelijk geven.

Want de Synode was tot op hed.en weinig he^ langwekkend. '

We gaven haar tevoren reeds den naam van „kleingoed-synade".

En zij maakt zich dien naam ten volle* waardig.

Er worden wel lange redevoeringen gehouden. •\Iaar zelden zijn het groote redevoeringen.

Al het werk moet afgedaan worden.

Doch we kunnen het niet kwalijk nemen, dat hot meeste den Groningers niet interesseert.

Romen er eens belangrgke momenten, dan ziet men dadelijk een aardigen toeloop' van menschen.

Hoe ruiken zij dat zoo? Is er een soort van inlichtingsdienst georganiseerd ?

't Zou me van de praktische Groningers niet verbazen.

't Zijn mrchtere luidjes! En uitgeslapen!

De werkwijze.

Terwijl wij dit schrijven is reeds de vierde Synode-week ingegaan en nog zijn wij niet gereed.

Onze profetie, welke den duur der Syriode op drie weken schatte, is dus niet vervuld. We komen er eerlijk voor uit.

Daartegenover staat echter, dat een andere voorspelling, welke we deden, helaas wel in vervulling is gega, an.

N.l. dat het vroege saamroepen van de Synode weleens oorzaak kon worden, dat zij langer duurde dan gewoonlijk.

Dit ligt voor de hand.

De tweede week van September is voor bijna alle kringen van ons volksleven, ook voor de meeste Synode-leden een fatale termijn.

Hoe dichtei-men bij dien termijn staat, des te meer maakt men voort.

Of er dan ook nu niet hard gewerkt is?

Zonder eenigen twijfel.

't Ligt 'm niet aan 't harde werken, maar aan het vele praten.

Over verschillende onderwerpen is o.i. veel te lang geredeneerd.

Blijkbaar had men den tijd.

Wij voor ons blijven' van gevoelen, dat, indien de Synode een week later ware geopend, wij' even ver zouden zijn als nu.

Een beetje psychologie is slechts nooidig om de waarheid hiervan te erkennen.

Ook bleef zeer zeker niet zonder invloed het minitieuse werken, dat Assen gedaan had.

Daar was het een eerste vereischte, dat de zaken rustig werden afgehandeld.

Daar was alle spoed uit den booze.

Want het ging er bijna uitsluitend over gewichtige dingen.

Die kalmte van Assen werkt nog in Groningen na, .

^Jaa, r omdat er zooveel is, dat minder belangrijk moet worden geacht, vervalt men weleens tot peuteren.

Er is niet weinig, dat vlugger kon zijn afgedaan.

De voornaamste oorzaak evenwel van de langdurigheid der Synode is te zoeken in haar gebrekkige werkwijze.

Dis is niet aan deze alleen, maar aan al onze Synodes eigen.

W^e hebben er reeds eer de aandacht op gevestigd. Maar misschien kwam dat nooit zoo sterk uit als nu.

AVat er dan aan ontbreekt?

Dat kan niet in een paar woorden worden gezegd. En nog moeilijker is het, een beteren weg aan te wijzen.

Toch dient men zich daarover nader te beraden.

Voor deze Synode heeft dat geen zin meer. Doch later hopen we dit onderwerp eens aan de orde te stellen.

De leiding.

De leiding blijkt in vertrouwde handen te rusten.

Dr Dijk heeft als praeses de verwachting niet beschaamd.

Hij is zeer attent, niet het minst tegenover jarige Synoide-leden.

De speeches, welke hij moet houden, zijn keurig en Jvort.

Met voortvarendheid hanteert hij' d'en hamer.

Van deze waardeering nemen we dan ook niets terug, wanneer wij er aan toevoegen, dat men toch ka.n merken, dat hij nog niet over groote routine beschikt, om een Synode te praesideeren.

Dat zal met de jaren wel komen, maar op het oogenblik is hier een gemis duidelijk zichtbaar.

Vooreerst is hij zichzelf nog niet geheel meester. Hij kan soms leelijke gezichten trekken, wanneer een spreker het hem niet naar den zin maakt. Hij kan dan zijn afkeuring niet verbergen. Dat moet rlvrtVSv^" j*¥ï". 'si^Siiataurlijk afleeren. Hij dient de onbêS'; wogehheid', de objektiviteit zelf te zijn 'm

Het gebeurde eens bij een onderwerp, daiSII rapport betrof, hetwelk hij'zelf had opgesteld', dat hij onverwachts de discussie trachtte te sluiten. Op den roep uil het midden der Synode: „het debat mag, niet gesmoord!" kwam hij' echter tot bezinning. Ook kon hij niet laten, toen de verdedigers van het rapport en de daarmee overeenstemmende conclusies van de commissie aan het woiord kwamen, een beweging te maken alsof hij een zweep in de hand hield, wat sommigen aldus vertaalden: geeft ze er nu eens duchtig van langs. Verdiende het geen aanbeveling om als hijzelf bij een onderwerp nauw betrokken is, de piraeses den hamer overreikt aan den assessor?

Ook ziet hij niet altijd pérspektief in de discussies. Bij onbelangrijke debatten Iaat hij soms de sprekers hun voUeiï gang gaan, terwijl hij bij belangrijke soms tracht in te grijipen. Om de discussies te bekorten, , zoekt hij zijn kracht hierin: geen sprekers het woord te geven, die zich niet op het juiste moment hebben aangemeld, terwijl men van hem zelden een voorstel vran orde verneemt, waardoor de sluizen ider welsprekendheid konden worden dichtgedraaid. Dit hangt misschien hiermee samen, dat hij niet steeds in de onderwerp'en inzit. Een praeses moest eigenlij'k, vóór er een point in behandeling k'omt, 'de conclusies hebben bestudeerd •en in zich opgenomen.

Maar om niet den schijn opi ons te laden als zouden wi; j zijn praesidiale gebreken zwaarder afwegen dan zijn praesidiale deugden, moeten wij toch even konstateeren, dat hij over bewonderenswaardige soepelheid 'beschikt. Ook wanneer hij eens mis tast. weet hij het roier handig te wenden en spreekt hij er zijn dank over uit, dat het zóó liep. Daarenboven mengt hij zich niet druk in de discussies. Zonder te vleien weet hij tot hen, die zich op de een of .andere wijze verdienstelijk maalvten, een minzaam woord te richten.

In één woord: hij is van het hout, waaruit men eerste-klas-presidenten snijdt..

Kuyper , zou zeggen: wagenschot.

tn het spoor van Assen.

Hadden „schismatieken" en „bezwaarden" wellicht nog eenige hoop', dat, Groningen het spoor van Assen op een of ander punt zou verlaten, tot heden bewijst de uitkomst, dat hun hoopi ijdel was.

Assen zat , als rechter over zichzelf, zooi, beschuldigde men — ofschoon ten onrechte. ? i|^M-

Groningen moest Assen oordeelenl ' •'•'•' En dan natuurlijk veroordeel en 1 Maar onze kerken wisten wat zij te Assen deden. Zij hebben daar biddend beraadslaagd. Zij hebben vóór zij beshssingen namen om de goedkeuring van den Koning der Kc'rk gevraagd.

Alle overijling was haar vreemd.

Alle hartstocht bleef verre..

Liefde tot de waarheid', liefde ook tot de dwalenden voerde er den boventoon.

In diezelfde liefde staat ook 'Groningen.

Diaarom kan ideze Synode geen ander geluid geven dan de vorige.

Zij' aanvaardt ten voile de erfenis van Assen.

Alle besluite'U inzake bezwaarschriften en getuigenissen tegen Assen genomen, ademen denzelfden geest.

Hereeniging ? Van harte gaarne...

Maar dan op den grondslag van de beslissing te Assen genomen, omdat die zijn conform deu Woorde Gods.

De Heere geeft ïn. deze groote getrouwheid.

Het wachtwoord: uitstellen.

Zijn we dankbaar, dat Groningen in het spoor van Assen treedt, in eeai ander opzicht is onze ingenomenheid niet ongedeeld.

Men 'weet: wij houden ervan ons eerlijk uit te spreken.

En dan vinden we het jammer, dat de Synode over het algemeen in uitstel of zelfs in afstel heit zoekt.

De gewichtige zaken, welke sinds Leeuwa, rden op de dagorde stonden, worden al maar verschoven.

Er zit geen schot in.

Soms zelfs meenden wij de stem der reaktie te hooren.

We komen hierop later bij de bespreking - vran de afzonderlijke beslissingen nog wel terug.

Hier teekenen wij slechts een der karaktertrekken van de Synode.

Een karaktertrek, welke haar in onze oogeii ontsiert.

Zij zal in deze, tenzij er in de vierde week iiOig verandering komt, bij de onbeteekenend'e Synodes worden bijgezet.

Twee zwakke gewone Synodes, Utrecht en Groningen, achter elkaar!

Hoe hadden wij het voor onze kerken anders gewenscht!

Waarlijk, in dit opzicht is te roemen ons niet oorbaar.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen