Ook het lichaam.

Overeenkomstig het de vorige maal ontworpen program, spreken we allereerst over de lichamelijke vorming.

Na het twaalfde tot veertiend© levensjaar ondergaat het lichaam van ieder mensch een diep ingrijpende verandering. Behalve dat de geslachtsorganen zich meer gaan ontwikkelen, verkeeren aüle deelen en onderdeeien van het lichaam in een geweldig rijpingsproces. Er valt geen periode in het menschelijke leven aan te wijzen, waarin een sterkere groei en zulk een algeheele ontwikkeling plaats vinden, dan juist deze tijd; en het moet als een bizondere zegen beschouwd worden, als die geheel zonder ongelukken verloopt.

Allereerst groeit het heele beenderenstelsel uit; niet alleen in de lengte, maar ook in de breedte.

En niet slechts worden de ledematen van deia puber langer, maar ook de lichaamsbouw begint, een meer mannelijke of vrouwelijke gedaante te krijgen, terwijl ook het gezicht z'n 'typeerende lijnen gaat vertoonen.

Tot deze vorming van de meer mannelijke of vrouwelijke gestalte draagt voorts ook Bij: de groei in de spieren, die eveneens zoowel in de lengte als in de breedte zich uitzetten.

Gegeven deze snelle groei, is het heel begrijpelijk, dat de jeugd in deze periode over het algemeen zeer onbeholpen en onhandig is in zijn bewegingen.

Zij loopen en stoeten overal tegen aan en begaan allerlei ongelukken. Zij weten met hun lange lijf en slungelige armen en beenen nog geen weg. Zij zijn over zichzelf heengegroeid en moeten nog leeren, zich aan den nieuwen toestand aan te passen en hun ongeproportioneerd lange ledematen behoorlijk te gebruiken.

Ten derde worden ook de innerlijke organen in het groeiproces opgenomen. Bij de jongens groeit het strottenhoofd; de adamsappel vornit zich: de baard zit hun nu immers in de keel? Het hart vergroot zich met ongeveer een derde en de longen met de helft van het oorspronkelijke volume, waardoor uitteraard schouders en borstkas zich uitzetten moeten. De grootste verandering echter voltrekt zich in de hersenen. Want vooreerst wordt hun gewicht verdrie-a verviervoudigd en bereikt dit in deze periode zijn maximum. Én voorts verdiepen zich vooral ook de hersengroeven en vermenigvuldigen en verfijnen zich de hersenkronkelingen. Om dit snel groeiende lichaam behoorlijk te laten functionneeren, moet het hart wel dubbelen arbeid verrichten, begint het bloed sneller te jagen en zijn de zenuwen vaak tot op het uiterst© gespannen.

Dit laatste brengt weer allerlei gevolgen met zich.

De verhoogde doch onregelmatige bloeddruk doet de jeugd nu eens zonder uiterlijke oorzaak, hoog rood en dan weer in-wit worden. Door de sterk© spanning van het zenuwstelsel zijn z© op het eene oogenbUfc overgevoelig en prikkelbaar, ' ©n op het volgende vermoeid en lusteloos en apathisch. Van „zum Himmelhoch jauchzend" slaan ze zoomaar in het „zum Tode betrübt" over. Tusschen optimisme en pessimisme slingeren zij heen en weer. En in hun lustelooze en moedelooze buien verlangen zij als vanzelf naar allerlei opwekkingen, om hen er weer bovenop te brengen; en het is mede hierom, dat allerlei prikkels "door hen gezocht wor­ den, prikkels van brillantine en parfum, van alcohol en nicotine, genotprikkels van bioscoop, dancing e.d., en helaas ook sexueele prikkels in onanie of zelfbevrediging.

Wie zich van deze enorme physieke veranderingen rekenschap geeft, zal verstaan, dat ook het lichaam van de jeugd bizondere belangstelling en zorgvolle leiding behoeft.

En deze eisch klemt dubbel thans, ' omdat wij te doen hebben met de generatie die in den oorlog en in de eerste na-oorlogsjaren werd geboren. De ondervoeding of slechte voeding, de nerveuse spanning en alle verdere ellenden van dien tijd zijn ook aan de hedendaagsche jeugd merkbaar. In Duitschland heeft men reeds verschillende na-weeën van den oorlog ook bij hen geconstateerd. Het tegenwoordige geslacht staat daar in lichaamslengte bij het voorafgaande achter. De physiek© weerstand en het physieke prestatie-vermogen zijn afgenomen. Met name in het beenderenstelsel doen zich veel meer gebreken en ziekten voor dan vroeger. Inzonderheid moet het thans veelvuldig voorkomen van rachitis als een naoorlogsverschijnsel beschouwd worden. De jeugd van 1931 heeft ook physiek een zwaarderen strijd dan haar voorgangers, en natuurlijk in de landen, die in den oorlog geweest zijn, nog weer erger dan in Nederland.

Daarom zullen wij ook aan het lichaam behoorlijke aandacht besteden. We zullen ons hoeden voor elke doopersche tendenz, die aan het 'ichamelijke en stoffelijke het stempel der minderwaardigheid opdrukt en — ware het mogelijk — het geheel negeeren wil. Wij zullen veel meer uit de zuiver Christelijke, reformatorische, verbondmatig© beschouwing leven en handelen. Jezus kocht de Zijnen evengoed naar lichaam als naar ziel. Zoowel d© ouderen als de jongeren hebben dieper uit het besef te leven, dat ook het baby-lichaam en het kinderlichaam en het jongens-en meisjeslichaam van den Heer Jezus is en door de kooping met Zijn eigen bloed Hem ten eigendom werd.

Noch wij, noch zij mogen daarom daarmee doen naar ons believen. Het behoort ook tot de gehoorzaamheid, waartoe wij krachtens het verbond en den doop verplicht zijn, om nauwkeurig op te sporen de wetten, die 'God voor de ontwikkeling van het menschenlichaam gesteld heeft, en dienovereenkomstig ons gedrag in te richten.

Van mij, als predikant, zal wel niet verwacht worden, dat ik een soort leer voor de lichamelijke verzorging zal geven. Het „schoenmaker, houd u bij uw leest" geldt ook hier. Om toch de lichaamszorg niet geheel voorbij te gaan, stip ik een enkel ding aan.

Het behoeft zeker allereerst niet opzettelijk gezegd, dat het sterk-groedende lichaam der jeugd ook krachtig gevoed moet worden. Wij zullen dus; goed doen, de voorschriften van de voedingsleer op te volgen, die ons zegt, op welke wijze en met welk© spijzen dit het best geschieden kan.

Voorts dient het lichaam rein gehouden te worden, In ons waterland kan vrij alle watervrees afgelegd. Het water is gelukkig bij ons ©en goedkoop artikel en "kan daarom door ieder iTjim worden gebruikt. 'Koude wasschingen en afsponsingen sterken de zenuwen ©n bevorderen het lichamelijk© weerstandsvermogen.

Al verder moeten onze jonge menschen voldoenden slaap hebben. Zij moeten zich tijdig ter ruste begeven. Bovendien moeten zij zich gewennen om altoos op hetzelfde uur naar bed te gaan.

En eenmaal op bed gekomen, moeten ze niet phantaseeren of mijmeren, nog veel minder romans lezen of rooken, maar werkelijk ook slapen en dit zeker niet minder dan 9 a 10 uren van het etmaal doen. • En 's morgens wakker geworden, moeten zij niet blijven na-dommelen, maar met één sprong uit hun bed op den grond staan.

Eindelijk behoeft het geen breed betoog, dat zij weinig of geen spiritualiën behooren te "gebruiken en in deze periode practisch geheelonthouder moeten zijn.

H'et spijt mij, dat ik niet even vluchtig aan de gewoonte van het roeken voorbij gaan kan. Indien, dit een louter hygiënische kwestie was, zou ik niet meer dan een enkele aanduiding durven geven.

Maar nu aan deze zaak meer kanteii zijn, moet ik er een enkel woord meer van zeggen, al blijkt hierbij dan ook, dat lichamelijke en zedelijk© vorming niet altijd even scherp uit elkaar te houd^i zijn.

Ik weet, dat ik hier aan ©en zwakk© plek raak, waarop onze Nederlandsch© volkszi©!, en vooral de mannelijke, niet heel veel verdragen kan. Meni ziet u voor niet geheel vol aan, wanneer ge in ernst de vraag stelt, of het wel voor ©enig mensch, op Vï'elken leeftijd ook, aanbeveling verdient om rooker te zijn. En men komt altijd weer met de bekende zegswijze aandragen, dat het geen man is, die niet rooken kan.

Nu is het aanvoeren van spreekwoorden altijd een zwakke methode van argumenteeren. Of liever: het is heelemaal geen methode van argumenteeren. Want het spreekwoord omvat nooit de heel© zaak, waarom het gaat, doch brengt slechts één kant er van naar voren. En di© ééne zijd© generaliseert het bovendien nog, en het negeert de vele andere gevallen, waarin het aldus niet is gesteld. Het spreekwoord is dus wel allerminst geschikt om als argument dienst t© doen, want het argument wil concreet zijn. Dat gaat juist op de zaak zooveel mogelijk in, en poogt alles uit te spreken wat er voor of tegen is.

Maar goed, wil men desondanks met spreekwoorden argumenteeren, nu, onlangs hoorde ik een variant op bovengenoemde zegswijze. Deze namelijk; „Het is geen man, die 't rooken niet laten kan", en ik geloof, dat hierin meer waarheid schuilt.

Trouwens, de rook-manoeuvres, voor zoover zg met het oog voor anderen waarneembaar zijn, doen meer aan de trek-en zuigbewegingen van een baby, dan aan bizondere betooning van mannelijkheid denken. En evenzeer lijkt het mij eerder gebrek aan mannelijkheid en innerlijk© sterkt© t© zijn, wanneer b.v., als het op vergaderingen een beetje begint te spannen, zoo zenuwachtig d© pijp te voorschijn gehaald en zoo hevig aan de sigaar getrokken wordt.

Doch hoe dit nader zij, de kwestie van het rooken is, voor zoover mij bekend, onder ons nog maar zelden aan de ord© gesteld. Gelukkig isi hierin in den laatsten tijd wel eenig© kentering gekomen. Maar deze heeft toch nog niet zóó doorgewerkt, dat het overbodig zou zijn, de zaak eens opzettelijk te bespreken. Daarom hierover in het volgend artikel nog iets meer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen