GRONINGER BRIEVEN

Amice frater.

Wij krijgen uit bijna alles wat rondom ons geschiedt den indruk, dat de menschen van hoog tot laag precies het omgekeerde doen van hetgeen zij behoorden te doen.

De menschen hebben over het algemeen al weer niet de les verstaan, die ons in deze tijden gegeven wordt. Want het is de Drieëenige God, Die in al het gebeuren den trotschen, revolutionairen, goddeloozen mensch der twintigste eeuw tot bezinning roept.

Dat geschiedde ook reeds in den eersten wereldoorlog. Hoog hadden de wijzen der wereld geroemd van de „cultuur", vrucht van 't humanisme. Toen alles ineen scheen te storten, zeiden de menschen, diep teleurgesteld: die cultuur is ook al niet veel zaaks. Maar nauwelijks was de vrede daar of men hoorde, vooral in Geneve, een roemtaal op het kunnen van den mensch als nooit te voren. Nu, zoo riep er zelfs een, nu zullen wij den toren bouwen, die tot den hemel reikt. En vrijzinnige en socialistische geesten pochten op hun macht.

Hoe diep werden zij, die geloofden, teleurgesteld. Vrede kwam er eigenlijk niet en wat bloei scheen, werd spoedig als schijnbloei erkend.

Toen kwam de tweede wereldoorlog, nog vreeselijker dan de eerste. Sterk heet thans weer de staat. Maar was er sterker staat ooit dan die van Hitler, en grootere kracht als van zijn oorlogsmachine, machtiger dan de wereldhistorie die kent?

En toch zagen wij ps. 37, zagen wij het Woord Gods bewaarheid worden; „ik heb", aldus de psalmist, „den goddelooze geweldig gezien, zich verheffend als een ceder van den Libanon. Ik ging er langs en zie, hij was niet meer". (Vertaling Noordtzij.)

Zal de mensch hu eindelijk eigen onmacht belijden en de toevlucht nemen allereerst tot de belijdenis van schuld en een roep om ontferming? Zal hij erkennen, dat God alleen regeert en dat alles van Zijn zegen afhankelijk is?

Wij vernemen er helaas weinig van. Al weer wordt gezegd, dat men nu een nieuwe wereld zal bouwen, in radicale politiek, die niet dan vrede en welvaart zal kennen.

En men doet precies het omgekeerde van hetgeen men behoorde te doen. Om een enkel voorbeeld te geven: het nieuwe ministerie ten onzent heeft verzekerd tegen deflatie te zullen waken, terwijl juist, zooals ieder het eigenlijk wel ziet, inflatie het gevaar is. Als het geen drukfout is geweest dan wordt het uiterst bedenkelijk.

En ook dit is opmerkelijk, wij zwijgen weer in groote algemeene begrippen. Een echt revolutionair kenmerk.

Men roept weer over de macht van den staat en over geleide economie, en over christendom en humanisme en over zuivering, een werk, dat zoo langzamerhand allerwege ernstige bedenking vindt bij waarlijk ernstige en weldenkende menschen.

Velen meenen, dat de zuiveraars in menig geval goed deden in eigen kring te beginnen. Die onzuiver is blaast het hoogst van den toren.

Ik wil nu alleen maar letten op de groote woorden: Christendom en humanisme.

De dichter heeft gezegd, dat, als het den menschen aan begrippen begint te ontbreken, zij hulp zoeken bij een woord, dat ter rechter tijd dan wordt gevonden.

Dit is niet juist. Het is zóó. De menschen zien Gods werken niet en dan zoekep zij hulp bij een algemeen begrip, dat niet meer is dan een woord.

Dat is het karakter van alle revolutie. Ook thans.

Hier leeft de gedachte, dat de mensch slechts van een goede bedoeling behoeft te gewagen om alles ook goed te maken.

En dan bewandelt hij juist een weg, die ingaat tegen de ordinantiën Gods.

Had Robesspiere geen goede bedoehngen? Of St Just? Men leze er Groens „Ongeloof en revo-

Hadden Hitler en Goring geen goede bedoelingen? Neem maar eens goed kennis van „Mein Kampf". Het was hen te doen om „geestelijke" verheffing boven alles.

Ik lees nu, dat men gewaagt van de groote gaven van het Evangelie: barmhartigheid, gerechtigheid en naastenliefde. Zooals men tijdens de Fransche revolutie sprak van: vrijheid, gelijkheid en broederschap, van: God en deugd en onsterfelijkheid.

Ik lees in „Je Mainticndrai", dat volksherstel begeert, dat die groote gaven van barmhartigheid gerechtigheid en naastenliefde gegrond zijn in het Evangehe, maar dat zij ook „in andere dan Christelijke overtuiging worden gegrond."

Misschien is er bij deze woordkeuze weinig gedacht. In het gunstigste geval wil men toch zeggen, dat een plant uit bepaalden bodem wordt genomen en in een anderen overgezet, waarin zij evengoed zal groeien en bloeien.

Zoo werd het na de Fransche revolutie ook gezegd. Men roemde in de onafhankelijke moraal, in Christendom boven geloofsverdeeldheid — net als nu — en in verdraagzaamheid — evenals als thans.

Wat is dat boek van Groen „Ongeloof en revolutie" vooral nu een leerzaam werk. En de kennis onzer landshistorie.

Nu moeten wij de bewering: Christendom en humanisme vertellen beide dezelfde goede dingen, niet bestrijden, want het is juist! Alleen mag worden opgemerkt, dat het humanisme alles wat het biedt aan het christendom heeft ontstolen.

Maar dan raken wij de kern der zaak nog niet. Wat is toch het Christendom? Verstaat gij daaronder wat christenen alzoo in den loop der eeuweii gemaakt hebben van Gods wil en wet, dan zult gij niet veel meer dan onvolkomen en zelfs zeer slechte dingen opmerken. Want de menschen hebben het altijd weer bedorven. Als het aan het Christendom gelegen had, wat zou er van de kerk en van den staat en van de maatschappij geworden zijn. Wat onze tijd ook behoeft, waarvan wij allen dag getrouw moeten getuigen is, dat is dat barmhartigheid en gerechtigheid en naastenliefde ons alleen toekomen uit het kruis en de opstanding van onzen Heere Jezus Christus, Die nu zit ter rechterhand Gods en Wien alle macht is gegven in den hemel en op aarde. Hij is de Koning Zijner kerk, en Hij is de overste van de koningen der aarde, zooals wij het altijd weer in de vergadering der geloovigen hooren belijden. Hij is het, die Hitler en de zijnen heeft neergeslagen. Hij heeft, na Zijn oordeelen, nog weer een tijd van bekeering gegeven. Hij roept op om Hem te gehoorzamen. Hij wil dat wij ons zullen verootmoedigen en Hem de eere zullen geven.

Geen algemeene begrippen en groote woorden, die zooveel opgeld doen. In onze kerken, als men roemt van de synode en in het gewone leven, als men spreekt van de macht van den staat en van de groote dingen, die overwinnaars zullen verrichten en de groote staatsmachten nu zullen tot stand brengen. Het is alles een rooven van de eere van onzen grooten Koning en Heere. En dat is het nu, wat ons bezorgd moet maken.

Overal ontmoeten wij den machtigen mensch. Hier den krijgsman, daar den nieuwen staatsman, die „zoolang gevangen gezeten" en zooveel ondergronds heeft gewerkt, en verder den zuiveraar en wie al niet. De borst gaat allerwege weer hoog. Een nieuwe wereld, en altijd vrede en maatschappelijk geluk voor allen, en overal welvaart en vrede. En onderwijl is het al verwarring en afgunst en geklag en een roepen tegen elkander in op allerlei gebied.

Leg uw oor maar eens te luister. — Naast de vele groote woorden niet dan geklag en verbittering en diepe teleurstelling, vooral van menschen, die werkelijk hun plicht hebben gedaan en geen profijt hebben getrokken uit de chaos van oorlog en herstel.

Bidden wij onzen God om wezenlijke reformatie Geve de Heere onze God ons de kracht om Zijn heiügen Naam uit te roepen, den roes van onzen Koning en Heere over gansch ons leven. Opdat Hij zich over ons arme volk en over de arme wereld moge ontfermen.

Met haxtelijke groeten en heilbede.

Uw toegenegen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen