Grondslag en doel van de Chr. School,

IV

. De vraag kan opkomen of het doel van ons onderwijs wel concreet genoeg geformuleerd is door het antwoord op vraag 6 van onzen Catechismus.

Laten we 't eens vergelijken met het opvoedingsen onderwijsdoel, zooals dit is omschreven in de Wet op het L.O. In axt. 42, dat alleen geldt voor de Openbare Scholen, lezen we: „Het schoolonderwijs wordt onder het aanleeren van gepaste en nuttige kundigheden dienstbaar gemaakt aan de ontwikkeling van de verstandelijke vermogens der leerlingen, hun lichamelijke oefening en hun opleiding tot alle christelijke en maatschappelijke deugden".

Zeer concreet worden hier drie doelpunten naar voren gebracht:

1. de ontwikkeling van de verstandelijke vermogens;

2. de lichamelijke oefening;

2. de lichamelijke oefening; 3. de opleiding tot alle christelijke en maatschapfielijke deugden

fielijke deugden met als middel het aanbrengen van gepaste en nut­

tige kundigheden. Niettegenstaande de scherpzinnige omschrijving rijzen hier toch wel eenige vragen, b.v.: Hoe moet men zich het verband denken tusschen de drie genoemde doeleinden, hoe is de plaats der onderscheiden vakken t.a.v. die doelstellingen en wat zijn christelijke en maatschappelijke deugden?

De Catechismus daarentegen omschrijft scherp en duidelijk het opvoedingsdoel: het kind moet zijn Schepper leeren kennen, liei^ebben en loven. Vanuit dit doel kunnen de verschillende vakken de haar toekomende plaats verkrijgen.

B ij b.-. Kerk-en Zendingsgeschiedenis krijgen als vanzelf de eereplaats. Immers bij deze vakken gaat het er om den kinderen Gods Woord te doen kennen, den arbeid van den Koning der Kerk om de Zijnen te vergaderen na te gaan en kennis te nemen van de wijze, waarop de Kerk haar opdracht, het Evangelie te prediken aan alle creaturen, heeft uitgevoerd.

Om Gods Woord te kunnen onderzoeken — het kind moet immers zijn Schepper leeren kennen — moet het kunnen lezen.

Ned. Taal moet noodzakelijk worden geleerd, anders is het hem niet mogeUjk den Bijbel te verstaan. En een taal wordt pas geleerd door mondelinge en schriftehjke oefeningen.

Dit is weer niet mogelijk zonder dat het kind zich de kunst van schrijven heeft eigen gemaakt.

Overeenkomstig art. 2 van onze Geloofsbelijdenis kunnen vwj God o.a. leeren kennen door de schepping, onderhouding en regeering der geheele wereld, overmits deze voor onze oogen is als een schoon boek in hetwelk alle schepselen, groote en kleine, gehjk als letteren zijn, die ons de onzienlijke dingen Gods geven te aanschouwen, n.l. zijn eeuwige Kracht en Goddehjkheid.

Daarom moeten we den kinderen ondervidjs geven in V a d. g e s c h., om Gods leidingen, inzonderheid met het Nederlandsche volk na te gaan.

Kennis der Natuur, om Gods wijsheid op te merken in het rijk der natuur en de wetten, die God daarin legde, te leeren kennen.

Aar drijkskunde, om kennis te nemen van verschillende volken, over de aarde verspreid, overeenkomstig Gods bevel, dat de aarde moest worden vervuld, hun geschiedenis na te gaan en de landen te leeren kennen, waar ze wonen.

Het vak zingen moet dienen om de kinderen te oefenen in het loven van hun Schepper.

Aan lich. oefeningen wordt gedaan om üchaam en geest fit te houden en de nadeelen van het lange, onnatuurhjke stil zitten, zooveel mogeUjk op te heffen.

Rekenen, teekenen en handenarbeid moeten als hulpvakken worden ingeschakeld.

Ik meen hiermee — zij het zeer beknopt — te hebben aangetoond, dat de leerstof onder het gezichtspunt van het antwoord op vraag 6 van den Heidelbergsehen Catechismus een eenheid kan zijn.

Het is van groote beteekenis, dat de onderwijzer de plaats van de onderscheiden leervakken t. a. v. het vooropgestelde doel goed ziet. Hij moet leeren bewust te werken. Misschien vindt men het vreemd dat aan het vak rekenen een zoo ondergeschikte plaats wordt toegekend. Waarom wordt het slechts een hulpvak genoemd, terwijl het op de Openbare School een hoofdvak is, al wordt het de laatste jaren door het vak Nederlandsch wat meer naar den achtergrond gedrongen? Die andere waardeering staat in verband met het doel, dat we nastreven.

Op de Openbare school wil men al rekenende de verstandelijke vermogens ontvrikkelen. Bij ons mag deze ontwikkeling niet op zichzelf staan, maar moet ze ondergeschikt worden gemaakt aan een hoogér doel.

Onze tegenstanders spreken graag smalend over het „Christelijk rekenen". 2 x 2 bhjft immers 4?

"Zeer juist! Maar het verschU tusschen het rekenen op de Christehjke en de Openbare scholen zit hem voor een niet gering deel juist in het verschil in waardeering. Op onze scholen mag dit vak niet meer dan hulpdiensten verrichten. Het moet gesteld worden in dienst van andere vakken, zooals kennis der natuur, aardrijkskunde, teekenen en handenarbeid.

Mag dan de school zelfstandig de leerstof bepalen en heeft de maatschappij • b.v. niet het recht zekere eischtn te stellen? NatuurUjk heeft de school rekening te houden met de eischen, die de samenleving stelt, al was het maar alleen hierom, dat de noodige gelden voor het onderwijs komen uit den zak van de burgerij. Maar — de maatschappij mag niet bepalen de rangorde en plaats der vakken. Wel heeft ze invloed op den omvang van de leerstof. Ook de plaatsehjke kleur mag niet ontbreken.

De Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel heeft onlangs een rapport gepubliceerd, waarin zij de klachten over het lager onderwijs samenvat en maatregelen ter overweging geeft, die zij vloor de vernieuwing van ons onderwijs noodig acht. De school zal goed doen hiervan ernstige studie te maken. Bij gelegenheid hoop ik op dit belangrijk rapport nader terug te komen. .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen